Thuốc trị bệnh nhiễm đoạt giải Nobel

Mùa giải Nobel bắt đầu với giải Nobel Y học và Sinh lý học. Ngày 5-10, Ủy ban giải Nobel thuộc Học viện Karolinska (Thụy Điển) công bố giải Nobel Y học năm nay được trao cho ba nhà khoa học William C. Campbell người Ireland, Satoshi Omura người Nhật và Đồ U U người Trung Quốc.

Hai nhà khoa học William Campbell và Satoshi Omura được trao 50% giải Nobel Y học về công lao khám phá phương thức trị liệu mới đối với các bệnh nhiễm do giun tròn gây ra.

Trong những năm 1970, nhà vi sinh vật học Satoshi Omura đã phân lập khoảng 50 nguồn vi khuẩn thuộc họ Streptomyces có đặc tính kháng một số vi sinh vật.

Từ các nguồn này, nhà ký sinh trùng học William Campbell đã phát hiện một nguồn vi khuẩn có hiệu quả đặc biệt chống các ký sinh trùng nhiễm bệnh cho vật nuôi và thú cưng.

Từ đó ông đã phân lập được hoạt chất avermectine và bào chế thành dược phẩm Ivermectin.

 
Ba nhà khoa học Satoshi omura, Đồ U U và William Campbell. Ảnh: AP

Thuốc Ivermectin có tác dụng trên nhiều loại giun tròn như giun lươn, giun tóc, giun kim, giun đũa, giun móc, giun chỉ. Đặc biệt thuốc có tác dụng điều trị bệnh giun chỉ (bệnh mù sông) và bệnh chân voi.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu Đồ U U được trao 50% giải Nobel còn lại từ công trình nghiên cứu phương thức điều trị mới đối với bệnh sốt rét. Bà là người phụ nữ thứ 12 nhận giải Nobel Y học.

Bà đã có công tìm ra thuốc Artemisinin có tác dụng làm giảm đáng kể tỉ lệ tử vong nơi bệnh nhân mắc bệnh sốt rét.

Thuốc điều trị sốt rét Artemisinin được phân lập từ cây thanh hao hoa vàng (Artemisia annua L.), hay còn gọi là thanh cao, thảo cao, ngải si, ngải hôi, ngải đắng.

 Nhóm nghiên cứu của bà Đồ U U đã bào chế 380 chất chiết xuất từ thảo mộc, trong đó chất chiết xuất từ cây ngải đắng hay ngải áp xanh (Artemisia absinthium L.) tỏ ra hứa hẹn khi điều trị trên chuột thí nghiệm.

Trong những năm 1970, bà Đồ U U đã điều chỉnh quy trình chiết xuất để cuối cùng phân lập được hoạt chất artemisinin.

Tuy nhiên, phải đợi đến thập niên 1990, khi các loại cloroquin và quinine (ký ninh) mất tác dụng, ngành công nghiệp dược phương Tây mới tìm đến hoạt chất artemisinin.

Ủy ban giải Nobel nhận xét các bệnh do ký sinh trùng gây ra là tai họa cho nhân loại từ hàng ngàn năm nay, đặc biệt tác động đến dân nghèo trên thế giới.

Ủy ban giải Nobel kết luận: “Những người được trao giải Nobel Y học năm nay đã phát triển các phương thức trị liệu tạo thay đổi cách mạng về cách thức điều trị một số bệnh do ký sinh trùng độc hại nhất.

Giải Nobel Y học trị giá 8 triệu krona Thụy Điển (khoảng 855.000 euro) được chia cho William Campbell 25%, Satoshi Omura 25% và Đồ U U 50%. Từ năm 1901 đến nay đã có 210 nhân vật được trao giải Nobel Y học.