“Chủ đầu tư cần sửa chữa, bổ sung báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A để trình ra trong lần họp tiếp theo, trước khi Bộ TN&MT kết luận chính thức” - Thứ trưởng Bộ TN&MT Bùi Cách Tuyến quyết định sau buổi họp của Hội đồng thẩm định, ngày 28-11.
ĐTM theo ý chủ đầu tư
TS Đào Trọng Tứ, chuyên gia Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam, thành viên Hội đồng thẩm định, cho biết đây là cuộc họp về mặt kỹ thuật (thường được tổ chức đối với các dự án phức tạp hoặc được dư luận quan tâm - PV), chủ yếu nghe chủ đầu tư trình bày nội dung của ĐTM. Sau đó, các thành viên hội đồng góp ý về những điểm còn nghi vấn, thắc mắc.
Theo ông Tứ, ĐTM dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A được làm khá công phu nhưng chủ yếu theo định hướng của nhà đầu tư. Hội đồng thẩm định yêu cầu chủ đầu tư phải làm rõ thêm khá nhiều vấn đề. Thứ nhất, tác động môi trường khi thực hiện dự án đến thượng và hạ lưu của sông Đồng Nai (từ Vườn quốc gia Cát Tiên xuống tận thủy điện Trị An). Thứ hai, làm rõ các phương án giải quyết sinh kế của người dân. Thứ ba là các vấn đề liên quan đến động đất kích thích, phương án xử trí trong trường hợp vỡ đập.
Ngoài ra, Hội đồng thẩm định còn đề nghị chủ đầu tư làm rõ hơn nữa tính pháp lý của dự án. Hiện nay, chủ đầu tư chưa phân tích được dự án có phù hợp với các quy định hiện hành không. Đặc biệt, chủ đầu tư cũng chưa đáp ứng các yếu tố liên quan đến Luật Đa dạng sinh học.
Theo các chuyên gia, khu vực Bàu Sấu sẽ bị đe dọa bởi hai dự án thủy điện Đồng nai 6 và 6A. Ảnh CTV
Có gây động đất?
GS-TSKH Nguyễn Ngọc Lung, chuyên gia lâm nghiệp, thành viên hội đồng, cho rằng vẫn còn nhiều nghi vấn trong bản ĐTM lần này (đã có chỉnh sửa so với bản đầu tiên). Cụ thể, tại sao chỉ dọn 50% số cây rừng trong lòng hồ? Đường dây tải điện vì sao lại không nằm trong dự án? Điều này ảnh hưởng đến đất rừng như thế nào?
Về vấn đề vận hành hồ chứa, ông Lung cho hay: Sông Đồng Nai có tới 13 nhà máy thủy điện và Chính phủ đã có chỉ thị về vận hành liên hồ chứa. Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A lại không nằm trong danh sách vận hành liên hồ chứa, vậy chủ đầu tư xử lý vấn đề này như thế nào? Đây là vấn đề rất quan trọng, bởi nếu thủy điện phía trên xả nước mà thủy điện ở giữa không xả thì sẽ bị vỡ đập ngay. Trong khi đó, yêu cầu đặt ra với đập thủy điện là phải cắt được lũ, tích nước để trong mùa khô xả nước phục vụ sản xuất.
Ngoài ra, có ý kiến lo ngại các dự án thủy điện sẽ gây động đất giống như ở thủy điện Sông Tranh 2. Về điều này, chủ đầu tư lý giải: Phần lớn các thủy điện khác làm hồ chứa lớn nhưng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có diện tích hồ chứa nhỏ, chỉ xây đập cho nước dâng lên để phát điện. Từ chỗ nước bị chặn, con sông sẽ dâng nước lên dài khoảng mấy chục kilomet. Như vậy nước không lớn và cao nên không xảy ra động đất như ở thủy điện Sông Tranh 2.
Không đánh đổi bằng mọi giá
Ông Lung cho biết suốt cuộc họp, chủ đầu tư và đơn vị tư vấn trả lời rất tốt, rất thuyết phục những cái mình nghiên cứu. Xét về mặt tích cực, dự án có rất nhiều điều kiện mà các dự án khác không có được như sử dụng ít đất rừng, không động chạm đến quyền lợi của người dân bị di cư hoặc làm nông nghiệp… Tuy nhiên, khi nhiều chuyên gia yêu cầu cần tính toán, đưa ra những con số thiệt hại thật cụ thể về môi trường, từ đó cân đối với lợi ích kinh tế do hai thủy điện này mang lại thì chủ đầu tư chưa trả lời được.
“Tôi cho rằng đây là dự án đánh đổi môi trường lấy kinh tế nên phải cân nhắc thật kỹ lưỡng. Hiện chúng ta không còn sợ đói đến mức vì lợi ích kinh tế mà đánh đổi nhiều thứ quan trọng hơn” - ông Lung nhấn mạnh.
| Chủ đầu tư và đơn vị tư vấn phải tiếp tục hoàn thiện báo cáo để làm rõ những vấn đề mà các thành viên hội đồng đã nêu. Ông MAI THANH DUNG, Cục trưởng Cục Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường, Bộ TN&MT Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai vẫn chưa tán đồng ĐTM của hai dự án. Tài liệu, số liệu trong ĐTM phải củng cố thêm. Có nhiều vấn đề đưa ra nhưng biện pháp giải quyết đến nơi đến chốn thì chưa thấy. Ông TRƯƠNG NGỌC QUANG, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Đồng Nai |
TRÀ PHƯƠNG - HOÀNG VÂN
