Ủy ban Pháp luật đề nghị: Cần cân nhắc thời điểm mở rộng Hà Nội

Chiều qua (13-5), tại phiên họp toàn thể của Quốc hội (QH), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận đã đọc báo cáo thẩm tra về tờ trình của Chính phủ đề nghị mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội bao gồm toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh (tỉnh Vĩnh Phúc), bốn xã Đông Xuân, Tiến Xuân, Yên Bình và Yên Trung thuộc huyện Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình). Để có được bản báo cáo đầy trách nhiệm này, Ủy ban Pháp luật đã dành hai ngày 7 và 8-5 để họp toàn thể với sự tham gia của đại diện Hội đồng Dân tộc và các ủy ban chuyên môn của QH cùng đại biểu QH các tỉnh Hòa Bình, Hà Tây, Vĩnh Phúc và TP Hà Nội.

Lý do chưa thuyết phục

Đa số ý kiến thành viên Ủy ban Pháp luật và các đại biểu tuy tán thành với chủ trương xây dựng và phát triển thủ đô Hà Nội nhưng cho rằng việc mở rộng Hà Nội theo hướng hợp nhất tỉnh Hà Tây và một số địa phương khác là một vấn đề lớn, mang tính lịch sử và rất nhạy cảm. Trong khi đó, Ủy ban Pháp luật nhận định tờ trình và các tài liệu kèm theo còn khá sơ sài, chưa đủ luận cứ khoa học cũng như các chỉ số kinh tế-kỹ thuật cần thiết để đánh giá. Một số nội dung quan trọng liên quan đến quy hoạch xây dựng TP Hà Nội mở rộng cũng chưa rõ giải pháp cụ thể, lộ trình thực hiện, nhất là nguồn kinh phí cho việc thực hiện đề án... Việc thiếu những thông tin như vậy rất khó cho việc xem xét, quyết định.

Bên cạnh đó, tờ trình của Chính phủ có những lập luận giản đơn, thiếu thuyết phục. Chẳng hạn, việc sát nhập huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc chỉ là vì đã có thời gian Mê Linh thuộc Hà Nội, đồng thời nhằm khắc phục độ lõm về địa giới hành chính của tỉnh Vĩnh Phúc với đường địa giới hành chính của Hà Nội mới. Lý do của việc sát nhập bốn xã thuộc huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình là nhằm khắc phục việc tranh chấp giữa Hà Tây và Hòa Bình tồn tại lâu nay tại khu vực này... Hoặc lý do vùng rau xanh hiện nay phục vụ thủ đô Hà Nội và các đô thị vùng phụ cận, nếu chính quyền Hà Nội trực tiếp quản lý sẽ tạo ra độ an toàn và chất lượng cao hơn cho người dân thủ đô Hà Nội mới v.v...

Nhiều việc chưa được làm rõ

Ủy ban Pháp luật nhận định: Tờ trình của Chính phủ tuy có nêu một số khó khăn, hạn chế trong việc mở rộng Hà Nội nhưng để khắc phục, ngoài những biện pháp như tập trung chỉ đạo để sớm có bộ máy chính quyền hợp nhất, sớm xây dựng quy hoạch thủ đô... thì tờ trình và các tài liệu kèm theo chưa nêu được các giải pháp cụ thể để giải quyết.

Đơn cử là việc sắp xếp, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức. Có ý kiến cho rằng nguyên nhân chủ yếu dẫn đến yếu kém, bất cập trong quản lý đô thị ở Hà Nội hiện nay là do trình độ, năng lực của cán bộ chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ. Sau khi mở rộng thủ đô, dân số tăng gấp đôi, diện tích tăng gấp 3,6 lần, địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa nhiều hơn. Đội ngũ cán bộ, công chức của Hà Nội được hợp nhất từ nhiều nơi sẽ đông hơn và có trình độ, năng lực không đồng đều. Đây là vấn đề không đơn giản nhưng cũng chưa được Chính phủ làm rõ. Các giải pháp cơ cấu lại dân cư, việc tổ chức đời sống dân cư cho phù hợp với đô thị loại một cũng như những tác động kinh tế-xã hội của việc mở rộng thủ đô đối với bản thân TP Hà Nội ra sao cũng chưa được đặt ra. Tờ trình cũng chưa dự kiến nguồn kinh phí chi cho việc mở rộng thủ đô là bao nhiêu, lấy từ nguồn nào.

Cũng có ý kiến băn khoăn tình hình kinh tế-xã hội của đất nước ta hiện nay đang rất khó khăn, thời điểm kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long-Hà Nội lại đang đến gần. Do đó, cần cân nhắc kỹ thời điểm quyết định điều chỉnh địa giới - một việc rất hệ trọng. Từ những phân tích nêu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Văn Thuận kiến nghị, trước mắt Chính phủ nên chỉ đạo Hà Nội và các địa phương liên quan thực hiện tốt quy hoạch vùng thủ đô vừa được Thủ tướng phê duyệt, đến một thời điểm nhất định sẽ xem xét, quyết định điều chỉnh địa giới.

Hôm nay (14-5), các đại biểu QH sẽ thảo luận tổ về vấn đề này. Ngày 19-5, QH sẽ họp phiên toàn thể để thảo luận việc có hay không đồng ý với tờ trình của Chính phủ, sau đó QH sẽ biểu quyết.