Tàu Mỹ tuần tra gần đá Chữ Thập

Báo Wall Street Journal ngày 10-5 đưa tin Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường USS William P. Lawrence (DDG 110) đã tuần tra trong phạm vi 12 hải lý quanh đá Chữ Thập.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Bill Urban thông báo chuyến tuần tra của tàu USS William P. Lawrence “nhằm phản đối các yêu sách hàng hải thái quá ở biển Đông của một số nước”.

Ông khẳng định các yêu sách hàng hải thái quá không phù hợp với luật pháp quốc tế như Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) đồng thời hạn chế quyền lưu thông trên biển.

Trong chuyến tuần tra, tàu USS William P. Lawrence đã đi ngang qua đá Chữ Thập một lần như thông thường. Phía Trung Quốc (TQ) đã cố bắt liên lạc điện đài với hải quân Mỹ và trâng tráo cho rằng tàu Mỹ đi qua lãnh hải TQ.

Tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường USS William P. Lawrence (DDG 110). Ảnh: HẢI QUÂN MỸ

Mấy ngày trước, trang web của Hạm đội 7 Mỹ đưa tin tàu USS William P. Lawrence đã tiến hành tuần tra thường lệ hôm 2-5 trong vùng biển quốc tế ở biển Đông.

Báo Wall Street Journal ghi nhận đây là hoạt động tự do hàng hải lần thứ ba của hải quân Mỹ ở biển Đông trong chưa đầy một năm. Hai lần trước diễn ra vào tháng 10-2015 (tàu USS Lassen) và tháng 1-2016 (tàu USS Curtis Wilbur).

Tạp chí The Diplomat (Nhật) nhận định tàu khu trục Mỹ đi ngang qua đá Chữ Thập một lần là hành động tuân thủ quyền đi qua vô hại được nêu trong Điều 18 của UNCLOS.

Báo Wall Street Journal nhận định hải quân Mỹ chọn đá Chữ Thập để thực hiện tự do hàng hải là tín hiệu mạnh của Mỹ gửi đến TQ.

Giữa tháng trước, tướng TQ Phạm Trường Long đã ngang nhiên ra đá Chữ Thập. Rồi đầu tháng này, TQ lại đưa đoàn văn công đi tàu Côn Luân 998 ra đá Chữ Thập biểu diễn.

Ngày 10-5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ Lục Khảng đã phản đối tàu chiến Mỹ hoạt động gần đá Chữ Thập.

Liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống Philippines, người phát ngôn nói TQ hy vọng sẽ làm việc với chính phủ mới ở Philippines để giải quyết tranh chấp ở biển Đông, tuy nhiên nhấn mạnh Manila phải đưa ra các biện pháp cụ thể để giảm căng thẳng.

Hôm trước đó, Tân Hoa xã đưa tin người phát ngôn Lục Khảng đã phát biểu nặng nề hơn. Khi được hỏi về vụ Philippines kiện “đường chín đoạn”, ông nói TQ không chèn ép nước nhỏ và TQ không khoan dung cũng như không chấp nhận mặc cả về tranh chấp biển Đông.

Hôm 9-5, ứng cử viên tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã tuyên bố nếu được bầu làm tổng thống, ông sẽ giải quyết tranh chấp biển Đông bằng giải pháp thương lượng đa phương bao gồm các nước đồng minh của Mỹ như Nhật và Úc cũng như các nước tranh chấp.

Ông nhấn mạnh TQ phải tôn trọng vùng đặc quyền kinh tế của các nước ven biển theo đúng luật pháp quốc tế và phải hợp tác với Philippines về khai thác dầu khí. Ông nói: “Tôi muốn nói với TQ đừng đòi bất kỳ cái gì ở đây”.

Hồi tháng trước, Tòa Trọng tài thường trực ở La Haye (Hà Lan) đã cho phép Đài Loan trình hồ sơ liên quan đến vụ Philippines kiện “đường chín đoạn” của TQ. Sau đó, Hiệp hội Luật quốc tế Đài Loan đã cung cấp hàng trăm trang tài liệu cho rằng Đài Loan có chủ quyền ở biển Đông. Reuters nhận định với diễn biến mới này, Tòa Trọng tài thường trực có thể chậm công bố phán quyết về vụ Philippines kiện. Chính quyền Đài Loan cho biết Hiệp hội Luật quốc tế Đài Loan không đại diện cho Đài Loan nhưng nội dung tài liệu thì phù hợp với quan điểm chính thức của Đài Loan. Đài Loan đang chiếm trái phép đảo Ba Bình thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

______________________________

Đá Chữ Thập là vị trí nhạy cảm vì được xem là cực triển khai các chiến dịch quân sự của TQ ở biển Đông… Thời điểm (tuần tra) cũng thú vị bởi chứng tỏ quyết tâm của Mỹ trước chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama trong tháng này.

Chuyên gia IAN STOREY ở Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak tại Singapore

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm