Theo hãng tin Yonhap, dự luật trên của hai Thượng viện và Hạ viện Mỹ có tựa đề “Hợp tác hạt nhân Mỹ-Trung và Đạo luật không phổ biến hạt nhân 2016” đã được giới thiệu vào cuối tháng trước.
Dự luật yêu cầu Tổng thống Mỹ trong vòng sáu tháng phải xác định liệu Trung Quốc có thực hiện các hành vi sai trái hay không, trong đó có các hành vi như tái chuyển giao bất kỳ sản phẩm hạt nhân nào của Mỹ cho nước thứ ba mà không có sự cho phép của chính phủ Mỹ, chuyển đổi hoặc cố chuyển đổi các sản phẩm hạt nhân của Mỹ cho mục đích quân sự.
Triều Tiên tuyên bố thử thành công bom nhiệt hạch hồi tháng 1-2016. Ảnh: AFP
Dự luật cũng yêu cầu tổng thống Mỹ xác định liệu Trung Quốc có thất bại trong việc ngăn chặn việc chuyển giao các mặt hàng vũ khí nhạy cảm cho những quốc gia quan tâm hay không. Đồng thời cũng xác định liệu Trung Quốc có “không thực hiện các biện pháp thực thi lệnh trừng phạt Triều Tiên theo Nghi quyết Hội đồng Bảo an Mỹ 2207” được thông qua hồi tháng 3-2016, nhằm ứng phó trước vụ thử hạt nhân lần thứ tư của Triều Tiên, hay không.
Nếu các hành vi trên được phát hiện, dự luật này yêu cầu đình chỉ ngay lập tức mọi hợp tác hạt nhân dân sự theo như thỏa thuận song phương, bao gồm ngưng chuyển giao công nghệ hay nguyên liệu hạt nhân cho tới khi các vấn đề trên được giải quyết.
Dự luật cũng bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc theo đuổi việc tái chế nhiên liệu hạt nhân thương mại.
“Kế hoạch tái chết nguyên liệu hạt nhân có nguồn gốc từ Mỹ của Trung Quốc làm dấy lên nguy cơ Bắc Kinh có thể chuyển plutonium cho mục đích quân sự, cho phép nước này sản xuất thêm nhiều vũ khí hạt nhân đe dọa Mỹ và đồng minh của Mỹ” – dự luật nhận định.
“Trung Quốc theo đuổi việc tái sản xuất plutonium thương mại sẽ làm gia tăng khả năng Nhật Bản mở rộng chương trình tái sản xuất thương mại của nước này và Hàn Quốc cũng sẽ tăng cường nổ lực bắt đầu một chương trình tương tự như vậy của riêng nước này” – dự luật viết tiếp.
Việc gia tăng trữ lượng plutonium ở Đông Á làm tăng cơ hội cho sự chuyển hướng quân sự và hành vi trộm cắp, làm tăng nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân, chủ nghĩa khủng bố hạt nhân, và các cuộc xung đột hạt nhân giữa các nước. Ngoài ra, dự luật còn thêm rằng dự luật còn vì lợi ích của Mỹ nhằm ngăn chặn trữ lượng plutonium ở Đông Á.
