"Bố già Hassan" hiếm khi lộ diện trên đường phố. Ảnh: Euronews
"Bố già Hassan" là tên mà người ta vẫn gọi trùm mafia khét tiếng Aslan Usoyan. Xuất thân từ vùng Tbilisi, Gruzia, Aslan Usoyan nhanh chóng đánh dấu bước ngoặt đầu tiên của cuộc đời tội phạm của mình bằng bản án cho tội móc túi khi chưa đầy 18 tuổi.
Những năm cải cách ở Nga mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới. Không bỏ lỡ thời cơ, Usoyan nghĩ ngay tới việc ép những kẻ buôn bán ở chợ đen tại địa bàn của mình phải trả phí bảo kê hàng tháng.
Chiến lược này không chỉ giúp cho Usoyan kiếm tiền dễ dàng mà còn khiến Usoyan ngày càng mở rộng mối quan hệ và trở nên có thế lực trong thế giới ngầm. Băng đảng của ông trùm trẻ tuổi hoạt động rộng khắp vùng trung và nam nước Nga.
Usoyan chủ động kết thân những nhân vật chủ chốt trong mạng lưới tội phạm và những kẻ đứng đầu các băng nhóm xã hội đen ở địa phương. Không lâu sau đó, bằng sự khôn khéo, kinh nghiệm và giàu có, Usoyan được bầu làm cổ đông chính của obsshchak – một dạng ngân hàng ở thế giới ngầm và tiếp đó là người giám sát hoạt động của tất cả các băng nhóm tại Moscow. Ông trùm Usoyan trở thành cái tên nổi danh khắp giới giang hồ nước Nga - lắm người nể phục, cũng không ít kẻ chống phá.
Tới những năm 1990, quan hệ của Usoyan với thế giới ngầm tại thành phố lớn thứ hai ở Nga bắt đầu trở nên căng thẳng. Theo một vài nguồn tin, lý do là bởi vì Usoyan đã sử dụng quyền lực của mình để gây ảnh hưởng cá nhân đối với các băng nhóm ở St Peterburg. Trong khi đó, một vài người khác lại cho rằng Usoyan bị “chơi xấu” trong vụ tranh giành quyền lực với tay xã hội đen Mumarin.
“Kostya the Tomb”, một tay anh chị có tiếng trong giới, đã giả vờ làm trung gian hòa giải mối bất hòa, song thực tế là lại đứng về phía Kumarin, khiến Usoyan mất chỗ đứng ở St Peterburg.
Năm 1996, Usoyan bị bắt và bị buộc tội giết Amiran Pyatigorsky, một nhân vật chủ chốt trong thế giới ngầm. Usoyan được trắng án, song cái chết của Pyatogorsky chỉ là một phần trong cuộc chiến giữa Usoyan với Rudik, thủ lĩnh băng đảng người Armenia, kẻ luôn lăm le làm suy yếu mạng lưới của Usoyan tại vùng Kavkaz.
Rudik thậm chí còn muốn hạ bệ ngôi vị quản lý Obshchak của đối thủ bằng cách cáo buộc Usoyan không biết quản lý và biển thủ các khoản lợi nhuận.
Vận xui vẫn bám riết lấy Usoyan khi mà cuộc khủng hoàng kinh tế 1998 khiến đồng rúp mất giá. Nhiều khoản tiền trong ngân hàng ngầm, vốn nằm dưới dạng trái phiếu chính phủ, cũng sụt giảm thảm hại. Ngày càng nhiều tướng phó dưới trướng Usoyan bị sát hại. Usoyan gặp phải một đối thủ đáng gớm khác là Oniani.
Dù vậy, chính thăng trầm cuộc đời đã tạo nên con người của bố già Hassan huyền thoại. Viễn cảnh về một cuộc chiến tranh lớn hơn, phá vỡ thế giới ngầm của Nga đã khiến nhiều nhân vật cao cấp lo lắng, bắt đầu tìm cách cứu vãn tình hình. Usoyan cũng không phải ngoại lệ. Usoyan đi tìm những đồng minh mới và củng cố đế chế của mình bằng chiến lược mới.
Vốn là một người có khả năng xác định và khai thác “thị trường”, Bố già Hassan đã đưa băng nhóm của mình trở thành một băng nhóm đa sắc tộc – nơi tất cả các thành viên thế giới ngầm thuộc mọi tôn giáo, chủng tộc, trong và ngoài nước Nga có thể tìm tới.
Bằng cách này, Usoyan đã khuếch trương thanh thế của mình ra bên ngoài những địa bàn mạnh của mình trước đây và chiêu mộ được không ít “nhân tài”, kể cả ở Trung Á.
Không chỉ được thế giới ngầm nước Nga trọng vọng, bố già Hassan luôn nằm trong danh sách những nhân vật được cảnh sát quan tâm đặc biệt. Usoyan liên tiếp bị cảnh sát bắt giam và buộc tội, song cũng chính họ là người đã bằng cách này hay cách khác, giúp ông trùm mafia củng cố địa vị và tiếng nói của mình.
Khi Usoyan còn ở thời điểm đỉnh cao quyền lực đầu những năm 1990, cảnh sát đã đột kích nhiều cuộc họp kín của thủ lĩnh thế giới ngầm do Usoyan tổ chức.
Tuy nhiên, kết luận của cảnh sát luôn là không đủ bằng chứng buộc tội, những người bị bắt lại được trả tự do còn Usoyan ngày càng được tín nhiệm.
Những nguồn tin nội bộ trong Cục An ninh Liên bang Nga FSB cho biết bản thân Usoyan cũng được ngầm hậu thuẫn, để đổi lại việc ông ta cung cấp cho chính phủ các thông tin quan trọng về giới mafia. Đó là chưa kể tới việc Usoyan cũng có nhiều họ hàng, người thân phục vụ trong ngành này. Boris Pashayev, người chuyên phụ trách bắt giữ những kẻ cầm đầu các băng nhóm tội phạm tại Cục kiểm soát tội phạm có tổ chức vẫn thường kể về thời thơ ấu của mình ở Kavkaz và người họ hàng thân thiết Aslan Usoyan.
Usoyan, 75 tuổi, bị một kẻ ám sát bắn chết giữa trung tâm thủ đô Nga hôm 16/1.
(Theo Soha / VNE)
