PGS-TS Nguyễn Minh Hòa, giảng viên khoa Đô thị Trường ĐH KHXH&NV - ĐH Quốc gia TP.HCM, nêu ra nhiều băn khoăn. “Đánh giá thanh niên theo những tiêu chí nào? Một sự e ngại có cơ sở là những người, những cơ quan có trách nhiệm đánh giá giới trẻ dựa trên hệ quy chiếu của những người lớn - thường được gọi là “giá trị truyền thống”, từ những nhãn quan chính trị của tầng lớp đóng vai trò chủ đạo. Liệu cách đánh giá áp đặt này có khách quan? Có phản ánh trung thực bức tranh về thanh niên không?” - ông Hòa đặt vấn đề.
Theo ông Hòa, các nhà giáo dục, chính trị đánh giá rằng thanh niên lệch chuẩn nhưng theo chuẩn nào? Có phải là chuẩn của những năm 70-80 của thế kỷ trước. Xã hội biến đổi thì các giá trị, chuẩn mực, thang đo không thể chết cứng mà phải thay đổi và hình như chúng ta chưa làm được điều này.
TS Hòa khẳng định chất lượng của nguồn nhân lực trẻ quyết định số phận của dân tộc. Lẽ ra chúng ta cần nghiên cứu về lĩnh vực này nhiều hơn, khi một quốc gia lâm vào khủng hoảng kinh tế, nợ nần chồng chất, tài nguyên cạn kiệt thì sẽ có những hệ quả xấu về mặt văn hóa, đạo đức và giá trị sống, nếu không nắm bắt và những hành xử đúng đắn thì hậu quả khôn lường. “Đến nay chưa có một nghiên cứu đầy đủ và toàn diện về thanh niên, đã có một vài đề tài nghiên cứu về một vài khía cạnh nào đó, một vài nhóm nhỏ nào đó như công nhân khu chế xuất - khu công nghiệp, sinh viên nhưng chỉ là nghiên cứu lẻ tẻ, chưa mang tính hệ thống. Do vậy việc đưa ra nhận định, đánh giá tầng lớp cư dân đông đảo chiếm khoảng 35% dân số quốc gia là rất khó” - ông nói.
PGS-TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, nhận xét: Hiệu ứng đua đòi, sĩ diện của giới trẻ từ con nhà giàu đến con nhà nghèo khiến thanh niên rơi vào bẫy tiêu dùng. Cùng đó lối sống ảo, sống thử, thích nổi loạn, ăn mặc kỳ dị, khác người mới thể hiện mình đặt ra nhiều thử thách rất lớn, vì ranh giới thật-ảo mong manh. Theo ông Huấn, cần có môi trường giáo dục hợp lý, tránh sự đứt gãy khi chuyển giao thế hệ, chú ý đến các yếu tố tác động ngang-dọc khi trao quyền, kế thừa. Ngoài ra, cần tích hợp các giá trị của nền văn minh nhân loại vào giáo dục thế hệ trẻ.
