Vòng chung kết Euro lần thứ 10 trên đất Anh có rất nhiều sự thay đổi đáng chú ý nhằm hoàn thiện hệ thống giải đấu. Thay đổi lớn nhất ở Euro 1996 chính là việc tăng số đội tham dự từ 8 lên 16. Thể thức này sau đó được duy trì qua các năm 2000, 2004, 2008 và 2012. Mãi tới năm 2016, UEFA mới quyết định tăng số đội tham dự lên 24.
Đây cũng là giải đấu UEFA đã áp dụng luật bàn thắng vàng cho các trận đấu loại trực tiếp. Theo luật này, nếu đội bóng nào ghi bàn trước trong thời gian hiệp phụ, trận đấu sẽ lập tức kết thúc ngay và đội đó giành chiến thắng. Tiền đạo Olivier Bierhoff chính là người đầu tiên ghi bàn thắng vàng và đó chính là pha lập công giúp tuyển Đức lên ngôi vô địch. Luật bàn thắng vàng sau đó tiếp tục được áp dụng lần cuối ở Euro 2000.
Những nhà đương kim vô địch của giải đấu là Đan Mạch gây thất vọng khi bị loại ngay từ vòng bảng. Bảng C được xem là bảng đấu “tử thần” của Euro 1996 với sự hiện diện của Đức, Ý, Cộng hòa Czech và “Gấu Nga”. Đức giành quyền vào vòng trong với vị trí nhất bảng, mặc dù được đánh giá khá cao nhưng sau khi vòng bảng kết thúc Ý và Nga ngậm ngùi nhìn tấm vé còn lại lọt vào tay Cộng hòa Czech. Cầu thủ xuất sắc nhất Euro 1996 Matthias Sammer tỏa sáng giúp Đức dễ dàng đánh bại Croatia ở tứ kết với tỉ số 2-1 và vào chơi bán kết.
Matthias Sammer thủ lĩnh của những cỗ xe tăng Đức, ngôi sao xuất sắc nhất giải đấu
Với lợi thế chủ nhà cùng việc sở hữu đội hình chất lượng nhiều ngôi sao như David Seaman, Gary Neville, Paul Ince, Tony Adams, Paul Gascoigne, Alan Shearer, Teddy Sheringham, Steve McManaman hay Robbie Fowler,… tuyển Anh được đánh giá là một trong những ứng cử viên nặng ký chức vô địch. Kết thúc vòng bảng, chủ nhà Anh đứng đầu bảng A. Tứ kết, tam sự hạ gục Tây Ban Nha trong loạt sút luân lưu. Tuyển Anh gặp phải đối thủ đầy duyên nợ là tuyển Đức ở bán kết và đây là trận cầu để lại nhiều nỗi buồn cho người Anh đến tận bây giờ.
Trong trận bán kết giữa Đức và Anh, hai đội bất phân thắng bại trong thời gian thi đấu chính thức và phải bước vào loạt penalty đầy may rủi. Trong khi các cầu thủ Đức đều tỏ ra bản lĩnh trên chấm 11 m thì trung vệ Gareth Soutgate chấm dứt giấc mở của tam sư sau khi đá hỏng quả phạt đền thứ sáu.
Trận bán kết còn lại tuyển Cộng hòa Czech đã làm nên bất ngờ lớn nhất của Euro 1996 khi xuất sắc vượt qua đội bóng mạnh là Pháp với tỉ số 6-5 trên chấm penalty để có mặt ở trận chung kết.
Dù phải chia tay giải đấu nhưng Euro 1996 tuyển Pháp trình làng những tài năng đầy triển vọng để giúp họ thống trị cả thế giới và châu Âu ở những giải đấu lớn diễn ra sau đó.
Trận chung kết là cuộc tái ngộ của hai đội cùng thuộc bảng đấu tử thần: “Xe tăng” Đức gặp “hiện tượng” Cộng hòa Czech. Lối chơi cùng một đội hình đồng đều hơn giúp tuyển Đức kiểm soát thế trận nhưng chiến thuật phòng ngự - phản công lại mang đến cho người Czech niềm vui với bàn thắng mở tỉ số. Khi vinh quang chỉ còn cách Cộng hòa Czech 30 phút thi đấu thì HLV Berti Vogts tung “siêu dự bị” Olive Bierhoff vào sân. Quyết định thay người này ngay lập tức phát huy tác dụng khi Bierhoff có bàn thắng gỡ hòa sau bốn phút có mặt trên sân.
Lần đầu tiên, luật bàn thắng vàng đã được áp dụng và nó xảy ra đúng tại trận chung kết Euro 1996. Hàng ngàn cổ động viên trên các khán đài như vỡ òa cảm xúc khi chính Olive Bierhoff có bàn thắng chấm dứt mọi hy vọng của Cộng hòa Czech ở hiệp phụ. Trận đấu mở ra những tương lai tươi sáng cho Bierhoff, danh thủ này được nhớ đến như những huyền thoại của bóng đá Đức.
Đức lần thứ ba đăng quang tại VCK Euro, tuy nhiên thành tích này đến nay đã được tuyển Tây Ban Nha san bằng. Sở hữu trong tay “thế hệ vàng” cùng lợi thế sân nhà nhưng Euro 1996 không mang lại cho tuyển Anh niềm vui mà đây là giải đấu bóng đá Đức thiết lập thế thống trị châu Âu với lần thứ ba giành chức vô địch.
Bóng đá Đức khẳng định sức mạnh ở đấu trường Euro.
Một kỳ Euro không những thành công về công tác tổ chức khi thu hút số lượng khán giả đến sân đạt kỷ lục so với những kỳ Euro trước mà chất lượng trận đấu cũng được cải thiện đáng kể. Kỳ Euro 1996 là giải đấu giới thiệu rất nhiều tài năng mới của làng túc cầu mà sau này họ đều trở thành huyền thoại như Zidane, Figo và Nedved.
Vua phá lưới: Alan Shearer (Anh, 5 bàn)
- Cầu thủ xuất sắc nhất: Matthias Sammer (Đức)
- Bàn thắng nhanh nhất: Alan Shearer (Anh, phút thứ 3 trong trận gặp Đức); Hristo Stoichkov (Bulgaria, phút thứ 3 trong trận gặp Rumani)
- Đội hình tiêu biểu: Andreas Kopke (Đức) - Laurent Blanc, Marcel Desailly (Pháp); Matthias Sammer (Đức); Paolo Maldini (Italia) - Paul Gascoigne (Anh); Karel Poborsky (CH Czech); Dieter Eilts (Đức) - Alan Shearer (Anh); Hristo Stoitchkov (Bungari); Davor Suker (Croatia).
