Huyết áp không có trị số cố định nếu so sánh kết quả đo đạc vào buổi sáng với buổi chiều. Cũng chính vì thế mà người bệnh huyết áp cao hay huyết áp thấp khó tránh những thời điểm nhạy cảm khiến bệnh có thể trở thành nghiêm trọng. Người có vấn đề với huyết áp do đó cần lưu ý nhiều hơn vào canh giờ dễ bị hao tài vì thầy thuốc.
Nghẽn mạch vì ăn trưa quá nhanh
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tai biến mạch máu não dễ xảy ra lúc đúng ngọ, bởi vì:
- Huyết áp có khuynh hướng nhích lên trong khoảng 11 giờ đến 13 giờ. Tình trạng này càng rõ nét hơn nữa dưới ảnh hưởng của trời nắng gắt. Khi ghi nhận nhiệt độ cao của môi trường bên ngoài, cơ thể phản ứng bằng cách trương mạch ngoài da đồng thời đổ mồ hôi để thoát nhiệt bên trong cơ thể. Vì phản ứng trương mạch ngoài da kéo dài quá lâu nên lượng máu dồn ra phía da càng lúc càng nhiều. Hậu quả là nhiều nơi khác khó tránh thiếu máu, nghĩa là sớm muộn cũng kéo theo thiếu dưỡng khí. Nếu chuyện này xảy ra ở thành tim, ở não bộ thì nạn nhân đang đi đứng bình thường bỗng xây xẩm, nghẹn thở, đau nhói ngực, chóng mặt rồi bất tỉnh.
- Bên cạnh đó, không thiếu người có chế độ dinh dưỡng đúng điệu bảo vệ sức khỏe nhưng lại bị tăng mỡ trong máu. Đã vậy đó lại là loại chất béo gây xơ vữa mạch máu như triglyceride. Nhiều người đã được điều trị bằng thuốc đặc hiệu nhưng hiệu quả không như mong muốn. Cũng may là thầy thuốc đã phát hiện nguyên nhân gắn liền với nếp sinh hoạt của nhiều doanh nhân. Đó là vì bữa cơm trưa ăn quá nhanh khiến giờ ăn biến thành stress và dẫn đến phản ứng của tuyến thượng thận gây rối loạn biến dưỡng chất béo.
Ngay khi có dấu hiệu bất thường như ù tai, tức ngực… nhất là ở người lớn tuổi thì cần đến ngay bác sĩ.
Thêm 5-10 phút với bữa cơm trưa trong bóng mát liệu có khó lắm không?
Thiếu ngủ trưa khiến máu đậm đặc
Mạch máu không vô cớ bỗng tắc nghẽn làm chi rồi sinh tai biến mạch máu não, gây hoại tử cục bộ trên thành tim đến độ nhồi máu cơ tim. Các hậu quả nghiêm trọng đó đã không xảy ra một cách oan uổng nếu dòng máu đừng quá đậm đặc đến độ gây thành cục máu đông trong lòng mạch máu. Thầy thuốc vì thế thường phải cho thuốc làm loãng máu cho người có bệnh tim mạch để tim dễ đẩy máu đến mọi ngõ ngách.
Bên cạnh việc dùng thuốc, còn có cách khác đơn giản hơn nhiều để “hoạt huyết” mà khỏi lo phản ứng phụ. Thầy thuốc đã biết từ lâu về công năng đa dạng của giấc ngủ trưa, từ tác dụng thư giãn đến khả năng tổng hợp kháng thể, đến độ đặt tên là giấc ngủ năng lực (power sleep). Chẳng những thế, các nhà nghiên cứu cũng đã chứng minh là máu có độ loãng lý tưởng sau giấc ngủ trưa. Bằng chứng là ở Nhật, nơi tỉ lệ nhồi máu cơ tim ở người còn trẻ trước đây rất cao, nay đã giảm thấy rõ từ khi bên đó áp dụng chế độ ngủ trưa bắt buộc cho người lao động nặng, người phải làm việc trong môi trường ô nhiễm…
Giấc ngủ trưa là không cần nhiều, thường không hơn 30 phút đã đủ hữu ích. Nhưng nếu thuốc nào cũng có tác dụng phụ thì ngủ trưa cũng thế. Đừng ngủ trưa trễ hơn lúc 3 giờ chiều, vì khi đó giấc ngủ trưa chính là lý do dẫn đến rối loạn nhịp sinh học khiến khó ngủ về đêm.
Các biện pháp phòng ngừa đột quỵ
Không hẳn ai cũng dễ đột quỵ như ai mà đột quỵ thường gõ cửa các nhóm “mồi ngon” dưới đây:
- Cao huyết áp.
- Huyết áp thấp.
- Ăn trưa quá no hay ngược lại, quá đói.
- Đổ mồ hôi quá nhiều mà không uống nước.
- Có bệnh tiểu đường hay bệnh tuyến giáp chưa được điều trị ổn định.
- Đã thiếu máu cơ tim.
- Đang hành kinh.
- Đang dùng thuốc an thần, trấn kinh, giảm đau…
Do đó, cho dù có tất bật thế nào cũng nên lưu ý phòng tránh bằng cách:
- Đừng đeo theo công việc cho bằng được nếu bất ngờ có cảm giác khó chịu như nhức đầu, chóng mặt, ù tai.
- Ngưng việc ngay tức khắc nếu có cảm giác đau nhói ngực lan ra cánh tay trái hay tê rần vùng hàm dưới. Nếu tình trạng này kéo dài hay lặp lại sau khi ngồi nghỉ thì phải đến ngay thầy thuốc.
- Đừng uống nước đá khi đang mệt vì dễ gây thiếu máu cơ tim.
- Gõ cửa thầy thuốc cho sớm nếu ghi nhận cảm giác mắt bỗng tối sầm dù chỉ thoáng qua không đầy một giây trong lúc dang nắng.
- Nếu đã có vấn đề với huyết áp, tuyệt đối đừng quên uống thuốc tim mạch trước khi làm việc.
| Cần kiêng ăn mặn Hạn chế ăn mặn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nếu bạn bị các bệnh tim mạch, cao huyết áp. Người có bệnh suy tim nặng chỉ nên ăn tối đa 5 g muối NaCl (tương đương với hai muỗng cà phê muối ăn) cho cả ngày, tính cả lượng nêm nếm trong khi nấu. Cách tốt nhất là bạn phải hạn chế ăn mặn đến mức tối đa có thể được. Hãy tập thay đổi từ từ, đầu tiên đừng dùng nước chấm khi ăn, tránh các loại mắm, cá thịt khô, nếu cần hãy nấu ăn riêng. |
BS LƯƠNG LỄ HOÀNG, Trung tâm Oxy cao áp, TP.HCM
