Các chuyên gia phân tích cho rằng, việc cắt giảm ngân sách ở các mức độ khác nhau của Anh hiện nay chính là hệ quả của cuộc khủng hoảng kinh tế-tài chính toàn cầu.
Theo dự báo, trong 10 năm tới, thâm hụt ngân sách quốc phòng của Anh có thể sẽ đạt mức 38 tỷ bảng Anh (60,2 tỷ USD). Do vậy, để đối phó với mức thâm hụt ngân sách ngày càng gia tăng này, Chính phủ Anh dự định trong giai đoạn 2011-2015 sẽ tiến hành cắt giảm 8% ngân sách quốc phòng và 10-20% ngân sách quốc gia.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc trong một vài năm tới, Bộ Quốc phòng Anh sẽ không thể nhận được mức chi phí ngân sách hàng năm 37 tỷ bảng như thường lệ mà con số này sẽ thấp hơn nhiều.
Mặc dù chính phủ Anh rất quyết tâm và kiên quyết thực hiện chương trình cắt giảm ngân sách quốc phòng trên diện rộng, song theo đánh giá của Cơ quan Kiểm toán quốc gia (NAO) hiệu quả của hoạt động này ở một số lĩnh vực lại có tác dụng ngược lại.
Máy bay tiêm kích Harrier II đang được trang bị trên tàu sân bay của Hải quân Anh
Vào giữa tháng 10/2010, NAO đã từng đưa ra tuyên bố, chính nỗ lực giảm ngân sách quốc phòng của Bộ Quốc phòng Anh đã làm tăng giá 2 trong số 15 chương trình quốc phòng lớn nhất lên 3,3 tỷ bảng Anh trong một năm. Hai chương trình này chính là chương trình đóng mới 2 tàu sân bay và chương trình mua máy bay tiêm kích Eurofighter Typhoon dự kiến trang bị cho hai tàu sân bay mới.
Để đối phó với những phức tạp và khó khăn nêu trên, Bộ Quốc phòng Anh đang xem xét khả năng từ bỏ ý định mua 70 máy bay tiêm kích F-35B của Mỹ có khả năng cất và hạ cánh thẳng đứng để chuyển sang mua máy bay tiêm kích F-35C – loại máy bay tiêm kích tuần tiễu tiên tiến, có giá thành rẻ hơn.
Hiện vẫn chưa rõ liệu thay đổi kế hoạch mua máy bay tiêm kích, Bộ Quốc phòng Anh sẽ tiết kiệm được bao nhiêu nhưng chắc chắn nó sẽ góp phần đáng kể vào kế hoạch cắt giảm ngân sách chung của Bộ Quốc phòng.
Đặc biệt, để sử dụng máy bay tiêm kích F-35C cho tàu sân bay Prince of Wales thì tàu sân bay này phải được trang bị máy phóng, trong khi đối với máy bay tiêm kích F-35B thì thiết bị này lại không cần thiết.
Vào cuối tháng 9/2010, Hãng Converteam của Pháp đã nhận được hợp đồng nghiên cứu, thiết kế máy phóng cho tàu sân bay mới từ Bộ Quốc phòng Anh với tổng trị giá 650.000 bảng Anh để tích hợp trên tàu sân bay Prince of Wales trong tương lai.
Trong khi đó, theo nhận định của Hãng BAE Systems (Anh) cho biết, các tàu sân bay hiện nay của Anh không cần phải thay đổi nhiều kết cấu vẫn có thể tích hợp thêm máy phóng.
Tuy nhiên, quyết định cuối cùng về việc lựa chọn loại máy bay nào cho tàu sân bay mới vẫn chưa được ấn định, chỉ biết vào ngày 15/10 vừa qua Tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ đã nhận 13 triệu USD (8,2 triệu bảng Anh) từ Bộ Quốc phòng Anh để tiến hành nghiên cứu hàng loạt các thiết bị đặc biệt dành cho máy bay tiêm kích F-35B.
Theo nguồn tin từ Lockheed Martin, nhiều khả năng Hải quân Anh sẽ mua F-35B SRVL có khả năng hạ cánh thẳng đứng phát triển dựa trên máy bay tiêm kích F-35B STOVL cất cánh trên đoạn đường ngắn và hạ cánh thẳng đứng.
Theo Hữu Kỷ - Nhật Minh (VTC News/Lenta)
