Loại bỏ công chức yếu kém: Thủ trưởng cơ quan “chịu chết”!

Bà Phạm Phương Thảo, Chủ tịch HĐND TP.HCM, từng phát biểu trên báo chí: “Bộ máy nhà nước hiện nay “chết cứng”, vào khó, ra khó. Ở nhiều cơ quan, công chức “lèng èng” phải chiếm tới khoảng 1/3. Cần có cơ chế để liên tục chọn được người có năng lực và đào thải những người không đáp ứng được yêu cầu”. Vậy làm sao để có thể giải quyết được tình trạng công chức yếu kém vẫn tồn tại trong bộ máy hiện nay?

Thi tuyển để loại ngay từ đầu

Ông Trương Văn Non, Chủ tịch UBND quận Gò Vấp, thẳng thắn: Việc cán bộ, công chức không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nhưng vẫn tồn tại trong bộ máy thì chỉ có thể do lỗi của những người có thẩm quyền liên quan. Trường hợp ở thời điểm tuyển dụng công chức đáp ứng nhưng do đòi hỏi sau này cao hơn hoặc do sắp xếp, tổ chức lại mà công chức chưa hoặc không đáp ứng thì đó là đòi hỏi khách quan của tình hình mới. “Do đó, vấn đề đặt ra là đầu vào phải chất lượng” - ông Non nói.

Theo nhiều chuyên gia hành chính, để không phải vất vả với việc loại cán bộ, công chức yếu kém thì rất cần tổ chức thi tuyển cạnh tranh, công khai để tuyển chọn những người đủ trình độ, năng lực. Ông Phan Phùng Sanh, Phó Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật xây dựng TP.HCM, cũng đồng ý đã đến lúc đặt vấn đề thi tuyển cạnh tranh, công khai nhưng cần nhớ, thi tuyển chỉ xác định được năng lực, trình độ chứ cái tâm của con người không thể thi được.

Ông Châu Minh Tỷ, Giám đốc Sở Nội vụ TP, thừa nhận việc thi tuyển cạnh tranh các chức danh hiện nay còn hạn chế, có thi tuyển nhưng chưa phải tuyển cạnh tranh, công khai. Cách làm phổ biến hiện nay vẫn là tuyển theo cách anh em đã làm việc tại các cơ quan nhà nước một thời gian có hợp đồng, sau đó tổ chức thi để vào biên chế.

Sở Nội vụ đã từng có đề án phân cấp cho các đơn vị tự tổ chức thi tuyển theo nhu cầu. Tuy nhiên, đề án này cũng gặp một số vướng mắc. Nếu tuyển ít, các đơn vị cũng phải đăng báo, rồi tổ chức thi tốn kém nhiều kinh phí. Nếu tập trung hai, ba năm tổ chức thi tuyển một lần thì có những khoảng thời gian thiếu người, không có người làm. Nếu để TP tổ chức thi tuyển tập trung thì người tuyển không phải là người sử dụng nên cũng khó bố trí công việc...

Giao thực quyền cho người sử dụng

Ông Sanh nhận xét: Điều đáng lo hiện nay là cán bộ, công chức giỏi thì tự ý xin nghỉ việc, còn những thành phần “không ra gì” thì bám trụ ở lại. “Làm sao để giữ người giỏi và giảm bớt người dở là vấn đề rất khó nhưng cần phải đặt ra ngay cho cả hệ thống chứ không phải riêng một đơn vị hay cơ quan nào” - ông Sanh nói. Theo ông Sanh, chính sách cán bộ hiện nay giống như chuyện cưới vợ, gả chồng ngày xưa, “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó”. “Phải đổi mới việc này và mạnh dạn giao quyền cho người đứng đầu” - vị này nhấn mạnh.

Theo ông Sanh, mấu chốt vẫn là vai trò của người đứng đầu cơ quan nhà nước. Người này phải giỏi, có tâm để biết chọn, sử dụng và giữ người có năng lực. Cạnh đó, cơ chế phải dành quyền lực cho người đứng đầu được tuyển chọn, sử dụng và quản lý cán bộ, công chức tại đơn vị mình. Họ vừa có quyền nhưng đồng thời phải có trách nhiệm để đảm bảo chất lượng đội ngũ cán bộ. Cụ thể, giám đốc sở phải được quyền chọn phó giám đốc, trưởng, phó phòng làm việc cho sở mình chứ không thể do Sở Nội vụ hay Ban Tổ chức Thành ủy tuyển chọn như hiện nay.

Cũng theo ông Sanh, cần thay đổi cách đánh giá cán bộ, công chức mỗi năm bằng cách bỏ phiếu kín để tránh tình trạng nể nang nhau. Bởi thực tế cho thấy cứ biểu quyết là giơ tay tuốt, ai cũng tốt cả. Ngoài ra, một vấn đề cần quan tâm là giải quyết đầu ra cho những cán bộ yếu kém năng lực phải hợp tình hợp lý. “Làm được vậy thì chắc hẳn họ cũng không gây khó dễ khi bị tinh giản biên chế” - ông Sanh nói.