Trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel cảnh báo sự kiện Crimea sáp nhập vào Nga đã làm gia tăng lo ngại giữa các đồng minh của Mỹ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương về khả năng Trung Quốc dùng vũ lực bảo vệ các tuyên bố chủ quyền.
Ông khẳng định các biện pháp trả đũa mà Mỹ, liên minh châu Âu và các nước khác áp đặt đối với Nga sẽ gây hiệu ứng mạnh với những ai tại Bắc Kinh có ý tưởng áp dụng mô hình của Nga đối với Crimea.
Ông nói cần phải gây nhiều áp lực hơn nữa lên Trung Quốc để Bắc Kinh duy trì cam kết tiến tới một nghị quyết hòa bình. Ông cho rằng tuy Mỹ tuyên bố không đứng về bên nào đối với các bên tranh chấp lãnh thổ tại Đông Á nhưng Trung Quốc không nên nghi ngờ về khả năng Mỹ bảo vệ đồng minh khi cần thiết.
Ông khẳng định Tổng thống Obama và và chính phủ Mỹ tôn trọng cam kết quốc phòng đối với các đồng minh. Ông phát biểu: “Washington hiện có các hiệp ước quốc phòng với Nhật, Hàn Quốc và Philippines. Không có lý do nào các yêu sách lãnh thổ không thể giải quyết bằng phương tiện hòa bình”.
Ông bày tỏ hy vọng sự kiện Philippines trình luận chứng lên tòa án trọng tài quốc tế hôm 30-3 sẽ khuyến khích Bắc Kinh làm rõ và loại bỏ những mơ hồ trong tuyên bố chủ quyền.
Ông ghi nhận việc Trung Quốc điều nhiều tàu ra khu vực tranh chấp với Philippines trên biển Đông là có vấn đề và đây là các bước hăm dọa. Theo ông, phận sự của tất cả các bên tranh chấp là đoán trước các bước hăm dọa, ép buộc phi ngoại giao và các phương pháp bất hợp pháp khác.
DUY KHANG
