Vụ cưỡng chế là sự việc đáng tiếc, nguyên nhân chủ yếu do chủ quan yếu kém của chính quyền huyện Tiên Lãng, xã Vinh Quang trong lĩnh vực quản lý đất đai. Các quyết định cưỡng chế, thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng (được UBND TP Hải Phòng chấp thuận) đối với hộ ông Đoàn Văn Vươn là trái quy định của pháp luật. Đó là nội dung cơ bản được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng kết luận tại cuộc họp ngày 10-2 về vụ việc cưỡng chế thu hồi đất trên địa bàn xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng.
Giao đất sai, thu hồi không đúng
Cuộc họp có sự tham dự của lãnh đạo nhiều bộ, ngành trung ương, đại diện các cơ quan tư pháp, Quốc hội cùng TAND Tối cao, VKSND Tối cao; Hội Nông dân Việt Nam, bí thư Thành ủy Hải Phòng và chủ tịch UBND TP Hải Phòng.
Theo Thủ tướng, Quyết định số 447 ban hành năm 1993 của UBND huyện Tiên Lãng giao 21 ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn là phù hợp với quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm ban hành. Tuy nhiên, Quyết định số 220 năm 1997 với nội dung huyện Tiên Lãng giao bổ sung 19,3 ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn vào mục đích nuôi trồng thủy sản với thời hạn 14 năm là không đúng với quy định của pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất; về thời hạn giao đất và thời điểm tính thời hạn giao đất. (Quyết định năm 1997 của huyện Tiên Lãng là quyết định giao đất bổ sung, do vậy thời hạn giao đất bắt buộc phải tính từ ngày ban hành quyết định 9-4-1997, thời hạn giao đất cũng phải là 20 năm, tức là đến năm 2017 mới hết hạn - NV)
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu kết luận tại cuộc họp chiều 10-2 về vụ cưỡng chế ở Tiên Lãng
(Hải Phòng). Ảnh: TTXVN
Bên cạnh đó, Quyết định số 460 và Quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng thu hồi đất của ông Vươn với lý do hết thời hạn sử dụng là không đúng với quy định của Luật Đất đai 2003 và Nghị định 181 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai năm 2003. “Luật Đất đai 2003 quy định chỉ thu hồi trong năm trường hợp. Nhưng cả năm trường hợp trên đều không rơi vào trường hợp của ông Vươn” - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam nêu rõ tại cuộc gặp với báo chí chiều 10-2.
Cưỡng chế: Sai cả luật lẫn đạo lý
Cũng theo Thủ tướng, do quyết định thu hồi đất không đúng với quy định của pháp luật đất đai nên quyết định cưỡng chế thu hồi đất cũng không đúng pháp luật. Mặt khác, việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm. “Việc cưỡng chế (đầm ông Vươn) là không đúng các quy định pháp luật, không xác định ranh giới, không kiểm kê tài sản. Ngoài ra, việc cưỡng chế vào dịp giáp tết, dù pháp luật không cấm nhưng về đạo lý là không phù hợp. Việc thực hiện quyết định cưỡng chế càng có nhiều sai phạm, gây hậu quả như báo chí đã nêu, gây thương vong cho người làm công tác cưỡng chế” - ông Vũ Đức Đam cho biết tại cuộc họp báo.
Với việc phá nhà ông Vươn, Thủ tướng kết luận: Việc lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo phá nhà là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luậtkhởi tố, điều tra và sớm đưa ra xét xử nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật việc phá dỡ nhà. Đình chỉ công tác những cán bộ đã chỉ đạo vụ phá dỡ nhà.
Làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo thành phố
Theo ông Đam, trước cuộc họp của Thủ tướng, lãnh đạo TP Hải Phòng đã hai lần gửi báo cáo. Nhưng các báo cáo đó, không chi tiết, thiếu đầy đủ. “Lãnh đạo TP Hải Phòng kiểm điểm làm rõ trách nhiệm về việc chấp thuận đề nghị cưỡng chế thu hồi đất không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng; khi vụ việc xảy ra chậm chỉ đạo làm rõ đúng sai và trách nhiệm của tập thể, cá nhân; báo cáo chưa đầy đủ - nghiêm túc với Thủ tướng Chính phủ; việc thực hiện cung cấp thông tin chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ gây bức xúc trong dư luận” - văn bản kết luận của Thủ tướng nêu rõ.
Thủ tướng cũng yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng chỉ đạo thu hồi các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng về việc thu hồi đất và cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn. Xử lý các vi phạm về sử dụng đất của ông Đoàn Văn Vươn theo quy định của pháp luật và làm thủ tục cho ông Đoàn Văn Vươn sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai. Đồng thời, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến những vi phạm trong việc giao đất, thu hồi đất, tổ chức cưỡng chế, phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam trả lời báo chí. Ảnh: TTXVN
Tái thẩm vụ kiện, giảm tội cho ông Vươn
Tại kết luận, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án “giết người và chống người thi hành công vụ” ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng.
Liên quan đến việc ông Vươn kiện các quyết định của huyện ra tòa án nhưng tòa lại xử sai, ông Vũ Đức Đam cho biết tại cuộc họp, TAND Tối cao đã khẳng định việc xét xử thế là sai, trái với các quy định của pháp luật và luật tố tụng hành chính. Do đó, Thủ tướng Chính phủ kiến nghị chánh án TAND Tối cao theo thẩm quyền, xem xét theo thủ tục tái thẩm đối với bản án, quyết định của TAND TP Hải Phòng và TAND huyện Tiên Lãng. (TAND Tối cao cũng đã quyết định rút hồ sơ vụ án trên lên để xem xét lại)
| - UBND các tỉnh, thành trong cả nước chủ động rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước về đất đai, nhất là việc thu hồi và cưỡng chế thu hồi đất. Đề cao trách nhiệm, tập trung giải quyết tốt các khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai. - Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng đất đai... Kiến nghị sửa đổi Luật Đất đai cho phù hợp với thực tế tình hình và yêu cầu phát triển mới. - Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất xây dựng thể chế để kiểm soát việc ban hành các quyết định hành chính của chính quyền các cấp... Thủ tướng hoan nghênh các cơ quan thông tin đại chúng Các cơ quan thông tin đại chúng, báo chí đã góp phần tích cực để các cơ quan chức năng làm sáng tỏ và có sự chỉ đạo phù hợp đối với vụ việc này. Yêu cầu báo chí tiếp tục phát huy vai trò và trách nhiệm của mình, đóng góp thiết thực hơn nữa vào việc xây dựng Đảng và bộ máy nhà nước trong sạch vững mạnh, phát huy quyền làm chủ và bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân, tránh việc đưa tin không khách quan, không đúng bản chất sự việc làm phương hại đến lợi ích của đất nước và người dân; Yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan chủ quản, tăng cường chỉ đạo, quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho báo chí hoạt động đúng chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước; Hoan nghênh những ý kiến đóng góp tâm huyết, xác đáng đối với vụ việc này của các đồng chí lão thành, các chuyên gia và nhiều cán bộ, nhân dân đã gửi trực tiếp đến Thủ tướng hoặc thông qua các phương tiện thông tin đại chúng… (Kết luận 43/TB-VPCP ngày 10-2-2012 của Thủ tướng Chính phủ về vụ Tiên Lãng) Bộ sẽ chỉ đạo TP Hải Phòng kiểm tra, rà soát và tiếp tục giao đất cho ông Vươn sử dụng theo đúng quy định của pháp luật đối với phần đất ông Vươn sử dụng đúng mục đích. Còn giao sử dụng theo hình thức nào thì Luật Đất đai đã quy định rồi. Ông Chu Phạm Ngọc Hiển, Huyện Tiên Lãng huy động lực lượng quân đội tham gia cưỡng chế thu hồi đất là không đúng theo quy định của pháp luật. Ông Vũ Đức Đam, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ |
NHÓM PV THỜI SỰ
