Nhiều người dân Nam Bộ có thể chưa biết ông nhưng các quyết sách “cởi trói” vận tải tư nhân (còn gọi chính sách xe biển trắng); phong trào đường nông thôn (lấy đường nuôi đường)... được khởi xướng từ ông thì hàng chục triệu người đã biết, đã hưởng thụ “quả ngọt”. Đặc biệt với người dân Hà Nội thì tên ông gắn liền với cây cầu Chương Dương bởi ông được xem là “cha đẻ” của nó!
Những năm 80 của thế kỷ trước, cả Hà Nội chỉ có cầu Long Biên bắc qua sông Hồng. Do làn đường ôtô quá nhỏ nên cảnh ách tắc luôn xảy ra và cầu được mệnh danh là cây cầu dài nhất thế giới do xe phải mất nhiều tiếng đồng hồ mới qua được. Trong khi đó, cầu Thăng Long còn đang dở dang và dù có xong thì nó cũng không chia sẻ được nhiều do vị trí quá xa trung tâm. Do vậy, dựng ngay một cây cầu để vào trung tâm Hà Nội là ưu tiên số một và chủ trương ban đầu là làm tạm một cầu treo. Trách nhiệm chỉ đạo xây dựng cầu được giao cho tân Thứ trưởng Bùi Danh Lưu.
Thế là con người kỹ thuật ấy đã cùng lãnh đạo Bộ thuyết phục trên làm cầu sắt vĩnh cửu với tốc độ làm cầu treo. Được đồng ý, ông cho tận dụng vật liệu “đầu thừa đuôi thẹo” là một số thanh thép phục vụ thi công cầu Thăng Long và rất nhiều dầm cầu đường sắt. Để các dầm sắt này phù hợp khổ cầu đường bộ như cầu Chương Dương, ông Lưu đã phải chỉ đạo “chế sửa” lại theo cách riêng mà thế giới chưa từng làm. Sau một năm chín tháng, vào ngày 30-6-1985, cầu Chương Dương khánh thành, vượt tiến độ 12 tháng, chấm dứt hoàn toàn cảnh tắc nghẽn trên cầu Long Biên.
Cầu Chương Dương đi vào lịch sử. Nhưng hơn cả là những quyết sách mang dấu ấn của ông Lưu giờ đây không chỉ có giá trị về giải pháp kỹ thuật, hiệu quả kinh tế mà còn được xem như những biểu hiện sinh động của đổi mới.
Trong lần gặp ông chưa lâu ở nhà riêng, tôi đã nghe ông lý giải rất đơn giản về lý do thành công khi thuyết phục trên thay đổi quyết định. Ông bảo: “Bên cạnh những lý lẽ khoa học thì đặc biệt là phải hết sức công tâm vì nước, vì dân. Bởi tiền chúng ta xây cầu cũng là tiền của dân mà”.
Hôm qua, rất nhiều người đã vào viếng vị cựu bộ trưởng trong nghẹn ngào tiếc nuối.
PHAN LỢI
