Ngày 6-5 tại đảo Sochi (Nga), Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có buổi tiếp Thủ tướng Nhật Shinzo Abe. Cuộc gặp kéo dài hơn ba giờ.
Hai lãnh đạo bàn về hợp tác kinh tế trong thời điểm Nga đang chật vật với giá dầu thấp và các lệnh trừng phạt của phương Tây. Hai bên tuyên bố sẽ tăng hợp tác trên các lĩnh vực nông nghiệp, năng lượng, thương mại.
Vấn đề tranh chấp lãnh thổ hai nước cũng được đề cập tại cuộc gặp. Sau cuộc gặp, Thủ tướng Abe nói ông hy vọng hai nước sẽ có bước đột phá giải quyết tranh chấp lãnh thổ hai bên vì ông và Tổng thống Putin đã đồng ý sẽ có bước tiếp cận mới để giải quyết tranh chấp lãnh thổ.
“Cuộc gặp với Tổng thống Putin mang lại cho tôi niềm tin chúng tôi có thể có bước đi nhảy vọt và giải quyết được thế bế tắc trong tranh chấp lãnh thổ”.
Tổng thống Nga Putin (phải) tiếp Thủ tướng Nhật Abe tại TP Sochi (Nga) ngày 6-5. (Ảnh:AFP)
Kể từ sau chiến tranh Thế giới thứ hai đến nay hai nước chưa ký một hiệp ước hòa bình do quân đội Xôviết chiếm bốn đảo phía bắc Nhật trong những ngày cuối chiến tranh mà Nga gọi là quần đảo Kurils còn Nhật gọi là Lãnh thổ phía Bắc.
Trong khi Nhật gọi đây là hành động bất hợp pháp thì phía Nga cho rằng hợp pháp vì thể theo hiệp định Yalta năm 1945 và được Mỹ đồng ý. Tranh chấp chưa được giải quyết vì Nhật yêu cầu Nga trả cả bốn đảo nhưng Nga chỉ đồng ý trao trả hai.
Tháng 3 vừa rồi, Nga thông báo sẽ triển khai hệ thống tên lửa lên các đảo tranh chấp, gây phẫn nộ lớn cho Nhật.
Cuộc gặp diễn ra trong thời điểm nhạy cảm, khi Thủ tướng Abe sẽ tiếp Tổng thống Mỹ Barack Obama trong tháng này tại Nhật trong khuôn khổ hội nghị G7. Hồi tháng 2 truyền thông Nhật cho biết Tổng thống Mỹ Barack Obama yêu cầu Thủ tướng Abe hủy thăm Nga nhưng ông Abe từ chối. Trong khi đó Tổng thống Putin sẽ đến thăm Trung Quốc vào tháng tới.
Báo Wall Street Journal (Mỹ) nhận định Nhật chủ trương cải thiện quan hệ với Nga để cân bằng sự lớn mạnh của Trung Quốc và quan hệ ngày càng gắn kết giữa Nga với Trung Quốc. Thủ tướng Abe lâu nay vẫn hy vọng mời Tổng thống Putin đến thăm Nhật. Trong cuộc gặp ngày 6-5, Thủ tướng Abe một lần nữa nhắc lại lời mời này, phía Nga không từ chối nhưng chưa quyết định ngày thăm chính xác.
Năm 2013, Thủ tướng Abe là lãnh đạo Nhật đầu tiên thăm chính thức Nga sau một thập kỷ. Những tưởng quan hệ hai nước sẽ được cải thiện hơn sau chuyến thăm này nhưng quan hệ lại lạnh trở lại sau khi Nhật về phe với Mỹ và Liên minh châu Âu trừng phạt Nga sáp nhập Crimea và ủng hộ phe ly khai Ukraine năm 2014.
Thủ tướng Abe đang có chuyến công du châu Âu, sau Nga, ông Abe sẽ đến Ý, Pháp, Đức và Anh.
