"Đánh thức" chúng ta về không gian sống!

Ai cũng có thể tham gia và dự giải

Khác với các cuộc thi làm đẹp thành phố trước đây chủ yếu dành cho dân kiến trúc hoặc những người trong nghề như “Góc phố đẹp cho Hà Nội 36 phố phường” (2003) hoặc “Làm đẹp thành phố Hà Nội” (2006); cuộc thi này hướng tới đông đảo công chúng. Ai cũng có thể tham gia và dự giải, miễn là có ý tưởng sáng tạo và có khát vọng làm đẹp cho các không gian công cộng trong thành phố của mình.

Cuộc thi nằm trong dự án “Chuyển đổi không gian công cộng” của Anh được thực hiện ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam nhằm mục đích dùng nghệ thuật để làm đẹp cho các không gian công cộng trong các thành phố. Cách thức “làm đẹp” rất đa dạng: Có thể làm đẹp bằng cả một phương án/ý tưởng/ tác phẩm kiến trúc hoành tráng, vĩnh cửu; nhưng cũng có thể làm đẹp bằng các chi tiết trang trí; làm đẹp trong một thời gian nhất định, một vài ngày, vài tuần, thậm chí một vài tiếng bằng một tác phẩm sắp đặt ánh sáng, một buổi biểu diễn, các tác phẩm điêu khắc, tác phẩm âm nhạc, múa, hội hoạ…

Cách thức tham gia dự thi cũng rất dễ dàng: Bạn chỉ cần chụp ảnh ở địa điểm công cộng - nơi bạn muốn làm đẹp - sau đó diễn giải tóm tắt ý tưởng làm đẹp của bạn và gửi tham dự cuộc thi.

“Đánh thức không gian” và “đánh thức” nhận thức

Cuộc thi đã “đánh thức” nhận thức của mỗi người ở chỗ, lâu nay nhiều người cứ rằng việc cải thiện không gian sống đơn thuần chỉ là công việc của các nhà chuyên môn và chính quyền. Nhưng thật ra, chính bạn cũng cần và có thể tham gia bằng tình yêu đối với thành phố của mình và với những ý tưởng đầy sáng tạo.

Ở Anh, nhà thiết kế Linda Florence đã phát triển một bộ sưu tập “ý tưởng về các mặt sàn". Từ những chất liệu không ngờ tới như trong đó có những hạt thức ăn cho chim bồ câu, cô đã tạo ra những mẫu hoa văn tuyệt vời trên sàn. Khi đàn chim xà xuống mổ những hạt thức ăn ấy vô hình trung chúng lại làm “biến đổi ngẫu hứng” những hoa văn ấy. Một ví dụ khác, văn học có thể chuyển đổi các không gian công cộng bằng việc đưa thơ vào những công trình xây dựng như trên vỉa hè hay trên tường ngoài của các toà nhà. Các nhà thơ, trong đó có nhà thơ nổi tiếng Anh quốc Andrew Motion đã tham gia vào việc chuyển đổi một số không gian theo cách này. Điều này cũng chỉ được ra rằng các nhà điêu khắc và các nghệ sĩ đa phương tiện cũng có thể đưa tác phẩm của họ vào đời sống thực.

Những cách thức chuyển đổi không gian đó là những gợi ý đầy cảm hứng cho tất cả mọi người. Bạn hãy tự đặt cho mình các câu hỏi sau: Bạn thích nhất không gian nào trong thành phố? Bạn hãy đến lại nơi đó, nhìn ngắm nó một lần nữa, và bạn hãy tự suy nghĩ xem liệu có thể làm cho nó đẹp hơn nữa được nữa không? Bạn vừa khám phá ra một nơi, hoặc một chi tiết rất đẹp trong thành phố, mà hầu như nó bị lãng quên, ít người để ý đến. Bạn hãy ngắm lại nơi/chi tiết đó là bạn hãy trình bày cho chúng tôi cách mà bạn sẽ “khơi”/nhấn mạnh vẻ đẹp ấy để chia sẻ với tất cả mọi người? Bạn thấy không gian nào trong thành phố còn rất xấu? Giả dụ như bạn là người đứng đầu thành phố thì ngay lập tức bạn sẽ làm gì để khắc phục cái xấu, bất cập ấy?

Đó là những câu hỏi mà mỗi người có thể đặt ra để khơi gợi khả năng sáng tạo tiềm ẩn của mình cho không gian mình đang sống.

Hiện thực hóa ý tưởng xuất sắc – tại sao không?

Cũng có rất nhiều băn khoăn về việc biến các ý tưởng làm đẹp thành phố này thành hiện thực. Bởi lẽ đã có không ít cuộc thi được tổ chức, nhưng mà thi dường như chỉ là để… cho vui thôi. Kết quả trao xong lại xếp xó, trong khi đó có không ít bài dự thi là những công trình công phu, tâm huyết và có tính khả thi cao. Đó là một thực tế. Cuộc thi “đánh thức không gian” không nằm ngoài bối cảnh đó.

Tuy nhiên, ông Simon Beardow, Phó giám đốc Hội đồng Anh bày tỏ hy vọng xuất phát từ kinh nghiệm “chuyển đổi không gian” ở chính đất nước của mình "Tại các thành phố của nước Anh, những không gian công cộng xấu xí còn nhiều lắm. Với việc thay đổi chính sách, việc cân nhắc sử dụng tài chính cho không gian đô thị, và trên hết, là sự nhận thức cùng sự tham gia của công chúng vào quá trình cải tạo không gian, rất nhiều không gian đã được chuyển đổi bằng các hình thức nghệ thuật khác nhau. Chúng tôi tin rằng, Việt Nam cũng sẽ có nhiều cơ hội để làm như vậy”.

Không quá chú trọng những cách “đánh thức không gian” bằng những dự án đồ sộ, hoành tráng, không tránh khỏi tốn kém; cuộc thi hướng vào những ý tưởng độc đáo, bất ngờ mà đầy sáng tạo; những ý tưởng giản đơn, dễ thực hiện mà lại có thể tác động mạnh mẽ đến không gian sống của tất cả mọi người. Và trên hết, các ý tưởng ấy phải thể hiện được sự hòa hợp, thân thiện với con người, môi trường...

Theo hướng đó, thì ý tưởng khả thi nhất sẽ được “giới thiệu” với chính quyền của thành phố sở tại. Nếu được sự đồng thuận và cho phép của thành phố cũng như của đông đảo người dân, ông Simon Beardow, Phó Giám đốc Hội đồng Anh, cho rằng sẽ có thể triển khai ý tưởng xuất sắc từ cuộc thi này vào cuối năm 2009 bởi các nghệ sỹ Anh và VN.

Theo Nguyễn Mỹ (TT&VH)