UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ kiện Vedan?

Sự kiện Sở Tư pháp tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đề xuất UBND tỉnh này khởi kiện Vedan cho thấy những phân tích trên là có cơ sở.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM ngày 29-6, ông Nguyễn Văn Hiến, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT), cho biết đây mới chỉ là đề xuất của Sở. Tuy nhiên, ông Hiến khẳng định nếu tỉnh đồng ý kiện thì khả năng thắng là rất cao, bởi “vụ BP vô ý làm tràn dầu còn phải bồi thường, nói chi ở đây Vedan vi phạm với lỗi cố ý”.

Có đủ tư cách khởi kiện

Ông Hiến phân tích: UBND tỉnh BR-VT là cơ quan được giao quản lý đoạn sông Thị Vải, là người đại diện cho chủ sở hữu đoạn sông này. Khi Vedan cố ý xả thải chưa qua xử lý ra sông làm ô nhiễm môi trường, gây thiệt hại không chỉ cho người dân mà cả nhà nước, cụ thể ở đây là UBND tỉnh. Trước hết, đó là chi phí để khảo sát, đánh giá, thống kê thiệt hại cho người dân; chi phí để khảo sát, đánh giá mức độ thiệt hại về môi trường. Thứ hai, để khôi phục nguyên trạng trong lành của con sông như ban đầu, nhà nước phải bỏ ra một khoản chi phí rất lớn để nạo vét, tái tạo và làm sạch môi trường. Thứ ba, những thiệt hại về mặt kinh tế (nếu có) như tàu thuyền từ chối không vào cảng bốc dỡ hàng hóa do sợ phương tiện bị gỉ sét vì nước sông ô nhiễm…

“Những chi phí nói trên nếu Vedan không cố ý làm hại môi trường thì nhà nước đâu phải mất. Rõ ràng ở đây có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật của Vedan với những thiệt hại mà nhà nước phải bỏ ra để khắc phục. Vì vậy, với tư cách là người bị thiệt hại, UBND tỉnh hoàn toàn có quyền khởi kiện ra tòa để yêu cầu Vedan phải bồi thường những tổn thất như đã nói” - ông Hiến khẳng định.

Nhà nước phải kiện để yêu cầu Vedan bồi thường khoản chi phí để khôi phục nguyên trạng ban đầu con sông. Trong ảnh: Người dân đang mót những con cá còn sót lại trên sông Thị Vải. (Ảnh do Viện Môi trường và Tài nguyên cung cấp)

Kiện trước, bổ sung chứng cứ sau

Về con số thiệt hại cụ thể, ông Hiến cho biết hiện tại chưa thể biết là bao nhiêu, ngay cả việc ước đoán cũng còn khó. Bởi ngoài những chi phí mà tỉnh phải bỏ ra để duy trì sự hoạt động của Ban chỉ huy thống kê thiệt hại về kinh tế và môi trường (do tỉnh lập ra giúp bà con nông dân thu thập chứng cứ để khởi kiện Vedan), hiện các khoản thiệt hại khác tỉnh chưa có cụ thể. Trong đó, chi phí để khảo sát, đánh giá mức độ thiệt hại và chi phí để khôi phục nguyên trạng ban đầu của con sông còn phải chờ Viện Môi trường và Tài nguyên (thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM) làm xong mới có kết quả. “Nhưng chờ đến khi có kết quả cụ thể con số thiệt hại mới khởi kiện thì sẽ hết thời hiệu khởi kiện (tháng 9-2010). Vì vậy, nếu đồng ý, tỉnh sẽ phải nộp đơn khởi kiện trước, sau đó sẽ bổ sung con số thiệt hại cũng như các chứng cứ khác” - ông Hiến nói.

Vẫn theo ông Hiến, nếu được chấp thuận, ông sẽ tham mưu để tỉnh kiện Vedan ra TAND huyện Tân Thành (BR-VT), nơi con sông Thị Vải đi qua bị ô nhiễm. Đây cũng là tòa mà Ban chỉ huy thống kê thiệt hại về kinh tế và môi trường dự tính hướng dẫn bà con nông dân khởi kiện Vedan.

Theo dự kiến, chiều nay (30-6), trong buổi làm việc với Ban chỉ huy thống kê thiệt hại về kinh tế và môi trường, UBND tỉnh BR-VT sẽ quyết có chấp thuận khởi kiện Vedan hay không. Nếu tỉnh chấp thuận thì đây có lẽ là vụ kiện đầu tiên trong lĩnh vực môi trường mà nhà nước là nguyên đơn.

T.BÌNH - P.ĐIỀN