Một sáng sớm cuối năm, chúng tôi có mặt trước phòng khám lao, Trung tâm Y tế quận 8, TP.HCM. Lúc này, bác sĩ (BS) Nguyễn Văn Thơm, Trưởng phòng khám lao, đang ân cần hướng dẫn người mắc bệnh lao.
Dìu đỡ, đến tận nhà thăm khám cho bệnh nhân
Không ai nghĩ người đàn ông với tiếng nói rõ ràng, sang sảng, đôi mắt tinh anh đằng sau lớp khẩu trang đã gắn bó suốt 30 năm với công việc phòng, chống căn bệnh lây nhiễm thường bị xã hội kỳ thị. Giờ đây, ngấp nghé 60 tuổi, sắp về hưu nhưng tinh thần cùng bệnh nhân chống lại căn bệnh ở ông vẫn như ngày mới bắt đầu.
Thấy một người đàn ông có người nhà mắc bệnh không mang khẩu trang, BS Thơm nghiêm mặt nhắc nhở: “Người bệnh lao rất dễ hít phải vi trùng mắc bệnh trong môi trường tiếp xúc, anh nên chịu khó đeo khẩu trang vào, mà khẩu trang phải là khẩu trang y tế, khẩu trang vải không có tác dụng nha”.
Khi buổi tư vấn kết thúc, đích thân ông phân loại bệnh nhân và dìu một bệnh nhân bị liệt ở chân, nhịp thở khó nhọc, tay cầm tập vé số vào khám trước. “Bệnh nhân có người sức khỏe kém, để chờ lâu có khi người ta xỉu tại chỗ nên mình ưu tiên cho khám trước” - BS Thơm chia sẻ.
Trong lúc đang thăm khám cho bệnh nhân, có một bệnh nhân đến muộn không nghe được buổi chia sẻ, BS Thơm tinh ý phát hiện ra liền và nhắc nhở tuần sau người này phải cố gắng tham dự buổi tư vấn.
BS Thơm nhỏ nhẹ hỏi: “Sao anh không đến nghe tư vấn? Không nghe cặn kẽ thì khó mà tuân thủ điều trị tốt được”.
Không chỉ tư vấn người bệnh tại chỗ, sau khi kết thúc giờ làm việc, BS Thơm còn đi đến nhà của những người bệnh, đặc biệt là bệnh nhân yếu liệt, không đi được để nắm bệnh tình của họ. Bệnh nhân lao có đặc thù phải chữa bệnh trong ít nhất sáu tháng, hoặc lao kháng thuốc ít nhất là hai năm.
“Trong thời gian này, không ai khác, BS là điểm tựa tinh thần cho họ. Không ai bắt mình phải đi nhưng tự bản thân mình muốn trực tiếp đến chỗ họ để xem họ có cần hỗ trợ và gặp khó khăn gì không”- BS Thơm tâm sự.
Theo chân BS Thơm, chúng tôi đến nhà cô Phạm Phương X. (21 tuổi, sinh viên một trường đại học ở TP.HCM), phát hiện bệnh lao cách đây hai tháng. X. cho biết cô điều trị bệnh ho một thời gian dài, cơ thể suy kiệt mới phát hiện ra bệnh lao.
Ban đầu X. cũng khá hoang mang vì bỗng dưng mắc căn bệnh bị kỳ thị nhưng sau khi được BS Thơm trấn an, tư vấn, giờ cô gái khá an tâm điều trị.
Gặp BS Thơm, X. liến thoắng không dứt, kể cả hỏi chuyện bổ sung sắt trong chu kỳ của phụ nữ. “Em thấy các bệnh khác, BS cho thuốc rồi bệnh nhân về uống, đâu được quan tâm như vầy. Theo điều trị BS Thơm, em rất an tâm và thấy BS rất tận tâm với nghề” - X. bày tỏ.
BS Thơm đến thăm và động viên Phạm Phương X. điều trị để chóng khỏi bệnh. Ảnh: HL
Chấp nhận bị nhiễm lao để bệnh nhân khỏi mặc cảm
Công việc của một BS phòng khám lao chắc chắn có nhiều nguy cơ nhiễm bệnh nhưng ít nhất BS có nhiều cách để hạn chế vi trùng xâm nhập, chẳng hạn như đeo khẩu trang. Tuy nhiên, mỗi lần đến nhà bệnh nhân, điều tối kỵ của BS Thơm là không được đeo khẩu trang nhưng ông không hề nề hà. “Những người bệnh này rất mặc cảm và không muốn cho người xung quanh biết. Cho nên mình phải giả vờ là đến với tư cách bạn bè hỏi thăm họ chứ không phải là BS nên đeo khẩu trang thì người xung quanh sẽ dị nghị, bất lợi cho họ. Còn yêu cầu bệnh nhân đeo khẩu trang, người ta đuổi mình về sao” - BS Thơm dí dỏm chia sẻ.
| Niềm hạnh phúc của người đưa đò Giống như người đưa đò, mình chở người ta qua sông, người ta quay trở lại cuộc sống bình thường là mình mừng. Nhìn những bệnh nhân mỗi khi đến với mình lạnh run, ho hen, suy kiệt cho đến khi được chữa khỏi bệnh, mạnh khỏe, vui tươi trở lại là mình cảm giác rất hạnh phúc! BS NGUYỄN VĂN THƠM |
Không rõ từ lúc nào, “cái nghề cũng là cái nghiệp”, BS Thơm nói nhẹ tênh khi tiết lộ bản thân mình đang mang vi trùng lao (tức lao tiềm ẩn nhưng chưa bùng phát thành bệnh lao - PV) thể hiện ở kết quả xét nghiệm máu cách đây không lâu. Hiểu được căn bệnh chực chờ tấn công người bệnh khi sức khỏe đi xuống, ông ngày ngày luyện tập thể thao để nâng cao sức đề kháng.
BS Thơm chia sẻ ông không nghĩ gì cao siêu hơn ngoài mang lại một sức khỏe tốt cho bệnh nhân, dù có đánh đổi đi sức khỏe của bản thân.
Mỗi năm phòng khám lao tiếp nhận khoảng 1.000 bệnh nhân, vị chi 30 năm qua, con số người đến và đi ông không tài nào đếm hết và nhớ hết. Mặc dù môi trường làm việc căng thẳng, BS và bệnh nhân đều phải đeo khẩu trang, tuyệt nhiên không tiếng cười đùa nhưng ông không lấy đó là áp lực.
| Những mối duyên lành với bệnh nhân BS Thơm nhớ nhất trường hợp cách đây 10 năm, người mẹ trẻ phát hiện lao cột sống. Sau khi sinh đôi, chị đã nằm liệt một chỗ. Khi mới xuống nhà tiếp xúc, người mẹ trẻ rất tuyệt vọng vì bỗng dưng từ một cô giáo dạy tiếng Anh, chị biến thành người tàn phế, mọi sinh hoạt phải nhờ vào tay người mẹ già. Sau thời gian ông cùng đồng hành với người mẹ trẻ, bệnh tật cũng phải chào thua. Hiện hai cô con gái đã 10 tuổi và chạy ùa gọi BS Thơm bằng tiếng “ông” thân thương mỗi khi ông ghé chơi nhà. Cũng có những người có người thân sau khi chữa hết bệnh đã quay lại phòng khám của ông và ngỏ ý hỗ trợ dinh dưỡng cho những bệnh nhân còn đang điều trị. Những kỷ niệm đáng nhớ trong nghề ấy, BS Thơm nói có lẽ ông sẽ mang theo đến suốt cuộc đời. |
