Những lời nhận xét tiêu cực về việc bổ nhiệm tôi xuất hiện khắp nơi.
Năm đó cũng là năm đầu tiên Hyundai trở thành doanh nghiệp đứng đầu Hàn Quốc. Thời ấy, Samsung luôn đứng đầu trong tất cả doanh nghiệp. Cơn sóng kinh tế Trung Đông đã lật ngược tình thế. Năm 1973, sau cơn sốc dầu liên tục, dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc xuống dưới 30 triệu USD. Chính các doanh nghiệp xây dựng Hàn Quốc tham gia vào thị trường hải ngoại đã cứu đất nước khỏi cơn nguy kịch này. Trong đó, doanh nghiệp đi đầu chính là Hyundai.
Cuộc chiến với Samsung
Mâu thuẫn lớn nhất với Samsung lên đến đỉnh điểm khi Công ty Xây dựng Hyundai và tờ Chungyang Ilbo (Trung Ương Nhật Báo) của Hàn Quốc hoàn toàn đứng ở hai thế đối lập. Tháng 3-1979, tờ Chungyang Ilbo đưa lên trang nhất bài viết “Công ty Xây dựng Hyundai thi công kém công trình đường hầm đi bộ Sân bay Kimpo”. Tiếp theo, tờ báo này đăng tiếp bài “Công ty Công nghiệp nặng Hyundai thi công kém công trình thùng chứa dầu ở Khu công nghiệp Onsan”. Có vẻ họ muốn tạo một ấn tượng xấu về Hyundai trong mắt công chúng.
Chúng tôi trực tiếp phản đối nhưng không hiệu quả. Samsung huy động toàn thể tập đoàn đứng ra chống lại chúng tôi trong khi Hyundai chỉ có tôi, ông Chung và Phó Tổng Giám đốc Song Yun Jea được tham gia.
Sau nhiều nỗ lực mềm mỏng nhưng không khoan nhượng của chúng tôi, hai tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc thoát khỏi những xung đột có tính tiêu cực. Chủ tịch Lee và chủ tịch Chung với tư cách là những người đi đầu trong giới doanh nghiệp thỉnh thoảng lại gặp nhau và đối thoại. Việc hai tập đoàn xung đột với nhau đã khiến người dân Hàn Quốc không hài lòng. Tuy vậy, sự cạnh tranh này có thể được xem là nguồn động lực để bồi dưỡng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và đất nước Hàn Quốc khi bước vào thập niên 90.
Đụng độ con trai ngài chủ tịch
Đầu năm 1980, con trai Chủ tịch Chung là Chung Mong Pil, khi đó còn là trưởng đại diện ở London của Hyundai, quay về và giữ chức vụ phó giám đốc hải ngoại của Công ty Xây dựng Huyndai.
Seoul - nơi tạo ra nhiều bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời Tổng thống Lee Myung-bak. Ảnh: PHƯƠNG TRANG
Quan hệ giữa người thừa kế một đại tài phiệt và một vị giám đốc làm công ăn lương chẳng có giọt máu ruột thịt nào với dòng họ Chung trở nên khó xử. Tôi ít tuổi hơn trưởng nam của chủ tịch nhưng lại là giám đốc. Trong tập đoàn có nhiều công ty thành viên. Không khó để tránh sự xung đột này. Song, chắc chắn ông Chung có chủ ý riêng.
Chẳng hiểu ý định của người cha ra sao nhưng nỗi lòng của người con là ông Phó Giám đốc Chung quả thật không ít.
Một hôm, một cán bộ của công ty tìm đến, nói vẻ thận trọng: “Đây là chuyện khó nói nên trong thời gian qua mọi người đều im lặng nhưng tôi dũng cảm là vì công ty. Sau khi Phó Giám đốc Chung được bổ nhiệm, tất cả giấy tờ giám đốc ký đều bị phó giám đốc ngưng lại. Những việc giám đốc nói không làm thì ông ấy chỉ đạo phải làm ngay khiến chúng tôi rất khó làm việc”.
- Chuyện này sao bây giờ anh mới nói?
- Chúng tôi biết tính giám đốc, mà ông Chung lại là trưởng nam của chủ tịch; chúng tôi sợ vì chuyện này mà có chuyện không hay.
- Chẳng có gì đáng lo cả. Tôi không nói cho ai biết anh nói cho tôi đâu. Cảm ơn anh đã nói chuyện này.
Hôm sau, tôi mời ông Chung Mong Pil lên phòng tôi. Hồi lâu, ông Chung mới lên. Tôi nói thẳng vấn đề:
- Phó Giám đốc Chung Mong Pil, những gì tôi nói không phải là chuyện riêng tư mà là chuyện công giữa phó giám đốc Công ty Xây dựng Hyundai và giám đốc Công ty Xây dựng Hyundai. Theo tôi biết thì vì Phó Giám đốc Chung gây cản trở cho công việc của giám đốc nên mọi việc của công ty đang trở lên lộn xộn. Cấp dưới vừa nhìn tôi, vừa nhìn phó giám đốc nên lại càng khó làm việc. Tôi biết trong tương lai Phó Giám đốc Chung sẽ phụ trách một công ty độc lập và dần trở thành thống soái của cả tập đoàn này. Và tôi hiểu chuyện làm việc với tôi chỉ là một trong quá trình đó. Nhưng việc làm giám đốc công ty khác, hay thống soái là việc sau này, còn bây giờ, nếu còn là phó giám đốc của Công ty Xây dựng Huyndai thì phải tuân theo chỉ thị của giám đốc, nếu không muốn theo lệnh tôi thì hãy nói với Chủ tịch Chung và chuyển đi công ty khác.
Tôi tiếp:
- Tuy tôi ít tuổi hơn phó giám đốc nhưng nếu nói về năm kinh nghiệm làm việc thì tôi thuộc lớp người của cha anh chứ không phải thế hệ của anh. Khi anh phụ trách tập đoàn này thì chắc tôi cũng đã rời khỏi tập đoàn này như thế hệ của cha anh rồi. Từ nay trở về sau, mọi việc như thế nào là tùy thuộc vào sự phán đoán của anh.
- Tôi hiểu rồi.
Phó Giám đốc Chung chấp nhận lời nói của tôi, nét mặt ông hoàn toàn khác với nét mặt khi mới vào phòng.
Ít lâu sau, tôi gọi vị cán bộ đã nói chuyện đó với tôi lên và hỏi công việc dạo này thế nào.
- Lạ lắm ạ, dạo này phó giám đốc hỗ trợ tốt cho giám đốc lắm. Làm sao lại có sự thay đổi như thế được ạ?
- Tôi đâu có gặp Phó Giám đốc Chung. Chắc vì ông ấy đến công ty chưa lâu nên chưa nắm được nghiệp vụ đó thôi. Theo tôi biết thì ông ấy không phải là người thế đâu, hãy hỗ trợ ông ấy thật nhiều.
Chẳng bao lâu, ông Chung Mong Pil kết thúc việc tu nghiệp kinh doanh tại Công ty Xây dựng Hyundai và được bổ nhiệm làm giám đốc Nhà máy Thép Inchon. Câu chuyện giữa tôi và ông ấy vẫn bí mật đến hôm nay.
Trở thành bia đỡ đạn
Vừa trở thành doanh nghiệp có doanh thu số một trong nước, Hyundai lập tức gặp nhiều thử thách.
Ngày 6-7-1978, Tổng thống Hàn Quốc Park Chung Hee trúng cử nhiệm kỳ thứ ba. Hôm đó, trên trang nhất nhiều tờ báo đều đăng tin vụ bán chung cư đặc biệt của Hyundai, trang 2 và 3 tràn ngập những dòng chữ đầy hưng phấn, trong khi thông tin về sự kiện trúng cử tổng thống chỉ nằm ở một góc nhỏ trên trang nhất. Đây đúng là một sự bất lịch sự nghiêm trọng khi thông tin về một doanh nghiệp lại đẩy thông tin về chuyện trúng cử của tổng thống về một góc. Mọi người đều mỉa mai Hyundai, còn tôi cảm thấy mình như người phụ nữ trong kinh thánh bị mọi người bao vây chuẩn bị ném đá.
Vụ việc này như châm lửa vào tình cảm của quần chúng vốn ghét sự câu kết giữa các tập đoàn và chính trị. Chính quyền cảm thấy hoang mang và bắt đầu đứng ra ứng xử một cách nhanh chóng. Họ hướng sự quan tâm của quần chúng sắp bùng nổ sang phía các tập đoàn. Vụ việc “Hyundai” là thứ phù hợp nhất để chuyển sự phẫn nộ của quần chúng với việc trúng cử lần thứ ba của tổng thống sang một phương hướng hoàn toàn khác.
Lập tức có lệnh điều tra. Kết quả là hàng loạt viên chức, nhân viên ngân hàng bị bắt hoặc bị khởi tố, rất nhiều người làm ngôn luận cũng “nằm trên thớt” và phải ra đi, một số nghệ sĩ gạo cội bị tổn thương danh dự. Giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng đô thị Hàn Quốc Chung Mong Ku là con trai thứ của ông Chung và Phó Giám đốc Kim Sang Chin phải vào tù. Tiếp theo, có lệnh giải thể Công ty Xây dựng đô thị Hàn Quốc.
Sự thật là thời đó, đại đa số người dân đều ở trong những chung cư thường thường và nhận thức của người dân Seoul về chung cư chỉ ở mức “nhà để chứa những người không có nhà ở”. Tôi nghĩ nếu xây dựng một chung cư có chất lượng tốt, thổi vào một luồng gió mới và bỏ định kiến về văn hóa cư trú thì đây là một dự án hoàn toàn có khả năng. Để thực hiện dự án này, chúng tôi phải thành lập một công ty con là Công ty Xây dựng đô thị Hàn Quốc và Công ty Xây dựng Hyundai phụ trách việc xây dựng.
Công bố bán hàng ra nhưng phòng đăng ký vẫn vắng người, chúng tôi quyết định chuyển sang hình thức trả tiền chậm. Vẫn không xong, chúng tôi đành chuyển sang nới lỏng quy định trả tiền... Những người giàu bắt đầu đăng ký…
Ban đầu, tôi và ông Chung không để ý nhưng chúng tôi nghĩ rằng nếu những người nổi tiếng vào ở thì sẽ mang lại hiệu quả mới trong việc quảng bá tiêu bản mới trong văn hóa cư trú…
Khoảng một vài năm sau, cơn bùng nổ về chung cư bắt đầu, các căn hộ được bán với giá chênh lệnh rất lớn. Những người có nhu cầu nhưng không mua được căn hộ ở đây bắt đầu đưa vấn đề ra bàn…
Sau khi chính phủ quyết định đưa ra phương châm “Hãy giải thể Công ty Xây dựng đô thị Hàn Quốc”, bộ trưởng Bộ Xây dựng thời ấy là Sin Hyong Sik gọi Chủ tịch Chung lên. Ông đã phạm phải một sai lầm khi nói với Chủ tịch Chung: “Hãy đưa Giám đốc Lee Myung-bak lên đây!”.
Người dịch: LÊ HUY KHOA
