Theo kết quả bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ ngày 3-11, đảng Cộng hòa chiếm đa số ở Hạ viện với 240 ghế trong khi đảng Dân chủ được 184 ghế, còn 11 ghế chưa xác định. Kết quả ở Thượng viện vẫn là 53 ghế của đảng Dân chủ và 46 ghế của đảng Cộng hòa. Kết quả này sẽ ảnh hưởng lớn đến chính sách đối ngoại của Mỹ.
Khi đảng Dân chủ còn kiểm soát Hạ viện, quan hệ Mỹ-Cuba đã có nhiều tiến triển. Chủ tịch Ủy ban Quan hệ đối ngoại Hạ viện Howard Berman (đảng Dân chủ) luôn vận động để Mỹ cởi mở hơn với Cuba. Nhiều nhà phân tích đã nghĩ tới khả năng Mỹ sẽ bãi bỏ lệnh cấm vận Cuba.
Tuy nhiên, khi nghị sĩ Ileana Ros-Lehtinen (đảng Cộng hòa) nhận vị trí chủ tịch, thái độ của Mỹ với Cuba có thể sẽ bớt cởi mở hơn dù bà Ileana Ros-Lehtinen là người gốc Cuba. Bà luôn vận động chính phủ tiếp tục cấm vận kinh tế Cuba.
Trước đây đảng Cộng hòa hay chỉ trích chính phủ Obama nuông chiều Palestine thái quá, bỏ rơi Israel và đánh giá không đúng mức mức độ nguy hiểm cũng như lãng phí thời gian với Iran.
Biếm họa của SHLOMO COHEN (Israel). Chữ trong ảnh: GOP = Đảng Cộng hòa; DEMS = đảng Dân chủ; Congress = Quốc hội.
Sau khi đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện, quan hệ Mỹ-Israel sẽ gắn kết hơn, Mỹ sẽ bảo vệ Israel hơn, đặc biệt trong khi đối đầu với Palestine và Iran. Như vậy hòa bình Trung Đông sẽ chưa đạt được trong tương lai gần.
Nghị sĩ Ileana Ros-Lehtinen là người đặc biệt ủng hộ Israel và căm ghét Iran. Có thể bà sẽ vận động để Quốc hội trừng phạt các nước bất đồng với Israel hoặc (và) thân thiện với Cuba và Iran như Venezuela, Syria, Palestine, Lebanon, Thổ Nhĩ Kỳ, Bolivia, Nicaragua, Ecuador, Brazil.
Quan hệ giữa Mỹ với các nước Mỹ La tinh vốn chưa được cải thiện thời đảng Dân chủ còn nắm Hạ viện thì nay sẽ càng xấu hơn.
Đối với Trung Quốc, đảng Cộng hòa có thể sẽ gia tăng áp lực để buộc Trung Quốc chấm dứt chính sách kềm giữ tỉ giá nhân dân tệ yếu. Mỹ cũng sẽ gián tiếp làm Trung Quốc bất an bằng cách gia tăng mức độ cứng rắn đối với CHDCND Triều Tiên.
Theo nhà phân tích Reginald Dale (Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế), chắc chắn hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START II) sẽ không thể được thông qua trong Thượng viện mới sau bầu cử. Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle chia sẻ suy nghĩ này.
Tuy thế, quan hệ giữa Mỹ và các nước Colombia, Panama, Hàn Quốc sẽ được bôi trơn hơn. Các thỏa thuận thương mại giữa Mỹ với các nước này vốn mắc kẹt hai năm nay có thể sẽ đạt được.
Ngày 2-11, nghị sĩ John McCain (đảng Cộng hòa), thành viên cấp cao Ủy ban quân sự Hạ viện, nhận định chiến thắng của đảng Cộng hòa tại Hạ viện sẽ buộc Tổng thống Obama có cái nhìn mới về chính sách của Mỹ tại Afghanistan. Ông hy vọng sớm có thay đổi trong quyết định rút quân Mỹ khỏi Afghanistan vào tháng 8-2011.
Nghị sĩ Howard McKeon (đảng Cộng hòa) cho rằng sắp tới Mỹ sẽ tập trung đầu tư nhiều hơn vào Afghanistan. Nhận định này có cơ sở vì ngày 3-11, đại sứ Mỹ tại Afghanistan Karl Eikenberry thông báo Mỹ sẽ chi 511 triệu USD mở rộng Đại sứ quán Mỹ ở Afghanistan.
| Ngày 3-11, Quỹ Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cho biết để phục hồi kinh tế và giảm thất nghiệp, FED sẽ chi 600 tỉ USD mua trái phiếu kho bạc dài hạn (2,5-10 năm) phát hành giữa năm 2011, tái đầu tư thêm 250-300 tỉ USD vào trái phiếu kho bạc từ lợi nhuận đầu tư trái phiếu kho bạc trước đó và tiếp tục giữ lãi suất thấp 0,25%. Từ tháng 12-2008 đến tháng 3-2010, FED đã bơm 1.700 tỉ USD vào kinh tế Mỹ nhưng chưa đạt được mục tiêu phát triển. |
THIÊN ÂN (Theo CNN, IPS News, Reuters)
