11. Đổ nhầm nhiên liệu
- Khoảnh khắc đáng nhớ
Một lần khi đổ nhiên liệu cho chiếc Santa Fe tại cây xăng trên đường Láng, Hà Nội, chị H đã nhắc là bơm dầu diesel, nhưng nhân viên tại cây xăng lại bơm nhầm xăng A95. Đáng tiếc là trong quá trình xử lý sự cố nhầm lẫn đó, ngọn lửa từ đâu bùng phát từ vết xăng tràn ra rãnh thoát nước gần đó và nhanh chóng lan đến thiêu rụi chiếc xe.
Hãy nhắc nhân viên tại cây xăng về loại nhiên liệu chiếc xe của bạn sử dụng (ảnh blogs.sacbee.com)
- Giải pháp
Trong xu thế tiết kiệm chi phí và tìm đến giải pháp xanh, bên cạnh xe máy xăng thì nhà sản xuất cũng cho ra các phiên bản động cơ dầu. Dù đã có những thiết kế chủ ý như logo cảnh báo loại nhiên liệu ngay nắp bình chứa nhiên liệu hoặc đường kính khác nhau ở ống bơm nhiên liệu giữa hai loại xe dầu và xăng, nhưng những sự cố bơm nhầm nhiên liệu do lơ đễnh vẫn thường xảy ra.
Dù trong bất cứ trường hợp nhầm lẫn nào, đổ nhầm xăng vào dầu hay ngược lại, thì bạn cũng phải ngừng ngay động cơ và cho xe vào gara để xả thật kỹ bình chứa nhiên liệu cũng như hệ thống cung cấp nhiên liệu và thay thế bộ lọc trước khi cho xe hoạt động trở lại. Với những thợ am hiểu về hệ thống điện của xe thì chỉ cần đoạn dây điện nhỏ cùng ống mềm và can nhựa cũng có thể lấy nhiên liệu từ trong thùng xăng bằng việc đấu nối cho bơm xăng chạy độc lập, thực hiện vài lần súc rửa, thay lọc nhiên liệu là có thể đảm bảo an toàn cho xe.
Bản thân mỗi lái xe nên tập thói quen theo dõi nhắc nhở nhân viên bơm đúng nhiên liệu và cũng là cách giám sát lượng nhiên liệu bơm vào đúng với số tiền bỏ ra.
12. Xe nằm lỳ không chịu chạy
- Khoảnh khắc đáng nhớ
Trong hành trình từ thành phố Hồ Chí Minh về Bình Phước - Đà Lạt - Nha Trang, trên chiếc Ford Escape 3.0 số tự động, chủ xe tên là N phát hiện thấy tình trạng rất lạ. Ngay khi vào địa phận Đức Trọng tỉnh Lâm Đồng, xe bắt đầu có hiện tượng ì, vòng tua tới 4.000 vòng/phút nhưng tốc độ chỉ đạt 40km/h, sau đó thì nằm lỳ không chạy dù cần số ở vị trí D hoặc R.
- Giải pháp
Chủ xe buộc lòng phải cầu cứu dịch vụ sửa xe của Ford từ Đà Lạt, và kết quả kiểm tra cho thấy nhớt hộp số đã cạn gây hỏng lá côn bên trong hộp số, và phải đợi mất cả ngày để có hàng thay thế từ Sài Gòn gửi lên. Đây là bài học quá lớn cho những ai coi thường không tìm hiểu cách sử dụng và chăm sóc xe số tự động.
Ngoài trường hợp cạn dầu, một số nguyên nhân khác cũng có thể khiến hộp số tự động bị lỗi như tắc lọc dầu hộp số hoặc hỏng bơm dầu. Hộp số tự động bị thiếu dầu có thể sẽ có dấu hiệu là kêu o o, chỉ cần sớm phát hiện và đổ thêm dầu là có thể khắc phục được. Hai trường hợp còn lại thì chỉ có cách xử lý tại gara.
Có vài nguyên nhân khác khiến chiếc xe của bạn nằm lỳ không chạy hoặc chạy mà ì như có người kéo lại. Đó có thể là do kẹt bố ambraya, hoặc kẹt bố thắng,... Câu chuyện trên đây chỉ là một sự cố mà những ai đi xe số tự động nên chú ý kiểm tra định kỳ mức dầu hộp số.
13. Động cơ xe nóng bất bình thường
Khoảnh khắc đáng nhớ
Trong một lần trên đường tiến vào khu du lịch thác Đamri trên chiếc xe Mitsubishi Pajero, anh Tài – hội trưởng hội off-road Sài Gòn – phát hiện thấy đồng hồ đo nhiệt độ nước làm mát chỉ báo nhiệt tăng quá mức cho phép. Ông Trung ở CLB Off-road Hà Nội cũng bị một sự cố tương tự với chiếc Mercedes-Benz G-class khi đang di chuyển từ Hoành Bồ về Tuần Châu, tỉnh Quảng Ninh.
Có thể dùng nước sạch bổ sung thêm khi gặp sự cố cạn nước làm mát
- Giải pháp
Nhà sản xuất cũng đã tính đến hậu quả vô cùng tai hại của sự cố này nên có những cảnh báo bằng đèn hoặc chỉ thị trên bản táp-lô của xe để người lái kịp thời chú ý tránh cho động cơ diễn biến theo chiều hướng hư hại nặng. Tuy nhiên, khảo sát của Autocar Vietnam trong vài năm qua cho thấy rất nhiều xe đã bị thiệt hại nặng do lái xe không để ý chiếc đồng hồ này, nên khi xe không thể chạy được nữa thì đã quá muộn.
Sau khi dừng xe và mở ca-pô lên kiểm tra, anh Tài phát hiện thấy két nước bị thủng một lỗ nhỏ ở vị trí rất sâu bên trong, nên không thể dùng cách tạm thời nào đó để bịt lỗ thủng. Anh quyết định bổ sung nước thường xuyên bằng một bình nước suối lớn 20L cột chặt trên nóc xe và dẫn nước xuống két giải nhiệt từ từ bằng ống để bổ sung cho phần rò rỉ. Bằng cách này, chiếc xe đã tiếp tục hành trình vào tới nơi để khắc phục sửa chữa.
Xe đang lưu thông bình thường trên đường mà bỗng dưng động cơ nóng bất thường và đồng hồ cảnh báo nhiệt ở mức độ cao kèm theo triệu chứng xe chạy ỳ lại, bạn phải lập tức chọn điểm dừng xe an toàn và bật đèn cảnh báo, bật nắp ca-pô và đề phòng hơi nước nóng có thể thoát ra ngay khi bạn mở lên. Tiến hành quan sát khách quan để xem nếu có sự cố rò rỉ nước bất thường từ hệ thống ống hoặc két nước.
Bên cạnh đó, cũng nên tiến hành kiểm tra que đo nhớt động cơ. Nhớt bị hao hụt nhanh và bất thường hầu hết là do một sự cố va đập trước đó làm lủng các-te nhớt khiến động cơ thiếu hụt nhớt trầm trọng dẫn đến sinh nhiệt. Sự cố này cũng có thể được quan sát qua đồng hồ đo áp suất nhớt động cơ.
Nếu các ống trong hệ thống giải nhiệt bị thủng nhỏ có thể khắc phục tạm thời bằng việc làm khô bề mặt và sử dụng keo AB đối với bề mặt nhựa cứng hoặc kim loại, với những ống dẫn bằng cao su nếu không có thay liền thì có thể quấn bằng dây lót của vành xe máy hay xe đạp mà bạn có thể tìm mua tại bất cứ hiệu sửa xe nào. Nếu các-te nhớt thủng rất nhỏ, bạn có thể tạm thời bít bằng xà phòng cục và bổ sung nhớt tạm thời để chạy đến gara gần nhất. Trường hợp thủng lớn, không cách nào khác là phải gọi cứu hộ đưa xe về gara, hạ các-te để vá chỗ thủng.
Như chúng tôi đã đề cập trong số 30 (bài “Mỗi lái xe phải là một chuyên gia”), hao nước làm mát nếu không được xử lý kịp thời, máy nóng quá có thể sẽ bị bó, vênh mặt máy, thổi zoăng quy lát, chi phí sửa chữa sẽ rất lớn. Còn nếu tiếp tục cho xe chạy khi áp suất dầu động cơ bị tụt, các chi tiết bên trong động cơ không được bôi trơn, sẽ bị khô, lại cọ sát vào nhau ở tốc độ cao có thể gây hỏng toàn bộ bạc, trục cơ và xy-lanh, chi phí sửa chữa cũng sẽ rất tốn kém.
14. Xe đi bình thường, nghỉ, đề lại thì không nổ máy
- Khoảnh khắc đáng nhớ
Chiếc xe Daewoo Matiz của anh D chạy ngon lành về Bà Rịa- Vũng Tàu trong một chuyến đi chơi, nhưng lúc chuẩn bị xuất phát ra về thì chiếc xe im lìm không thể khởi động được. Ngay trong những ngày đầu xuân, việc tìm kiếm thợ để khắc phục không hề đơn giản.
Mỗi người lái xe cần biết hộp cầu chí trên xe mình có những gì và kiểm tra ngay khi gặp sự cố có liên quan
- Giải pháp
Khi dừng xe uống cà phê hay ăn sáng ở đâu đó, bạn trở lại xe khởi động thì xe im như cục đá, trong khi mới trước đó ít phút xe hoạt động rất tốt. Được một người bạn có kinh nghiệm tư vấn, anh hiểu rằng thường thì với tình huống này, nguyên nhân có thể khá đơn giản là do cọc ắc-quy vì lý do nào đó đã không tiếp xúc điện, hoặc cầu chì có vấn đề.
Anh D lay hai cọc bình ắc-quy, cả hai vẫn chắc chắn. Tuy nhiên, khi kiểm tra hộp cầu chì thì anh phát hiện ra cục rơ-le tổng trong hộp cầu chì bị tung ra. Một tình huống có thể khiến nhiều lái xe lo lắng hóa ra lại có nguyên nhân thật đơn giản.
15. Xe đột ngột chết máy khi đang chạy
- Khoảnh khắc đáng nhớ
Tình huống xảy ra với anh K khi đang trên đường đi du lịch cùng gia đình tại Nha Trang trong chiếc Mazda 323 đời 2000. Khi xe đang chạy trên đường từ khu du lịch dốc Lết trở lại trung tâm Nha Trang với vận tốc 80km/h thì xe đột ngột chết máy, kim đồng hồ tua quay về số 0. Chưa hiểu chuyện gì xảy ra nhưng chủ xe đã kịp thời cắt côn trả ngay về số 0 và cho xe chạy trớn tấp vào lề đường kiểm tra, đề máy lại nhưng xe tắc tịt, không thể nổ được?
- Giải pháp
Rất ít kinh nghiệm về xe nên anh K buộc lòng phải gọi bạn bè tới hỗ trợ đưa xe về gara. Qua kiểm tra thì phát hiện đứt dây cu-roa cam và tình huống xấu là cong xu-páp. Lúc này xe buộc phải nằm tại chỗ và đợi tìm mua dây cu-roa thay thế rồi tính tiếp, cũng may khi thay xong, thử đề máy lại thì máy nổ bình thường.
Đây là một trường hợp may mắn vì đã không bị cong xu-páp, nhưng dĩ nhiên sự may mắn này cũng xuất phát từ việc xử lý rất nhanh trí của người lái ngay khi xe chết máy.
Ngoại trừ trường hợp bơm xăng bị hỏng bất ngờ hoặc hệ thống điện điều khiển bị lỗi, như đã trình bày những tình huống trên, thì việc đứt gây cu-roa cam phần lớn khiến cho xu-páp cong vênh không thể hoạt động. Chính vì vậy, hầu hết các dòng xe đời mới đã khắc phục nhược điểm này bằng cách sử dụng xích để dẫn động trục cam. Các chủ sở hữu xe sử dụng đai dẫn động cam cần chú ý thay thế dây dẫn động định kỳ (thường được khuyến cáo là sau khoảng 80.000km) để tránh những sự cố đáng tiếc.
16. Xe có hiện tượng chạy yếu, đề không nổ
- Khoảnh khắc đáng nhớ
Anh Dũng ở Biên Hòa – thành viên hội otoxomnhala.com – trong một lần chạy xe trên đoạn Trảng Bom, Đồng Nai thì chiếc Asia 7 chỗ bị cà giật trong tích tắc rồi chết máy giữa đường không thể nổ máy lại được. Khu này toàn là rừng cao su nên chẳng kiếm đâu ra dịch vụ sửa chữa. Qua kiểm tra, anh phát hiện ra rằng bơm xăng đã bị hỏng nên không thể cung cấp nhiên liệu cho chế hòa khí.
Hãy dùng kẹp cầu chì để rút các cầu chì khi muốn kiểm tra
- Giải pháp
Anh nhanh chóng khắc phục theo cách như bạn bè trong hội của anh thường làm là dùng một can nhỏ mà lúc nào anh cũng để sẵn trên xe mua khoảng 5 lít xăng gần đó và dùng ống mềm nhỏ mua tại tiệm vật liệu xây dựng để làm ống dẫn xăng cắm đúng vào vị trí cấp xăng hiện tại cho chế hòa khí. Can xăng trong xe thì được buộc cẩn thận trên ghế phụ, cao hơn chế hòa khí để tạo độ chênh lệch cho xăng chảy xuống. Ống dây mềm dẫn xăng thì được luồn qua cửa bên lái và cố định bằng băng keo, vậy là anh có thể tiếp tục đi về đến gara để thay bơm xăng.
Trên đây chỉ là kinh nghiệm trong một tình huống cụ thể, với xe sử dụng chế hòa khí. Còn với những xe sử dụng hệ thống phun xăng thì khá phức tạp, buộc phải kiểm tra bơm xăng bằng cách lật ghế sau hoặc cốp sau tùy loại xe để kiểm tra bơm xăng. Công việc này đòi hỏi người phải có kinh nghiệm, và cũng không thể áp dụng phương pháp dùng can xăng như xe trang bị chế hòa khí.
Xe có hiện tượng yếu, chạy cà giật bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân phức tạp như: một trong các bu-gi bị chết không hoạt động (tình huống số 9), bu-gi bị bám muội đen hoặc nhớt do hệ thống bạc và các-pốt ôm xu-páp không khít, hoặc chân xu-páp bị mòn khuyết, hay một trong các xéc-măng bị gãy.
Ở khía cạnh khác, có thể hệ thống lửa không đều, bơm xăng bị yếu hoặc lọc xăng quá bẩn, nghẹt đầu béc phun. Trường hợp nghiêm trọng là bơm xăng trong bình chứa bị hỏng hoặc mất nguồn cung cấp điện để hoạt động cũng làm cho xe lịm dần và không thể hoạt động. Hãy kiểm tra cầu chì xem cầu chì của bơm xăng (thường có ký hiệu là F/PUMP) có bị cháy hay không.
Trường hợp xe chạy trời mưa hay qua vũng nước bị chết máy đột ngột có thể hiểu do hệ thống hút nạp khí bị nhiễm nước, dây pin hở, bôbin sườn bị nước vào làm chạm, hư bộ chia điện delco đối với xe chế hòa khí, cá biệt do xui xẻo có thể chết cả ECU đối với xe chạy phun xăng nhưng rất hiếm.
17. Thoát khỏi vũng lầy hoặc cát
- Khoảnh khắc đáng nhớ
Một lần cùng các bạn vào khu du lịch Bàu Trắng, Phan Thiết trên chiếc Honda Odessey, anh Thắng đậu xe dưới chân đồi cát, thuê những chiếc mô tô địa hình 4 bánh rồi hứng khởi leo dọc ngang đồi cát dễ như không. Nhưng đến khi lấy xe của mình ra về, đánh lái vài cái để chuẩn bị quay đầu thì bánh trước đã lún dưới cát không thể thoát ra, mặc cho động cơ V6 3.5L gầm rú, thậm chí ngay cả khi được nhóm bạn hỗ trợ đẩy từ phía sau.
- Giải pháp
Khi bị sa lầy trong cát hay bùn nhão bạn không nên ngồi ì trên xe nạp ga cao, và cầu mong làm sao cho chiếc xe may mắn thoát ra khỏi cái bẫy, điều này chỉ làm cho bánh xe đào sâu thêm cái bẫy mà thôi, trường hợp xui xẻo có thể cháy bố ambraya.
Khi lâm vào hoàn cảnh này bạn nên xuống xe quan sát mức độ lún để có hướng giải quyết. Với những vũng bùn thì bạn có thể gia cố lại bề mặt bằng đá sỏi không sắc cạnh, cài số 2 và đạp ga từ từ đánh lái một chút qua phải hoặc trái tùy địa thế.
Trường hợp lún trong cát thì cũng để số 2 và đạp ga từ từ, tuy nhiên trước đó bạn có thể phải giảm áp suất lốp để tăng độ bám và phải đổ nhiều nước xung quanh những bánh xe bị lún cát cho bề mặt cát chặt lại. Trong cả hai trường hợp nếu một mình bạn không giải quyết được thì có lẽ phải nhờ thêm người đi đường hỗ trợ đẩy phụ từ phía sau hoặc xe kéo phía trước với dây cáp đủ chắc.
Anh Thắng hôm đó đã gặp may, khi người giữ xe gần đó đã có quá nhiều kinh nghiệm. Người giữ xe ấy điềm nhiên tiến lại và ra hiệu cho tài xế ngừng nạp ga. Anh lần lượt múc vài xô nước đổ xuống bánh xe bị lún cho tới khi mặt cát ướt nhẹp một vùng nén lại, và chiếc xe đã thoát được bẫy cát mà không cần sự hỗ trợ nào khác.
Kinh nghiệm quý báu là người lái xe cần biết cách xử lý để xe không bị sa lầy trong bùn hay cát. Duy trì đà khi đi qua những địa hình này là điều quan trọng, chính vì vậy người lái cần khảo sát kỹ trước khi tiếp cận một vũng bùn hay vùng cát, xác định vị trí đặt bánh chính xác rồi di chuyển ở tốc độ phù hợp thật đều ga để kịp xử lý nhưng không được đi quá chậm. Nếu xe mất đà và có dấu hiệu đứng lại thì dừng đạp ga ngay lập tức để tìm cách xử lý, nếu không bánh xe sẽ ngoáy cho hố sâu thêm.
Lời kết
Trong khuôn khổ của một bài báo, Autocar Vietnam biết chắc rằng sẽ không thể liệt kê hết được tất cả những gì có thể xảy ra trên hành trình của một chiếc xe hơi, mà chỉ là những tình huống điển hình. Hơn nữa, cùng một sự cố, nhưng mỗi lái xe lại có thể có cách xử lý thể khác nhau do hoàn cảnh xảy ra khác nhau.
Mỗi người lái xe để có thể được coi là một “tài già” đúng nghĩa cần hội tụ nhiều yếu tố: sự hiểu biết về chiếc xe mà mình điều khiển, tính ham học hỏi kinh nghiệm, sự bình tĩnh khi sự cố xảy ra, khả năng xử lý tình huống linh hoạt,…
Chúc các bạn luôn lái xe an toàn!
Theo Quốc Huy – Hùng Sơn – Việt Anh (AutoCarVietNan.vn)
