Tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc): Giấu tai nạn, dùng “phí bịt mồm”

Ngày 27-10, Báo Thanh Niên Trung Quốc đã đăng bài viết về anh Đới Kiêu Quân, tác giả bài viết phản ánh vụ Công ty TNHH Mỏ than Can Hà Hoắc Bảo Sơn Tây (gọi tắt là Công ty Can Hà) ở tỉnh Sơn Tây che đậy thông tin về tai nạn mỏ than.

Tác nghiệp hãi hùng

Đới Kiêu Quân 42 tuổi, là phóng viên thường trú tại tỉnh Sơn Tây của Báo Thời Báo Tây Bộ. Một công nhân mỏ than Can Hà đã báo tin cho anh về một vụ tai nạn mỏ than xảy ra vào ngày 20-9. Công nhân nọ cho biết sau khi tai nạn xảy ra, người quản lý mỏ than không báo cáo cấp trên, ngược lại phân phát “phí bịt mồm” cho nhiều phóng viên. “Phí bịt mồm” từ vài ngàn đến hơn 10.000 nhân dân tệ (từ vài triệu đến trên 25 triệu đồng VN).

Tối 25-9, Đới Kiêu Quân cùng người bạn tìm đến mỏ than Can Hà. Đến nơi, anh nhìn thấy trước hơn 10 phòng làm việc của Công ty Can Hà có nhiều phóng viên ngồi chờ. Hành lang chật kín người xếp hàng đăng ký nhận tiền.

Đới Kiêu Quân lấy máy ảnh và cài đặt chế độ tự động. 18 giờ 48, anh chụp phòng làm việc đang có bảy, tám người vây quanh rồi nhanh chóng ra hành lang chụp ảnh các phóng viên xếp hàng. Kế tiếp, anh chạy thẳng xuống nơi đăng ký tại cửa tòa nhà văn phòng ở tầng trệt và chụp ảnh bốn trang trong sổ đăng ký khách đến làm việc.

Trong lúc bảo vệ chưa kịp định thần, anh chạy đi chụp ảnh biển số mấy chiếc xe ôtô của phóng viên. Sau đó, anh nhảy lên ôtô của bạn đợi sẵn, chạy ra ngoài và nấp tại góc kín quan sát. Trời đã tối nhưng các phóng viên tìm đến đăng ký vẫn không ngớt. Anh chụp lần cuối toàn cảnh tòa nhà văn phòng công ty rồi cùng bạn quay về. Trên đường về, họ không dám theo đường cũ mà phải đi vòng vì sợ người của công ty mỏ than chặn xe lại.

Bài viết bị xóa

Từ ảnh chụp sổ đăng ký, Đới Kiêu Quân phát hiện phóng viên đến Công ty Can Hà thuộc đủ báo, trong đó có một số cơ quan báo chí chưa từng nghe danh như Đài truyền hình kinh tế, Báo Xã Hội.

Ảnh chụp tòa nhà văn phòng Công ty Can Hà cho thấy một chiếc xe ôtô của chuyên mục An toàn hiện trường thuộc đài truyền hình X mang biển số Bắc Kinh. Thậm chí Đới Kiêu Quân còn phát hiện có người giả danh là phóng viên Báo Thời Báo Tây Bộ của anh.

Tối 27-9, Đới Kiêu Quân đăng ký tên thực trên trang web moobol.com (trang web của Công ty TNHH Văn hóa truyền thông Tùy Thân Bắc Kinh), đăng bài viết và ảnh kèm theo. Bài viết đã tạo ảnh hưởng lớn với hơn 2.000 lần truy cập và hơn 150 lời nhắn.

Tuy nhiên, sau kỳ nghỉ lễ quốc khánh, bài viết của anh đã bị quản trị mạng xóa mà không hề báo trước. Không chỉ vậy, họ còn lấy danh nghĩa tác giả bài viết yêu cầu các mạng chuyển tải khác cũng phải xóa bài viết đó. Đới Kiêu Quân lại cùng người bạn có nickname “Truyền trực tiếp Sơn Tây” phân công nhau đăng bài viết và ảnh dưới các tên mới.

Trung ương điều tra

Công ty Can Hà là công ty liên doanh giữa Công ty Than điện Hoắc Châu (thuộc Tập đoàn Điện than Hoắc Châu) và Công ty thương mại Ngọc Cương. Theo Công ty Can Hà, mỏ than đang trong giai đoạn xây dựng hạ tầng, chưa đi vào sản xuất. Tuy nhiên, theo điều tra của phóng viên Báo Thanh Niên Trung Quốc, tại mỏ có rất nhiều than chất đống và đang được vận chuyển ra xe. Một công nhân mỏ cho biết mỏ có khoảng 1.000 công nhân, được tuyển dụng từ hơn một năm nay.

Theo ông Dương Căn Quý (Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Điện than Hoắc Châu), cuối tháng 9 tập đoàn mới nhận được báo cáo về vụ tai nạn. Ông nói giám đốc mỏ than phải viết tường trình và bị phạt 8.000 nhân dân tệ (20 triệu đồng VN). Ông cũng xác nhận Công ty Can Hà đã phân phát “phí bịt mồm”.

Căn cứ Điều lệ xử lý điều tra và báo cáo tai nạn an toàn sản xuất do Quốc hội Trung Quốc ban hành và có hiệu lực từ ngày 1-6-2007, những người phụ trách chính tại đơn vị xảy ra tai nạn nếu báo cáo chậm trễ hoặc bỏ sót không báo cáo sẽ bị phạt 40%-80% thu nhập/năm/người. Nếu là nhân viên nhà nước sẽ bị xử phạt theo pháp luật; nếu cấu thành tội phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối với trường hợp báo cáo gian lận hoặc che đậy tai nạn, đơn vị để xảy ra tai nạn sẽ bị phạt 1-5 triệu nhân dân tệ (2,5-12,5 tỷ đồng VN). Ngoài ra, người quản lý trực tiếp và các nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp khác cũng sẽ bị phạt 60%-100% thu nhập/năm/người. Hiện nay, tổ điều tra của cơ quan hữu quan chính phủ đã đến tỉnh Sơn Tây điều tra sự việc.