Trong giai đoạn mới phát, ĐTĐ thường làm bệnh nhân đi tiểu nhiều, tiểu ban đêm và do đó làm khát nước. ĐTĐ là một trong những nguyên nhân chính của nhiều bệnh hiểm nghèo, điển hình là bệnh tim mạch vành, tai biến mạch máu não, mù mắt, suy thận, liệt dương... Bệnh mang tính chất xã hội rất cao, tỷ lệ người mắc ngày càng nhiều, bệnh gây ra ảnh hưởng nhiều tới chất lượng sống, chi phí điều trị hết sức tốn kém. Bệnh ĐTĐ có hai thể bệnh chính: ĐTĐ loại I do tụy tạng không tiết insulin và loại II do tiết giảm insulin và đề kháng insulin.
Biến chứng “Bệnh lý bàn chân do ĐTĐ” tiềm ẩn hiểm họa cắt chi:
Bệnh lý bàn chân do ĐTĐ là một quá trình bệnh lý phức tạp, tiến triển âm thầm ngay khi bệnh nhân có lượng đường trong máu cao, bao gồm nhiều yếu tố phối hợp trong đó: tổn thương thần kinh ngoại vi vùng chi dưới; tổn thương mạch máu ngoại vi; rối loạn mỡ máu và xơ vữa thành mạch kết hợp với yếu tố nhiễm trùng do bệnh nhân ĐTĐ thường bị suy giảm sức đề kháng của cơ thể mà thường gặp ở ngọn chi hơn là gốc chi. Theo đó, lúc đầu bệnh nhân cảm thấy tê bì, dị cảm vùng chi dưới, loét chai chân những vùng tỳ đè như mắt cá chân, đau cách hồi (đau dữ dội vùng chi dưới khi vận động khiến bệnh nhân phải dừng lại để nghỉ). Lâu dần nếu không được điều trị sớm và chu đáo, bệnh nhân sẽ thấy vùng bàn chân nhợt lạnh, mất động mạch vùng mu chân và hoại tử... Dần dần vùng hoại tử lan rộng dẫn đến hậu quả là bệnh nhân phải chịu đựng đau đớn, phải phẫu thuật cắt cụt chi do bị hoại tử, điều trị nội trú hết sức tốn kém, thời gian nằm bệnh viện kéo dài, thậm chí chết do nhiễm khuẩn huyết...
Những biến chứng về mắt
Ngoài ra, biến chứng ở mắt của bệnh ĐTĐ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở các nước phát triển.
Tổn thương võng mạc: Trên thực tế, dù người bị bệnh ĐTĐ ở dạng nào thì cũng bị bệnh về võng mạc. Sau khoảng 10-15 năm tiến triển, 90% ĐTĐ týp I và 60% týp II có bệnh lý võng mạc. Trong đó 50% dẫn đến mù lòa; những thay đổi bất thường trong cơ thể như: sự thay đổi trong máu khiến lượng protein trong máu tăng nên máu dẻo quánh hơn; sự thay đổi ở tĩnh mạch làm cho thành mạch dày và giòn hơn nên dễ vỡ.
Do đó, mạch máu ở võng mạc bị bít lại, tạo ra những vùng thiếu oxy, khiến cơ thể phải tự bảo vệ bằng những mạch máu mới gọi là mạch máu tân tạo. Tuy nhiên, những tân mạch này thường giòn và dễ vỡ nên thường xảy ra hiện tượng xuất huyết võng mạc. Khi các mạch máu này bị vỡ, máu thoát vào thủy dịch, ngăn cản ánh sáng đến võng mạc.
Triệu chứng đầu tiên là nhìn mờ, có các đốm trước mắt hay triệu chứng “ruồi bay”. Tổn thương võng mạc thường kéo dài nhiều năm. Khi các mạch máu vỡ ra và thành sẹo, võng mạc sẽ bị co kéo và bong tróc khỏi đáy mắt. Bong võng mạc nhiều sẽ gây mù lòa nếu không được phát hiện sớm và điều trị bằng laser quang đông. Vì vậy, khi có những triệu chứng của bệnh tiểu đường cần đến ngay bác sĩ chuyên khoa để có những hướng điều trị đúng. Về sau khi mạch tân tạo xuất hiện, bác sĩ có thể dùng tia laser để triệt tiêu những tân mạch đó.
Đục thủy tinh thể (còn gọi là cườm khô): Theo kết quả nghiên cứu liên quan đến bệnh ĐTĐ cho biết, tỷ lệ bị đục thủy tinh thể ở người ĐTĐ cao gấp sáu lần so với nhóm người bình thường. Bệnh thường gặp ở những người mắc ĐTĐ khi còn trẻ. Một khi đã bị đục thủy tinh thể thì bệnh tiến triển rất nhanh, dẫn đến đục toàn bộ chỉ trong 1-3 tháng. Nguyên nhân là do cơ chế chất sorbitol và glucose tích tụ trong thủy tinh thể làm tăng sự thẩm thấu khiến nó bị căng phồng.
Bệnh glaucoma (hay cườm nước): Việc tăng nhãn áp khiến cho người bệnh có cảm giác đau nhức mắt dữ dội và có thể gây giảm thị lực, thậm chí mù lòa. Bệnh glaucome có thể điều trị bằng phẫu thuật hay nội khoa.
Giải pháp nào cho bạn?
Phòng ngừa bệnh, trước hết cần phải hiểu được nguyên nhân và những yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh đặc biệt là lối sống, chế độ ăn... Đối với bệnh nhân đã mắc ĐTĐ, cần kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm, kiểm soát đường huyết và các chỉ số sinh hóa cơ thể có liên quan.
Đối với biến chứng bàn chân: Cần một chế độ phòng, điều trị sớm có thể giảm được 70% nguy cơ biến chứng này bằng cách giảm ngay lượng đường trong máu, thậm chí có thể phải sử dụng sớm insuline cho bệnh nhân ĐTĐ týp II để tăng cường tưới máu, thông thoáng lòng mạch, tránh các tình trạng tắc mạch, điều trị ngay các rối loạn lipid máu, cải thiện và hạn chế tình trạng xơ vữa mạch... Bệnh nhân phải được theo dõi ở rất nhiều chuyên khoa như nội khoa, thần kinh, ngoại khoa.
Đối với biến chứng mù mắt: Trước hết người bị ĐTĐ cần nhận biết được tầm quan trọng và thực hiện nghiêm túc chế độ khám mắt, kiểm tra thường xuyên để phát hiện và điều trị kịp thời khi chưa có tổn hại võng mạc và thần kinh, gây giảm thị lực.
Gần đây, Bộ Y tế Canada mới công bố tác dụng đặc biệt của dầu hải cẩu thiên nhiên có hiệu quả phòng và hỗ trợ điều trị các biến chứng về mắt và bệnh lý biến chứng mạch máu và thần kinh trên bệnh nhân ĐTĐ. Dầu hải cẩu Canada BILL® Seal Oil 500 mg của Tập đoàn BILL® BEAUTY & HEALTH - Toronto Canada với thành phần omega 3 (>22%), omega 6 (>2,7%), omega 9 (>32%) và Alpha Tocoferol là một sản phẩm khai thác các giá trị bí ẩn từ thiên nhiên kết tinh các thành phần quý giá từ cơ thể hải cẩu Bắc cực ở Canada.
Với công nghệ bào chế enzym băng nhiệt siêu thấp - còn gọi là phương pháp thuần hóa hấp cực phân tử (molecular distillation) ưu điểm là thực hiện ở độ chân không rất cao, nhiệt độ hấp thấp, thời gian chịu nhiệt ngắn, phù hợp với đặc tính của sản phẩm vốn phân ly ở điểm sôi cao, tính cảm nhiệt cao. Do đó mang lại nồng độ chất hoạt tính quan trọng cao hơn rất nhiều các phương pháp chiết xuất khác. Qua đó tạo ra một sản phẩm không những có hiệu quả đặc biệt mà còn thực sự an toàn cho người sử dụng. Không những vậy, hoạt chất acide béo bão hòa trong dầu hải cẩu BILL® nhanh chóng chuyển thành acide béo không bão hòa trong cơ thể, trung hòa, loại bỏ chất béo bão hòa tích tụ trong mạch máu, trong gan, thận... Ngoài ra, thụ thể aminoacide trong màng tế bào thúc đẩy khả năng thấm qua màng sinh học và sinh tổng hợp protein, ngăn ngừa hữu hiệu những thoái biến vi mạch máu, thần kinh vùng nuôi cơ tim, vùng dương vật, vùng viễn chi, giảm béo phì và gan nhiễm mỡ, cải thiện vi mạch mắt và thị lực, giúp ngăn ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm trên bệnh nhân ĐTĐ. Đây là một giải pháp thiên nhiên duy nhất để phòng ngừa và cải thiện những biến chứng nguy hiểm kể trên của căn bệnh “thế kỷ” này.
BS TRẦN THỊ XUÂN MAI (BV ĐH Y Dược TP.HCM)
