Người dân sống tại căn hộ từ thời thuộc địa ở Havana, 7/2011.
Cải cách được công bố vào ngày hôm qua 3/11 trên trang Official Gazette của chính phủ Cuba. Đây là một trong những cải cách quan trọng sâu rộng nhất được Tổng thống Raul Castro thực hiện nhằm đưa Cuba thoát khỏi nền kinh tế bao cấp kiểu Liên Xô cũ.
Trong suốt 5 thập niên qua, người Cuba không thể bán nhà họ mà chỉ được trao đổi theo quy định. Nhưng giờ đây họ có thể nhận được tiền mặt cho giá trị ngôi nhà của họ.
“Tôi có thể bán nhà tôi với giá 100.000 USD. Nếu tôi có khoản tiền đó tôi có thể làm được rất nhiều điều, thậm chí có thể ra nước ngoài, nếu gia đình tôi muốn đi”, một giáo viên sống trong căn hộ có từ thế kỷ 19 ở trung tâm Havana cho hay.
Chuyên gia về Cuba Phil Peters tại Viện Lexington ở Arlington, Virginia, cho hay động thái trên có thể mang đến nhiều ngành cho nền kinh tế Cuba, khi chính phủ đang khuyến khích phát triển tự làm chủ và dần dần cắt giảm hàng triệu việc làm công, giảm gánh nặng chi trả lương ngày một lớn.
“Có thể bán được nhà có nghĩa là các gia đình Cuba có tiền. Đây là nguồn tài chính cơ bản nhất. Đây là dấu hiệu lớn cho thấy chính phủ bắt đầu nới lỏng kiểm soát”, Peters cho hay.
Thúc đẩy xây dựng nhà ở
Luật mới chắc chắn sẽ khích lệ thị trường nhà đất mới và thu hút tiền từ các nhà đầu tư.
Chính phủ Cuba cũng hi vọng cải cách sẽ thúc đẩy xây dựng, giải quyết tình trạng thiếu nhà ở. Chính phủ của hòn đảo 11 triệu dân đưa ra con số nhà ở bị thiếu là vào 600.000 căn.
Luật mới cho phép người dân Cuba có quyền mua bán, trao đổi, tặng hoặc chuyển nhượng nhà họ cho những người thừa kế. Họ cũng có thể làm vậy với các mảnh đất nhỏ.
Chính phủ Cuba cho phép người dân sở hữu nhà nhưng trước kia trên lý thuyết không được phép bán để lấy tiền. Việc đổi nhà hay “permuta” được chấp nhận trong suốt nhiều năm ở thị trường chợ đen. Tại đây người Cuba thực hiện trao đổi thêm với khoản tiền “dưới gầm bàn” nếu họ đổi một căn nhà nhỏ hơn lấy một căn lớn hơn.
Nhiều “mánh khóe” khác cũng được dùng để lách luật, nhưng giờ đây người Cuba có thể mua bán trực tiếp.
Cải cách cũng sẽ xóa bỏ một số trình tự quan liêu để thực hiện việc mua bán, song cũng giới hạn mỗi người chỉ sở hữu một ngôi nhà là nơi ở lâu dài và một ngôi nhà nữa làm nơi nghỉ ngơi.
Lần đầu tiên các quy định mới cho phép người Cuba di cư hợp pháp ra khỏi nước này được để nhà họ cho các thành viên gia đình, thay vì phải giao nộp cho chính phủ.
Ngoài ra, người nước ngoài định cư lâu dài ở Cuba cũng được phép mua nhà.
Cải cách về nhà ở trên diễn ra sau cải cách cho phép người dân có nhiều tự do hơn trong việc mua và bán xe hơi. Tuy nhiên, cải cách về mua bán xe vẫn còn giới hạn, đó là chỉ người nước ngoài và người Cuba với thân thế đặc biệt như vận động viên, nghệ sỹ, bác sỹ có thể mua xe mới.
Chính phủ Cuba đã mở cửa khoảng 180 ngành nghề cho người dân tự làm chủ và theo số liệu mới nhất, 338.000 người hiện đang tự làm chủ, gấp đôi tổng số 2 năm về trước.
Theo Phan Anh (Dân trí / Reuters)
