Với kết quả bỏ phiếu ngày 19-3 tại Quốc hội Trung Quốc (TQ), ông Vương Nghị, 64 tuổi, sẽ nắm trong tay cả hai vị trí hàng đầu trong công tác ngoại giao của Bắc Kinh, theo nhận định của hãng tin AFP.
Khác với người tiền nhiệm Dương Khiết Trì, ông Vương sẽ tiếp tục giữ chức vụ ngoại trưởng TQ và kiêm nhiệm thêm chức vụ ủy viên Quốc vụ viện chuyên trách các vấn đề đối ngoại.
Ngoại trưởng TQ Vương Nghị hiện kiêm thêm chức ủy viên Quốc vụ viện, nắm cả hai vị trí hàng đầu trong hoạch định chính sách đối ngoại. Ảnh: AFP
Ủy viên Quốc vụ viện là gì?
Chức vụ ủy viên Quốc vụ viện được lập ra từ năm 1982, trong đợt cải tổ Quốc vụ viện dưới thời nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình. Về thứ bậc quyền lực, chức vụ này được xếp ngay dưới chức vụ phó thủ tướng và xếp trên chức vụ bộ trưởng trong cùng mảng chuyên trách.
Về lý thuyết, các ủy viên này sẽ làm trợ lý trực tiếp cho Thủ tướng và các phó thủ tướng TQ để giám sát nhiều lĩnh vực hoạt động của chính phủ. Những ủy viên này cũng có thể đại diện cho Quốc vụ viện TQ trong các chuyến công du. Họ là thành viên Ủy ban Thường vụ của Quốc vụ viện TQ, cùng với Thủ tướng, các phó thủ tướng và tổng thư ký Quốc vụ viện.
Các bộ trưởng của TQ ít khi cùng lúc kiêm nhiệm chức vụ ủy viên Quốc vụ viện nhưng vẫn có một số tiền lệ chủ yếu với các bộ trưởng Công an và bộ trưởng Quốc phòng. Ông Dương Khiết Trì khi được bổ nhiệm vào vị trí này năm 2013 cũng đã thôi giữ chức vụ ngoại trưởng.
Theo hãng tin AFP hiện chưa rõ ông Dương Khiết Trì sẽ giữ chức vụ nào kế tiếp. Một số nguồn tin của AFP từng cho biết ông sẽ được đề bạt chức phó thủ tướng, tuy nhiên trong danh sách đề xuất gửi Quốc hội lại không có tên ông cho chức vụ này.
Nỗ lực cải tổ ngoại giao
Tờ South China Morning Post (SCMP) đánh giá quyết định “thăng chức” cho ông Vương Nghị cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm cải tổ hệ thống đưa ra quyết sách đối ngoại. Hệ thống hiện tại bị đánh giá là thiếu hiệu quả do chức vụ của các nhà ngoại giao không đủ cao cấp, tiếng nói không có đủ sức nặng trong quá trình đưa ra quyết sách, tờ SCMP cho biết.
Ông Dương Khiết Trì (phải) tiếp đặc phái viên Hàn Quốc thông tin về kết quả đối thoại liên Triều hồi đầu tháng 3. Ảnh: REUTERS
Trước đó vào tháng 10-2017, Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì, nguyên Ngoại trưởng TQ, đã được bầu vào Bộ Chính trị - cơ quan quyền lực nhất trong hệ thống chính trị của nước này. Với động thái này, ông Dương trở thành nhà ngoại giao giữ cấp bậc cao nhất trong hệ thống chính trị TQ, chỉ sau ông Tiền Kỳ Tham, từng giữ chức vụ ủy viên Bộ Chính trị và phó thủ tướng kiêm ngoại trưởng TQ, đã nghỉ hưu năm 2003.
Ông Vương Kỳ Sơn, người được xem là "cánh tay phải" của ông Tập Cận Bình và là kiến trúc sư trưởng của chiến dịch đánh tham nhũng trong năm năm qua, cuối tuần qua đã được bầu là phó chủ tịch TQ. Ông được dự kiến sẽ đóng vai trò lớn trong chính sách đối ngoại của TQ mà đặc biệt là quan hệ thương mại với Mỹ.
Các sắp xếp nhân sự tại Bắc Kinh cho thấy mức độ quan tâm rất lớn của ông Tập Cận Bình đối với chính sách đối ngoại quốc gia, thúc đẩy vị thế của TQ trên chính trường quốc tế, tờ SCMP nhận định.
