Sáng 29-10, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Phan Trung Lý, thành viên Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp (HP) năm 1992 (gọi tắt là Ủy ban Dự thảo) đã trình bày Tờ trình về dự thảo Sửa đổi HP năm 1992 và Tờ trình về dự thảo Nghị quyết lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi HP năm 1992.
Theo đó, về chế độ chính trị, dự thảo làm rõ hơn, đầy đủ hơn vai trò lãnh đạo của Đảng. Trong đó Điều 4 HP khẳng định: “Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân về những quyết định của mình. Các tổ chức của Đảng và đảng viên hoạt động trong khuôn khổ HP và pháp luật”.
Dự thảo cũng làm rõ hơn nguyên tắc phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Thẩm quyền của Chủ tịch nước được làm rõ trong việc bãi bỏ văn bản của Chính phủ, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ trái với lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; đề nghị QH bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng, chánh án TAND Tối cao, viện trưởng VKSND Tối cao.
Dự thảo quy định tổ chức lấy ý kiến nhân dân trong quá trình soạn thảo sửa đổi HP nhưng không đề cập việc trưng cầu ý dân về HP sau khi đã được QH thông qua (phúc quyết). Quan điểm Ủy ban Dự thảo cho rằng trong điều kiện của hệ thống chính trị nước ta thì trưng cầu ý dân về HP là sự kiện hệ trọng nên giao cho QH quyền cân nhắc và quyết định để phù hợp với tình hình thực tế ở mỗi giai đoạn.
Riêng về cơ chế bảo hiến, một số ý kiến trong Ủy ban Dự thảo đề nghị cần thành lập Hội đồng HP với vai trò cơ quan chuyên trách giúp QH kiểm tra, kết luận về tính hợp hiến của các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan ở trung ương và địa phương ban hành. Điều này nhằm thực hiện chủ trương của Đại hội IX và X về xây dựng cơ chế phán quyết về những vi phạm HP trong hoạt động lập pháp, hành pháp, tư pháp, bảo đảm khắc phục những hạn chế, khiếm khuyết của cơ chế bảo vệ HP hiện hành. Tuy nhiên, phần lớn thành viên Ủy ban Dự thảo không tán thành và nội dung này đã không được đưa vào dự thảo trình QH.
Theo kế hoạch, dự thảo sửa đổi HP sẽ được công bố lấy ý kiến nhân dân từ tháng 1 đến tháng 3-2013, sau đó sẽ được tiếp thu, chỉnh lý trình QH tiếp tục cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5-2013) và hoàn thiện, trình QH thông qua tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10-2013).
BÌNH MINH
