“Bạo lực, xâm hại trẻ em, đặc biệt xâm hại tình dục trẻ em là không thể chấp nhận, dung thứ cả về pháp lý lẫn đạo đức xã hội…”. Đó là khẳng định của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác bảo vệ trẻ em, do Ủy ban Quốc gia về trẻ em tổ chức.
Nhiều trẻ em bị chính người thân xâm hại
Ông Trần Ngọc Hà, Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự (C45), cho biết sáu tháng đầu năm 2018, lực lượng công an đã xác minh, điều tra xử lý hình sự 538 vụ và 579 đối tượng bạo lực, xâm hại trẻ em. Đối tượng thực hiện hành vi này thường là người có trách nhiệm nuôi dưỡng, quản lý, giáo dục trẻ, người quen biết, hàng xóm…
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, nếu so với số vụ trẻ em bị bạo lực, xâm hại được phát hiện thì tình trạng bạo hành trẻ em ở nước ta ít hơn nhiều so với các nước trên thế giới. Nhưng con số thống kê chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. “Trên thực tế, có nhiều trường hợp trẻ em bị bạo hành không được phát hiện hoặc có được phát hiện, song những người chứng kiến coi đó là hành vi bình thường. Đau lòng hơn, nhiều trẻ em bị chính người thân xâm hại, bạo hành, để lại những di chứng nặng nề cho bản thân trẻ em, gia đình và xã hội” - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.
Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng trong các vụ xâm hại tình dục trẻ em, một trong các khó khăn lớn là công tác thu thập chứng cứ, thường là chậm.
Bà Nữ dẫn chứng trường hợp hai em gái sinh đôi năm tuổi bị hàng xóm hiếp dâm ở Bình Chánh, TP.HCM, cơ quan công an mời hai cháu đến lấy lời khai nhiều lần, mỗi lần lấy lời khai yêu cầu hai cháu kể lại diễn biến vụ việc. Do lâu, hai cháu không thể nhớ chính xác, rõ ràng nên lời khai khác nhau. Từ đó công an cho rằng lời khai bị hại bất nhất và đưa ra nhận định người bị tố cáo không phạm tội.
“Với loại án này cần có quy trình tố tụng, xét xử thân thiện. Cụ thể, quy định về số lần và cách thức lấy lời khai bị hại là trẻ em, tránh trường hợp lấy lời khai nhiều lần. Bên cạnh đó, quy định quy trình thuận tiện, nhanh chóng, dễ dàng hơn trong việc giám định để thu thập chứng cứ đối với các tội xâm hại trẻ em. Đặc biệt, phải tăng nặng hình phạt đối với các tội danh xâm hại tình dục trẻ em” - bà Nữ đề xuất.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với các đại biểu về biện pháp ngăn ngừa tình trạng xâm hại trẻ em. Ảnh: VIẾT LONG
“Cấp xã phải bố trí người chuyên trách bảo vệ trẻ em”
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á và là nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước của Liên Hiệp Quốc về quyền trẻ em (năm 1990). Bên cạnh đó, việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em được quy định trong hiến pháp. Bộ LĐ-TB&XH cũng đã triển khai tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111…
| Thiến hóa học là gì? Thiến hóa học là biện pháp tiêm (hoặc uống) hormone kháng hormone sinh dục nam testosteron khiến nồng độ testosteron trong cơ thể giảm xuống mức thấp, từ đó làm giảm tới mức thấp nhất nhu cầu ham muốn về tình dục, thậm chí cả suy nghĩ về tình dục cũng biến mất. Tuy nhiên, thuốc không có tác dụng vĩnh viễn. Người bị thiến hóa học sẽ phải tiêm thuốc hằng tháng và hoàn toàn có thể tìm lại bản năng sau khi ngưng sử dụng thuốc. Nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng hình phạt này dành cho tội phạm xâm hại tình dục trẻ em. Indonesia và Hàn Quốc là hai quốc gia tiên phong của châu Á áp dụng luật thiến hóa học. Còn châu Âu có Đức, Đan Mạch, Thụy Điển, Ba Lan... Ở Mỹ có các bang như California, Georgia, Montana, Florida đã áp dụng hình phạt này. |
Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng hiện vẫn còn nhiều mặt tồn tại, tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong xã hội. Mỗi năm có khoảng 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước, gần 2.000 trẻ em tử vong do tai nạn giao thông.
Từ đó Thủ tướng yêu cầu các cấp chỉ đạo chủ tịch UBND cấp xã bố trí ngay người làm công tác bảo vệ trẻ em cấp xã (trong số các công chức cấp xã hoặc người hoạt động không chuyên trách thuộc quyền quản lý. (Hiện toàn quốc mới có 590/11.162 xã có bố trí cán bộ làm công tác này, chiếm khoảng 5%.)
Theo Thủ tướng, cần nghiên cứu, triển khai mô hình tổ chức, hoạt động của các nhóm chuyên trách bảo vệ trẻ em cấp xã do chủ tịch UBND cấp xã đứng đầu với thành phần gồm người làm công tác bảo vệ trẻ em cấp xã, công an xã, đoàn thanh niên xã, hội phụ nữ xã, nhân viên y tế thôn bản… “Các mô hình này rất cần thiết. Chúng ta lo họp chuyện này, chuyện khác suốt, còn trẻ em thì không nhắc tới, coi là chuyện con nít thì làm sao chuyển biến được!” - Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng giao các bộ, ngành cần phân rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, chính quyền. Đặc biệt, cơ quan tố tụng cần có quy trình điều tra, xét xử thân thiện, phù hợp với trẻ em.
| Đề xuất hình phạt thiến hóa học và gắn chip điện tử Đối với các tội xâm hại trẻ em mà có nhiều tình tiết tăng nặng, đặc biệt là tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, cần bổ sung thêm hình phạt thiến hóa học. Hiện ở Mỹ, Indonesia họ đã gắn chip quản lý các đối tượng này sau khi mãn hạn tù. Nên chăng chúng ta cần áp dụng một số biện pháp quản lý tội phạm 24/24 giờ như gắn chip điện tử, vòng đeo để người dân nhận diện khi tiếp xúc… Biện pháp này xem ra mới có tính răn đe, phòng ngừa cao. Luật sư TRẦN THỊ NGỌC NỮ, Đoàn Luật sư TP.HCM |
