43 năm trước, thượng nghị sĩ (TNS) đảng Cộng hòa Barry Goldwater đã bước vào phòng Bầu dục tại Nhà Trắng và nói với Tổng thống Richard Nixon rằng phe Cộng hòa không có đủ phiếu trong Thượng viện để ông Nixon tiếp tục nhiệm kỳ tổng thống. Không loại trừ khả năng viễn cảnh này tái lập dưới nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump, đặc biệt khi số TNS đảng Cộng hòa ủng hộ ông Trump đang giảm dần.
Tiến trình luận tội một tổng thống Mỹ sẽ bắt đầu tại Hạ viện và sau đó đến Thượng viện. Tổng thống bị luận tội khi nhận được 2/3 số phiếu của Thượng viện. Điều I của hiến pháp Mỹ quy định Thượng viện có quyền cuối cùng quyết định số phận của tổng thống. Và thay vì kết thân với Thượng viện thì ông Trump lại làm điều hoàn toàn trái ngược. Sau khi Thượng viện không thông qua dự luật thay thế Obamacare, ông Trump đã viết trên Twitter chỉ trích các TNS là “những kẻ ngốc” và “hèn nhát”.
Đã có ba TNS đảng Cộng hòa là Susan Collins, John McCain và Dean Heller thẳng tay bỏ phiếu phản đối thông qua dự luật thay thế Obamacare và lên tiếng phản đối ông Trump trong nhiều vấn đề lớn. Trong bài phát biểu ngay sau cuộc phẫu thuật ung thư, ông McCain còn kêu gọi các TNS cần ý thức bản thân không phải “thuộc cấp” của tổng thống Mỹ mà có quyền lực “ngang hàng”.
Tờ Newsweek nhận định thất bại lớn thứ hai đối với ông Trump tại Thượng viện là việc ông phải miễn cưỡng thông qua đạo luật trừng phạt Nga. Đây là dấu hiệu cho thấy ông Trump không có toàn quyền quyết định các chính sách và nhiều TNS không tin tưởng ông về vấn đề của Nga. Trước đó, nghị sĩ Lindsay Graham cũng cảnh báo ông Trump sẽ “kết thúc” nhiệm kỳ nếu sa thải công tố viên đặc biệt giám sát điều tra Nga Robert Mueller.
TNS Rand Paul liên tục đặt câu hỏi về chính sách đối ngoại của ông Trump và cho biết: “Dù tổng thống là ai hay thuộc đảng nào, tôi cho rằng tổng thống cần phải xin phép Quốc hội cho hành động quân sự theo quy định của hiến pháp”. TNS Jeff Flake đã viết hẳn một cuốn sách cáo buộc ông Trump từ bỏ các nguyên tắc của đảng Cộng hòa. Trong sách ông viết: “Chưa từng có đảng nào lại từ bỏ những nguyên tắc cốt lõi nhanh chóng và dễ dàng như đảng tôi trong chiến dịch tranh cử năm 2016”.
Theo Newsweek, hiện đã có 12 TNS đảng Cộng hòa không còn e sợ tổng thống. Nếu thêm vào 48 nghị sĩ đảng Dân chủ đối lập trong Thượng viện, viễn cảnh ông Trump bị luận tội chỉ cách thực tế vỏn vẹn sáu lá phiếu nữa.
