Trong lúc thi công mặt bằng xây dựng Nhà máy đóng tàu Dung Quất (xã Bình Đông, huyện Bình Sơn) vào năm 1999, người ta phát hiện những mảnh gốm vỡ cổ khắp nơi trên đồi cát. Qua 10 năm thu gom, ông Xênh đã nhặt hơn 2.000 mảnh vỡ. Nhờ sự giúp đỡ về chuyên môn của chuyên gia UNESCO tại Việt Nam, sau hai tháng nghiên cứu, ông Xênh đã phục dựng thành công bốn mộ chum. Mộ chum lớn nhất cao 1,3 m, đường kính 70 cm; ba mộ chum còn lại cao 85 cm, đường kính 50 cm.
Những mộ chum làm bằng gốm thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh, có niên đại cách đây khoảng 2.000-2.500 năm. Việc phục dựng thành công không chỉ có ý nghĩa về giá trị lịch sử mà còn góp phần giữ gìn, bảo tồn, phục vụ cho việc nghiên cứu di sản văn hóa Sa Huỳnh.
TRƯƠNG TAM
