Hãng tin AFP vừa có bài viết về một người đàn ông Việt Nam, người đã bị trục xuất vì nhập cư bất hợp pháp và tham gia trồng cần sa tại Anh. Câu chuyện của người này là một hành trình dài và đầy gian nan, có thể là câu chuyện chung của hàng ngàn người xuất phát từ Đông Nam Á nhập cư vào Anh.
Câu chuyện bắt đầu từ Hải Phòng, thành phố quê nhà của anh, trải qua hành trình nơi xứ người, và kết thúc cũng tại Hải Phòng, trong một tiệm hớt tóc mà anh này tự mở ra.
Ở Anh, nằm tách biệt ở một vùng ngoại ô, cách xa nơi sống của mình, một người tên Cuong Nguyen là một trong số hàng ngàn người nhập cư Việt Nam từng làm việc trong một ngành công nghiệp trị giá hàng tỉ USD ở Anh. Bây giờ người đàn ông này đã 41 tuổi.
"Tất cả những gì tôi từng nghĩ tới là kiếm tiền... bất chấp chuyện đó là hợp pháp hay không" - anh nói.
Đó là cả một hành trình dài với sự dẫn dắt của các băng nhóm xã hội đen đằng sau ngành công nghiệp buôn bán cần sa ở Anh, mà theo nhiều nghiên cứu có giá trị lên tới 3,2 tỉ USD mỗi năm.
Cuong Nguyen nói chuyện với phóng viên ở Hải Phòng. Ảnh: AFP
Không giống như Cuong, nhiều người khác bao gồm cả trẻ em đã bị lừa và buôn bán sang châu Âu để phục vụ cho các ông trùm ma túy bí mật người Việt Nam.
Câu chuyện của những người buôn bán ma túy này thể hiện cái nhìn sâu sắc về cách thức vận hành của những đường dây di cư này. Nhưng nó cũng thể hiện một mặt trái của xã hội Việt Nam nói riêng, xã hội Đông Nam Á nói chung, nơi mà nghèo đói đã bị các băng nhóm tội phạm lợi dụng để tìm kiếm những lao động mới.
Cuong Nguyen lúc đó chỉ mới 29 tuổi đã rời khỏi Hải Phòng để tìm cách kiếm tiền. Năm 2008, cây thuốc phiện là một nguồn thu nhập đầy hứa hẹn nên anh đã trả tới 15.000 USD để làm hộ chiếu giả và mua một suất du lịch tới châu Âu.
Anh biến mất khỏi đoàn khách du lịch ở Pháp và tham gia vào một đường dây nhập cư đến cảng Calais, miền Bắc nước Pháp, nơi mà những kẻ buôn lậu người Việt sắp xếp cho anh đến Anh bằng cách trốn dưới gầm xe tải.
"Nếu bạn rơi xuống đất, bạn sẽ chết" - người này nói và kể thêm rằng chuyến đi đến Dover (Anh) đã kéo dài qua đêm và còn có ba người Việt khác cũng vào Anh một cách bất hợp pháp như vậy.
Đến một đất nước xa lạ mà bản thân không thể nói tiếng Anh, anh có quá ít sự lựa chọn cho cuộc sống của mình. Do đó Cuong đã tìm đến mạng lưới nhập cư bất hợp pháp để nhờ giúp đỡ.
Người này được hỗ trợ để đến Bristol ở miền Tây Nam nước Anh và làm việc cho một số trang trại trồng cần sa ở vùng ngoại ô. Bài viết của hãng tin AFP cho thấy anh phải làm việc một mình, bị giam trong nhà và phải phụ thuộc vào những thức ăn do người chủ mang tới.
Đây là một công thức quen thuộc cho những trang trại này: Mua hoặc thuê một căn nhà ở vùng ngoại ô với giấy tờ không rõ ràng và cải tạo phục vụ hoạt động sản xuất cần sa.
"Tôi phải dậy sớm, ăn cơm và chuẩn bị chăm sóc những cây cần sa... như đặt chúng dưới ánh nắng trong 2 giờ đồng hồ và tưới nước cho chúng" - Cuong nhớ lại. Nhịp sống vất vả đó chỉ chấm dứt khi anh bị cảnh sát Anh bắt giữ.
Hoảng sợ, anh đã nhanh chóng mang theo nhiều cần sa nhất có thể và chạy trốn. Nhưng không lâu sau đó người này đã tìm được một nơi mới để trồng cần sa, đó là ở một khách sạn gần Bristol.
Cuối cùng, người này kiếm được khoảng 19.000 USD, một khoản tiền nhỏ so với dự định ban đầu và so với số tiền mà bọn chủ đã lừa anh ta trước đó.
Hầu hết người di cư từ Việt Nam là người dân thuộc các tỉnh miền Trung còn gặp nhiều khó khăn. Từ Anh, nhiều người đã gửi tiền về quê nhà để gia đình có thể mua sắm xe cộ hay sửa sang nhà cửa. Nhưng cái giá của nó không hề rẻ.
Những băng nhóm này tính phí lên tới 40.000 USD để hoàn tất hồ sơ, vé du lịch và vé máy bay. Điểm đến đầu tiên thường là các nước Đông Âu, và từ đó họ đi theo đường bộ, băng qua hầm qua eo biển Manche để đến Anh.
Một số người trở thành nạn nhân của những kẻ buôn người. Những người này đã đến Anh với món nợ hàng ngàn USD và bắt buộc phải làm việc trong các nhà thổ, tiệm làm móng hoặc phải đi trồng cần sa.
Cảnh sát đã tiêu hủy những vườn trồng cần sa trong những quán rượu, trong một bệnh viện hay trong một hầm trú ẩn hạt nhân bị bỏ hoang. Phần nhiều những vườn cần sa này thuộc về người Việt.
Theo số liệu của Hội đồng Cảnh sát trưởng Quốc gia Anh, khoảng 12% tội phạm cần sa ở Anh là người Đông Nam Á, tỉ lệ này cao hơn so với bất kỳ một quốc gia ngoài châu Âu nào khác.
Hơn 3.100 người Việt, bao gồm cả người lớn và trẻ em, có thể đã trở thành nạn nhân của nạn buôn người trong giai đoạn từ năm 2009 đến 2018, theo số liệu được các tổ chức nhân đạo quốc tế cung cấp.
Riêng đối với Cuong, người đàn ông này đã tới London và ở đó trong nhiều năm, buôn bán ma túy và đào tạo những người mới trồng cần sa.
Năm 2014, Cuong Nguyen bị bắt vì hút cần sa. Từ đó cảnh sát mới điều tra được thông tin về ngôi nhà trồng cần sa ở Bristol. Tòa đã kết án Cuong 10 tháng tù và bị trục xuất khỏi Anh.
Đây chỉ là một trong số 1.600 người đã trở về Việt Nam, tự nguyện hoặc bị trục xuất, từ năm 2014, bao gồm ít nhất 22 trẻ em dưới 14 tuổi, theo số liệu của Văn phòng Nội chính Anh.
Cũng theo báo cáo này, hàng trăm trẻ em có thể đã là nạn nhân của nạn buôn người ở Anh. Một số người đã trở về Việt Nam trong nợ nần và có nguy cơ lại tiếp tục rơi vào con đường phạm pháp.
May mắn cho Cuong, người đàn ông này đã có thể ổn định được cuộc sống tại Hải Phòng. Để bắt đầu lại, anh đã mở một tiệm cắt tóc, mong muốn có thể kết hôn và sinh con với bạn gái của mình.
"Trong quá khứ tôi phải hung hăng và cọc cằn, nhưng bây giờ tôi phải thật nhẹ nhàng và tử tế" - Cuong nói.
