| Thôn Ngài Là Thầu được nhiều người phong cho là "bản siêu đẻ". Cả thôn chỉ hơn 40 hộ thì có đến gần 300 nhân khẩu. Tính sơ sơ, mỗi cặp vợ chồng có đến 4 - 5 đứa con. Và tất nhiên, dù tính ngược xuôi thế nào, tính trong bản hay cả tỉnh thì bà Sú vẫn chiếm ngôi "quán quân đẻ", ông trưởng thôn Cư Seo Sàng khẳng định. |
Từ TP Hà Giang, chúng tôi phải mất hơn một tiếng đi xe và 2 tiếng đi bộ đường núi dốc mới đến được thôn Ngài Là Thầu ở xã biên giới Lao Chải. Anh cán bộ xã dẫn đường đưa chúng tôi lên núi mệt lả, kéo tay áo lau mồ hôi hổn hển: "Bản đẻ đây rồi nhưng vào nhà "quán quân đẻ" thì xa đấy, vượt qua quả núi bên kia nữa...".
Trong căn nhà nhỏ làm toàn bằng vầu già, người đàn bà 42 tuổi là chủ nhân mà chúng tôi cứ ngỡ đã ở cái tuổi 60. Bà Lý Thị Sú một tay ôm con, một tay bưng khay măng đắng đứng lặng nhìn khách lạ.
"Quán quân đẻ"
Bà Lý Thị Sú sinh năm 1969, năm 17 tuổi kết hôn với người cùng bản là ông Cư Seo Chớ sinh năm 1964. Thế rồi, vì cái "quá khứ buồn" của ông chồng và quan niệm "không để ai bắt nạt" của bà vợ, họ đã sinh sòn sòn 16 người con.
Khi chúng tôi đến chỉ còn vợ chồng ông Chớ và hai đứa con nhỏ nhất ở nhà. Tất cả đã rủ nhau lên nương hái thảo quả và chè đem về bán lấy tiền đong gạo, mua ngô nấu rượu. Ông Chớ chẹp miệng bảo: "Mọi khi đông vui lắm, nhà cứ như có tết. Tao không lúc nào được yên đâu, tao phải dùng roi dọa thì chúng nó mới sợ đấy".
Bà ấy đẻ chứ đâu phải tôi!
Trở lại câu chuyện nhiều con của vợ chồng ông Cư Seo Chớ ở thôn Ngài Là Thầu. Vợ ông Chớ, bà Lý Thị Sú cho rằng, đẻ được nhiều là cái phúc phận của gia đình nên dù cán bộ xã hay bản có nói gì thì mình cũng cứ đẻ. Mình đẻ rồi mình làm cho chúng nó ăn, cho chúng nó học.
Tuy nhiên, thông qua cán bộ địa phương chúng tôi được biết, hầu hết tr ở các gia đình đông con ở xã Lao Chải đều ít hoặc không được học hành. Như các con nhà bà Sú, chỉ học được đến lớp 3, lớp 4 là tự ý bỏ học lên nương rẫy hái thảo quả kiếm tiền. Vợ chồng bà Sú phân bua: "Không phải mình không cho nó học mà nó chán thì nó nghỉ, với lại nhà cũng nghèo mà...".
| Ông Long Hữu Phúc, trưởng ban Ban Dân tộc tỉnh Hà Giang cho biết, trên địa bàn tỉnh Hà Giang hơn chục năm nay, việc tảo hôn cho con ngày càng nghiêm trọng, trẻ em 8, 9 tuổi đã ăn hỏi (chin mai), thậm chí có trường hợp 6 tuổi đã có ăn hỏi đàng hoàng. Nạn tảo hôn đã gây cản trở lớn cho việc nâng cao chất lượng dân số và đào tạo nhân lực cho địa phương nói riêng và đất nước nói chung. Để giải quyết vấn đề này phải có sự ra tay của cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh và có các giải pháp phù hợp với Luật Hôn nhân & Gia đình. "Chị gái tôi khi 58 tuổi đã có chắt gọi bằng cụ, đương nhiên tôi cũng thành cụ ở tuổi 40 vì tôi là em ruột của chị tôi. Vì tôi hay ngăn cản việc tảo hôn cho con cháu nên hầu hết đám cưới của con cháu tôi không được mời. Thậm chí em trai tôi lấy vợ cho con cũng không cho tôi biết. Ở quê tôi, từ cán bộ chủ chốt xã, cán bộ nghỉ hưu đến người dân đều tảo hôn cho con nên không ai nói được ai"- Ông Phúc nói. |
