Trong hai ngày 7 và 8-6, Hội nghị thượng đỉnh về phối hợp hành động và các biện pháp củng cố lòng tin châu Á (CICA) lần ba đã diễn ra tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Chủ đề hội nghị lần này là hợp tác an ninh và kinh tế Á-Âu trong thế kỷ 21.
Hội nghị đã thảo luận vấn đề quan trọng là vũ khí hạt nhân cùng các vấn đề trong khu vực như quan hệ căng thẳng giữa Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên, chương trình hạt nhân của Iran, Pakistan và Ấn Độ, tranh chấp giữa Palestine và Israel. Ngoài ra, hội nghị cũng chú trọng đến việc tăng cường sức mạnh chính trị và hợp tác chống khủng bố.
Tuy nhiên, hội nghị bị bao trùm bởi bóng đen căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Israel. Ngày 7-6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Abdullah Gul đã phát biểu gay gắt tại hội nghị rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không tha thứ cho hành động tấn công tàu cứu trợ dải Gaza hôm 31-5 của Israel cho đến khi Israel bị trừng phạt thích đáng. Trong vụ tấn công này, chín công dân Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng. Đến nay Israel vẫn không đồng ý thành lập ủy ban điều tra quốc tế về vụ tấn công theo đề nghị của Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon.
Các đại biểu tham dự Hội nghị CICA tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 8-6. Ảnh: GETTY IMAGES
Cũng trong ngày 7-6, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Ehud Barak tuyên bố các thỏa thuận quân sự đã ký với Israel sẽ tạm thời bị hủy bỏ. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu tuyên bố chính phủ đang xem xét giảm mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Israel xuống mức thấp nhất.
Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã ký kết 16 thỏa thuận quân sự trị giá 1,8 triệu USD. Hai thỏa thuận sẽ bị hủy là thỏa thuận Hợp tác và giáo dục trong quân đội ký vào tháng 2-1996 và thỏa thuận Hợp tác công nghệ quốc phòng ký vào tháng 8-1996.
Trong bối cảnh đó, Israel đã cử đại sứ Israel tại Thổ Nhĩ Kỳ Gaby Levy tham dự hội nghị thay cho Phó Thủ tướng Dan Meridor.
Bên lề hội nghị, Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad tuyên bố Iran sẽ từ chối đàm phán chương trình hạt nhân nếu Hội đồng Bảo an LHQ quyết định các biện pháp trừng phạt Iran.
Hội nghị CICA là diễn đàn đa quốc gia được thành lập từ năm 1992 gồm 20 nước thành viên (Afghanistan, Azerbaijan, Trung Quốc, Ai Cập, Ấn Độ, Iran, Israel, Jordan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Mông Cổ, Pakistan, Palestine, Hàn Quốc, Nga, Tajikistan, Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Uzbekistan) và 10 nước quan sát viên, trong đó có Mỹ, Nhật, Indonesia, Malaysia, Ukraine, Qatar, LHQ, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE).
| Lần đầu tiên Việt Nam tham dự Hội nghị CICA Nhận lời mời của Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Abdullah Gul, ngày 6-6, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã lên đường tham dự Hội nghị CICA lần ba. Tại hội nghị lần này, Việt Nam sẽ ký tham gia Định ước Alma Ata và Tuyên bố về các nguyên tắc điều chỉnh quan hệ giữa các quốc gia thành viên để trở thành thành viên chính thức của CICA. (Theo Đài Tiếng nói Việt Nam) |
THANH ANH (Theo AP, AFP, CNN, Today’s Zaman)
