Mỹ sẽ thách thức Trung Quốc ở biển Đông

Tạp chí The National Interest (Mỹ) ngày 29-9 đã đăng bài viết với tiêu đề “Không quân và hải quân Mỹ sẽ thách thức Trung Quốc ở biển Đông”.

Bài viết nhắc lại sau chuyến công du châu Á kéo dài hai tuần, Bộ trưởng Không quân Mỹ Deborah James ghi nhận Trung Quốc không hề ngừng hoạt động xây dựng đảo nhân tạo trái phép trên biển Đông.

Để phản ứng với hành động của Trung Quốc, bà cho biết Mỹ sẽ thực hiện nhiều chuyến bay tự do hàng hải trên biển Đông. Thời gian, địa điểm và cách thức Mỹ thực hiện không được bà tiết lộ.

Để khẳng định quyết tâm của Mỹ, bà nhắc lại Mỹ đã từng cho máy bay B-52 bay qua khu vực Trung Quốc đơn phương tuyên bố là “vùng kiểm soát không phận đặc biệt” trên biển Đông vài năm trước.

Mới đây, tạp chí The Diplomat (Nhật) dẫn nguồn tin từ quan chức Trung Quốc khẳng định quả thực nước này đang tìm cách thiết lập vùng nhận dạng phòng không trên biển Đông.

Tạp chí The National Interest nhận định đây là hành động khiêu khích và Mỹ cùng các đồng minh sẽ phản ứng dữ dội. Nếu tình huống này xảy ra, không quân Mỹ sẽ có nhiều khả năng tiến hành chiến dịch tự do hàng hải.

Ngoài ra, Trung Quốc còn xây dựng phi pháp các đảo nhân tạo và xây đường băng, tháp chỉ huy trên đó. Đây còn là nơi triển khai máy bay chiến đấu, hệ thống vũ khí như pháo phòng không hay tên lửa đất đối không.

Mỹ tuyên bố sẽ tiếp tục các chiến dịch thực hiện tự do hàng hải. Ảnh: THE NATIONAL INTEREST

Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) không công nhận các cấu trúc nhân tạo được tuyên bố chủ quyền. Vì vậy, Mỹ không hề công nhận các cấu trúc nhân tạo là đảo mà chỉ xem chúng là kết quả của hoạt động cải tạo đất.

Bà Deborah James nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn có quan hệ tốt và cân bằng với Trung Quốc nhưng chúng tôi càng muốn Trung Quốc tôn trọng luật pháp. Nhiều khả năng Mỹ sẽ thực hiện nhiều chiến dịch tự do hàng hải hơn nữa”.

Bà nhận xét vì hành động làm gia tăng căng thẳng của Trung Quốc, các đồng minh của Mỹ trong khu vực đã yêu cầu không quân Mỹ phải tăng cường hiện diện và hoạt động tại đây.

Căn cứ vào những điều trên, Mỹ nhấn mạnh quân đội Mỹ sẽ tiếp tục các chiến dịch trên biển và trên không để thực hiện tự do hàng hải phù hợp luật pháp quốc tế.

Người phát ngôn hải quân Mỹ Terry Loren cho biết: “Biển Đông là vùng biển quốc tế mà Mỹ có thể tiếp tục hoạt động. Mặc dù không thể tiết lộ chi tiết các chiến dịch sắp tới nhưng chúng tôi cam kết giữ vững lập trường duy trì các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, thương mại hợp pháp không bị cản trở, tự do hàng hải và hàng không, giải quyết tranh chấp theo cách hòa bình”.

Các quan chức Mỹ giải thích các quốc gia khác không có quyền đánh bắt hoặc khai thác dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của một nước khi nước ven biển chưa đồng ý. Tuy nhiên, quyền tự do trên vùng biển quốc tế cho phép các quốc gia có thể có hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của một nước ven biển mà không liên quan đến kinh tế.

Trong khi đó, các đảo nhân tạo của Trung Quốc không tạo ra vùng đặc quyền kinh tế theo phán quyết trọng tài.