Chuyến thăm này cũng tiếp tục khẳng định thái độ quan tâm của Mỹ đối với việc mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ với Việt Nam, một đối tác ngày càng chặt chẽ hơn của Mỹ.
Báo Jakarta Post của Indonesia ngày 30-10 nhận định Mỹ đang tích cực tìm cách cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc ở châu Á bởi sau chuyến công du châu Á của bà Hillary Clinton, tháng 11 tới tới lượt Tổng thống Obama công du châu Á trước khi tham dự hội nghị G20 ở Hàn Quốc.
Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo (phải) và Thủ tướng Nhật Naoto Kan bắt tay nhau tại cuộc gặp ba bên với Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak (giữa) hôm 29-10 tại Hà Nội.
Báo Jakarta Postcho rằng gần đây Trung Quốc đã nhẹ giọng hơn khi đề cập đến một số vấn đề nhạy cảm trong khu vực như tranh chấp biển Đông. Cũng vì thế mà Trung Quốc có vẻ muốn giảm nhẹ căng thẳng bằng cách sẵn sàng bàn về biển Đông với ASEAN hơn ra tay thiết lập biên giới biển với từng nước có tranh chấp. Trung Quốc đã đồng ý sẽ cùng ASEAN thành lập một nhóm hành động nhằm làm rõ hơn Tuyên bố chung về cách ứng xử của các bên ở biển Đông. Mỹ đã ủng hộ các sáng kiến mới đây của Trung Quốc về tăng cường đối thoại với ASEAN về một bộ quy tắc ứng xử mang tính chất ràng buộc rõ ràng hơn. Tại Hà Nội, trong tuyên bố với báo chí ngày 30-10, bà Hillary Clinton tiếp tục khẳng định mọi tranh chấp lãnh hải phải được giải quyết hòa bình trên cơ sở luật quốc tế. Bà nói: “Mỹ có lợi ích quốc gia trong tự do đi lại trên biển và thương mại đường biển tự do”. Bà cũng cho biết đã nhận được câu trả lời vừa ý về xuất khẩu đất hiếm trong cuộc gặp song phương tại Hà Nội với Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì.
Dù sao thì Trung Quốc cũng dè chừng Mỹ về vấn đề tranh chấp lãnh hải nên ngày 30-10, sau cuộc gặp song phương với Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì đã tuyên bố Mỹ nên cẩn trọng khi bàn đến vấn đề tranh chấp Trung-Nhật. Trước khi Hội nghị cấp cao Đông Á khai mạc tại Hà Nội, Thủ tướng Nhật Naoto Kan và Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã gặp nhau trong 10 phút. Hai bên hứa sẽ nỗ lực ủng hộ các mối quan hệ chiến lược cùng có lợi.
TNL - ĐĂNG KHOA
