Báo Mỹ: Iran-Trung Quốc âm thầm 'bắt tay' đối phó Washington

Tờ Tehran Times ngày 13-7 dẫn lại thông tin của tờ The New York Times cho biết Iran và Trung Quốc đã âm thầm soạn thảo một kế hoạch đối tác kinh tế và an ninh vốn sẽ mở đường cho Bắc Kinh đầu tư nhiều tỉ USD vào năng lượng và các lĩnh vực khác ở Iran.

Tờ báo cho biết động thái này nhằm vô hiệu hóa những nỗ lực của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc cô lập Iran do các chương trình hạt nhân và quân sự của Tehran.

Theo đề xuất dài 18 trang do The New York Times thu thập được, thỏa thuận sẽ cho phép mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc trong ngành ngân hàng, viễn thông, bến cảng, đường sắt và hàng chục dự án khác. Đổi lại, Trung Quốc sẽ được Iran cung cấp dầu thường xuyên trong 25 năm tới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Iran Hassan Rouhani trong một cuộc gặp. Ảnh: TEHRAN TIMES 

Thỏa thuận cũng mô tả việc làm sâu sắc thêm mối quan hệ đối tác về mặt quân sự, cho phép Trung Quốc có chỗ đứng tại khu vực vốn là mối bận tâm chiến lược của Mỹ trong nhiều thập niên.

Đề xuất kêu gọi tổ chức các khóa tập huấn và diễn tập chung, phối hợp nghiên cứu và phát triển vũ khí cũng như chia sẻ thông tin tình báo “nhằm đối phó với nạn khủng bố, buôn lậu ma túy, buôn người và tội phạm xuyên biên giới”.

Quan hệ đối tác Trung Quốc-Iran được chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề xuất lần đầu tiên trong chuyến công du Iran hồi năm 2016 và được Văn phòng Tổng thống Iran Hassan Rohani thông qua hồi tháng trước, theo thông báo của Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif.

Nhiều quan chức Iran khẳng định văn bản thỏa thuận mà The New York Times thu thập được là “phiên bản cuối cùng” và ghi thời điểm soạn thảo là tháng 6. Hiện dự thảo thỏa thuận chưa được đệ trình lên Quốc hội Iran để thông qua.

Tại Bắc Kinh, giới chức đã không tiết lộ các điều khoản của thỏa thuận, và hiện chưa rõ nó đã được chính phủ Trung Quốc ký kết hay chưa, và nếu đã ký thì khi nào nước này mới công bố.

Một khi được thông qua và triển khai, thỏa thuận quan hệ đối tác Iran-Trung Quốc sẽ tạo ra những điểm xung đột mới và có khả năng làm xấu thêm mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ.

Theo Tehran Times, thỏa thuận được xem là một đòn giáng mạnh vào “chính sách gây hấn” của chính quyền của Tổng thống Trump đối với Iran kể từ khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân đạt được năm 2015 giữa chính quyền của Tổng thống Mỹ tiền nhiệm Barack Obama và lãnh đạo của năm quốc gia khác sau hai năm kiên trì đàm phán.

Hiện Iran và Trung Quốc chưa có phản ứng chính thức với thông tin của The New York Times, vốn được đăng tải vào ngày 11-7. Tuy nhiên vào ngày 5-7, Ngoại trưởng Iran cho biết nước ông sẽ thông báo mọi điều khoản của thỏa thuận “một khi được ký kết thành công".

Thỏa thuận giữa Trung Quốc với Iran đã trở thành chủ đề được bàn tán nhiều trên các phương tiện truyền thông xã hội Iran, kể từ khi cựu Tổng thống Mahmud Ahmadinejad lên án cuộc đàm phán này giữa hai nước hồi tháng trước.

Iran là một trong những nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, nhưng việc xuất khẩu dầu của nước này - cũng là nguồn doanh thu lớn nhất của Tehran - đã sụt giảm kể từ khi Mỹ bắt đầu áp dụng các biện pháp trừng phạt vào năm 2018.

Trung Quốc nhập khẩu khoảng 75% tổng lượng dầu sử dụng trong nước và là nước nhập khẩu lớn nhất thế giới, với hơn 10 triệu thùng mỗi ngày được ghi nhận hồi năm ngoái.

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm