Điều này có nghĩa rằng tàu chiến và có thể máy bay chiến đấu của Mỹ sẽ thâm nhập vào vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông.
Một vấn đề khác mà Trung Quốc đang đối mặt là quyết định của Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) tại Hague về việc liệu PCA có thẩm quyền trong vụ Philippines kiện Trung Quốc vi phạm Công ước của LHQ về Luật biển năm 1982 hay không.
Trung Quốc đang cân nhắc lựa chọn của mình về phản ứng đối với cả hai tình thế trên.
Mỹ đang có những bước đi mạnh mẽ để phản đối việc Trung Quốc quân sự hóa và tuyên bố lãnh hải xung quanh các đảo nhân tạo ở biển Đông (Ảnh: News.com.au)
Mục đích chính của thách thức Mỹ đưa ra là để chứng minh với các đồng minh và thế giới rằng Washington quyết tâm bảo vệ tự do hàng hải và ngăn cản Trung Quốc có các hành động cũng như tuyên bố ngày càng hung hăng ở biển Đông.
Sau đây là một số kịch bản dự đoán sẽ xảy ra khi Mỹ điều tàu vào vùng 12 hải lý quanh các đảo Trung Quốc xây dựng trái phép:
Thứ nhất, Trung Quốc có thể cố gắng lờ đi những hành động khiêu khích, cho rằng tàu chiến hoặc máy bay chiến đấu Mỹ không phải đang xâm nhập lãnh hải hoặc không phận của Trung Quốc bởi vì các đảo nhân tạo được xây dựng trên các bãi đá ngầm sẽ không có chủ quyền lãnh hải. Kịch bản này không có khả năng.
Thứ hai, có lẽ bằng một thắng lợi ngoại giao, toàn bộ sự việc sẽ được dàn dựng với việc Trung Quốc "cho phép" một cuộc biểu tình trong nước và Mỹ mặc nhiên thừa nhận rằng Trung Quốc phải phản ứng - nhưng sẽ không có sự đối đầu.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nói rằng Hoa Kỳ sẽ điều tàu đến bất cứ nơi nào mà luật quốc tế cho phép (ảnh: NBC News)
Khả năng thứ ba, Trung Quốc có thể chọn cách quấy rối các tàu của Mỹ bằng việc cho máy bay chiến đấu hoặc máy bay bảo vệ bờ biển bay sát tàu chiến Mỹ. Họ cũng có thể triển khai các tàu cảnh sát biển bám sát tàu hải quân Mỹ hoặc họ có thể triển khai nhiều tàu đánh cá gây cản trở lối đi của tàu Mỹ. Đây không phải là một kịch bản tồi tệ nhất.
Thứ tư, trong một kịch bản tồi tệ nhất, Bắc Kinh sẽ dùng các tàu chiến, máy bay chiến đấu của mình để đối đầu và yêu cầu Mỹ rời khỏi "vùng biển của Trung Quốc". Sau đó, Washington sẽ phải đối mặt với một tình thế khó xử. Mỹ có thể hoặc gây ra một cuộc khủng hoảng hoặc rút lui.
Nếu Mỹ rút lui, điều này sẽ cho thấy sự yếu kém, làm xấu đi danh tiếng của Mỹ và tạo ra nghi ngờ về cam kết của Washington đối các đối tác và đồng minh của mình. Hơn nữa, luôn luôn có khả năng xảy ra một sự cố hay một tính toán sai lầm.
Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa biết được Trung Quốc sẽ phản ứng như thế nào nếu Mỹ điều tàu vào vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông.
Phía phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh thì nói rằng: "Chúng tôi sẽ không tha thứ bất kỳ hành vi nào xâm phạm lãnh hải và không phận của Trung Quốc bởi một quốc gia khác đằng sau việc mượn cái tên tự do hàng hải và hàng không".
Tuy nhiên, Lầu Năm Góc khẳng định Mỹ sẽ điều tàu đến bất cứ nơi nào mà luật quốc tế cho phép.
