Tờ The Straits Times dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana ngày 2-5 tuyên bố Manila sẽ tiếp tục các cuộc tập trận ở Biển Đông, bất chấp Trung Quốc kêu gọi ngừng các hành động mà Bắc Kinh cho biết có thể "leo thang tranh chấp".
Lực lượng tuần duyên và Cục ngư nghiệp Philippines đã bắt đầu các cuộc tập trận hàng hải vào tháng 4, theo đó tăng cường sự hiện diện trong khu vực nhằm phản đối sự hiện diện "đe dọa" của các tàu thuyền Trung Quốc.
Philippines tuyên bố tiếp tục tập trận tại Biển Đông. Ảnh: EPA-EFE
Trong tuyên bố hôm 2-5, ông Lorenzana khẳng định: "Việc tiến hành tuần tra hàng hải ở biển Tây Philippines (cách Philippines gọi Biển Đông) và Nhóm đảo Kalayaan (tập hợp các thực thể mà Philippines yêu sách chủ quyền thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) của lực lượng tuần duyên và Cục Ngư nghiệp Philippines sẽ tiếp tục".
"Chính phủ sẽ không dao động trong lập trường của mình" - ông Lorenzana nói.
Theo The Straits Times, tuyên bố của ông Lorenzana được đưa ra trong bối cảnh sự hiện diện kéo dài của hàng trăm tàu Trung Quốc trong khu vực tranh chấp tại Biển Đông đã làm dấy lên căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh, bất chấp tình hữu nghị của Tổng thống Rodrigo Duterte với Bắc Kinh.
Ông Lorenzana cho biết tuyên bố trên của ông lặp lại lập trường của ông Duterte về vấn đề này, nhấn mạnh lập trường "rất kiên quyết và thẳng thắn" của vị tổng thống đối với quân đội Philippines trong việc "bảo vệ những gì chính đáng thuộc về chúng ta mà không gây chiến và duy trì hòa bình trên các vùng biển".
Tuy ông Duterte được cho vẫn là coi Trung Quốc là "một người bạn tốt", nhà lãnh đạo Philippines hôm 28-4 khẳng định sẽ không rút các tàu hải quân và tuần duyên đang tuần tra trên Biển Đông, khẳng định không mặc cả với Trung Quốc về vấn đề mà ông gọi là “chủ quyền của Philippines”.
Ông Duterte hôm 28-4 cho biết tuy Philippines biết ơn Trung Quốc về nhiều thứ, bao gồm việc cung cấp miễn phí vaccine ngừa COVID-19, song các yêu sách của Manila về điều ông gọi là chủ quyền biển của Philippines là "không thể mặc cả".
“Tôi sẽ nói với Trung Quốc, chúng tôi không muốn rắc rối, chúng tôi không muốn chiến tranh. Nhưng nếu quý vị bảo chúng tôi rời đi, thì không” – ông Duterte nói.
“Có những thứ thực sự không phải là chủ thể để thỏa hiệp, chẳng hạn việc chúng tôi rút lui. Thật khó. Tôi hy vọng họ hiểu, nhưng tôi cũng phải bảo vệ lợi ích của đất nước mình” – ông Duterte nói thêm.
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Philippines hôm 28-4 cũng tuyên bố “Trung Quốc không có quyền nói Manila nên và không nên làm gì trên Biển Đông”.
"Chính Trung Quốc mới là những người đang lấn chiếm. Họ nên chấm dứt việc đó và rời đi" - ông Lorenzana nhấn mạnh, nói thêm rằng các yêu sách hàng hải của Trung Quốc trên Biển Đông là không có cơ sở và Philippines có quyền tiến hành diễn tập trong các vùng biển Manila cho là của mình.
Lực lượng tuần duyên Philippines đang tiến hành các cuộc diễn tập gần đảo Thị Tứ (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đang bị Philippines chiếm đóng trái phép) và bãi cạn Scarborough, cũng như các đảo Batanes ở phía bắc và các phần phía nam và phía đông của nước này.
Trước đó, phản ứng trước các động thái của Philippines, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 26-4 cho biết Manila nên “dừng các hành động làm phức tạp tình hình và leo thang tranh chấp”.
Yêu sách về quyền lịch sử của Trung Quốc tại Biển Đông, hay còn gọi là “đường lưỡi bò”, đã bị Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan) bác bỏ vào năm 2016.
Trong tuyên bố, Tòa cho biết "đường chín đoạn" của Trung Quốc là không có cơ sở pháp lý, đồng thời Trung Quốc "không có quyền lịch sử" tại Biển Đông. Tuy nhiên, Trung Quốc đến nay luôn phủ nhận và không tuân thủ phán quyết.
