Truyền bá phim, ảnh sex: Khó định lượng!

Theo Điều 253 BLHS, người nào làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc những vật phẩm khác có tính chất đồi trụy… thì bị xử lý hình sự.

Nếu vật phạm pháp có số lượng lớn, người phạm tội bị xử lý theo khoản 1 (phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm). Vật phạm pháp có số lượng rất lớn thì bị xử lý theo khoản 2 (phạt tù từ ba đến 10 năm); đặc biệt lớn thì bị xử lý theo khoản 3 (phạt tù từ bảy đến 15 năm)...

Thiếu hướng dẫn chính thức

Kể từ khi BLHS 1999 có hiệu lực, không hề có văn bản hướng dẫn chính thức về định lượng trong tội này làm cơ quan tố tụng lúng túng khi định khung hình phạt.

Nhằm tháo gỡ, VKSND Tối cao đã soạn thảo Công văn 988, đưa ra để tham khảo liên ngành công an, tòa án. Theo đó, một người chỉ cần phổ biến một băng, đĩa sex cũng đã phạm tội, vật phạm pháp có số lượng lớn là từ 10 đến 100 băng đĩa, rất lớn là từ 101 đến 300, đặc biệt lớn là từ 301 trở lên... Khi hai ngành công an, tòa án chưa có ý kiến, tháng 5-2002, VKSND Tối cao đã ban hành công văn này. Kể từ đó, các VKS luôn dựa vào Công văn 988 để định lượng và khi xét xử, một số tòa cũng xuôi theo.

Việc này đã gây nhiều tranh cãi về tư cách pháp lý của Công văn 988. Chẳng hạn, tại phiên xử của TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) đối với bị cáo Ngô Văn Toàn năm 2006, đại diện VKS và luật sư đã tranh luận kịch liệt. VKS dẫn Công văn 988 để chứng minh truy tố Toàn theo khoản 2 Điều 253 BLHS là đúng. Ngược lại, luật sư nói Công văn 988 chỉ mang tính tham khảo, không phải văn bản quy phạm pháp luật. Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực này cũng không nói rõ tàng trữ, phổ biến bao nhiêu băng, đĩa hình thì bị phạt... Theo nguyên tắc có lợi cho bị cáo thì chỉ nên xử phạt hành chính. Dù vậy, tòa vẫn đồng tình với VKS và phạt Toàn ba năm tù.

Tính file ra sao?

Các cơ quan tố tụng chỉ có mỗi Công văn 988 để tham khảo nhưng đến nay văn bản này cũng đã lạc hậu. Thời trước, người ta dùng băng, đĩa để chứa phim, ảnh sex, còn ngày nay chỉ một file (tập tin) nén thôi đã có thể bằng hàng trăm, hàng ngàn băng đĩa kia thì phải định lượng như thế nào?

Truyền bá phim, ảnh sex: Khó định lượng! ảnh 1

Trước đây, tại quận 6 (TP.HCM), Nguyễn Ngọc Thương bị bắt quả tang đang chép ảnh sex vào điện thoại di động cho khách. Công an phát hiện gần 3.600 file ảnh sex trong ổ cứng máy vi tính. Khi xử lý, dù đã căn cứ vào Công văn 988, VKS TP vẫn thấy lấn cấn ở chỗ không biết 3.600 file trên là 3.600 vật phẩm đồi trụy hay chỉ là một.

Trưa 22-12-2005, Đoàn Văn Quốc bị bắt quả tang đang chép phim sex từ máy vi tính vào điện thoại di động cho khách. Sau đó, công an xác định Phan Lê Hồng Phúc (chủ tiệm điện thoại) đã sao chép phim ảnh sex cho khách từ gần hai tháng trước. Kiểm tra máy tính, công an thu được gần 1.000 file phim, ảnh, truyện sex.

Phúc và Quốc bị khởi tố, truy tố về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy. TAND TP đã nhiều lần phải hoãn xử, trả hồ sơ để làm rõ thế nào là vật phạm pháp có số lượng lớn. Cạnh đó, TAND TP cũng có văn bản hỏi ý kiến của TAND Tối cao nhưng chờ mãi không được hồi âm. Cuối cùng, TAND TP đành thống nhất với VKS rằng Phúc phạm tội thuộc trường hợp vật phạm pháp có số lượng lớn và phạt một năm tù treo (Quốc chưa thành niên nên được rút truy tố).

VKS TP phải hỏi ý kiến VKSND Tối cao. Theo VKSND Tối cao, liên ngành công an, tòa án, viện kiểm sát, tư pháp chưa có văn bản hướng dẫn về định lượng vật phạm pháp trong tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy. Điều 253 BLHS cũng không quy định số lượng tối thiểu bao nhiêu thì bị xử lý hành chính. Vì vậy, khi có hành vi sao chép nhằm phổ biến rộng rãi thì dù một hay hai đĩa văn hóa phẩm đồi trụy cũng vẫn có thể xử lý hình sự. Về việc định khung hình phạt, có thể áp dụng nguyên tắc chung của pháp luật hình sự là từ hai trở lên là số nhiều...

Trả lời của VKSND Tối cao không làm rõ được gì hơn. Gặp nhiều trường hợp, phạt bị cáo thế nào sẽ do tòa quyết theo nhận định riêng. Như mới đây, TAND TP.HCM đã phạt Đặng Quang Hoàng bốn năm tù về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, thấp hơn mức án VKS đề nghị.

Cốt lõi trong vụ này là tòa nhận thấy VKS định lượng có phần “bất công” với bị cáo. Tháng 11-2000, Hoàng in, sang, nhân bản 19 băng video đen cùng 545 đĩa hình sex thì bị phát hiện. Hoàng bỏ trốn, đến tháng 6-2009 bị bắt. VKS truy tố Hoàng theo khoản 3 Điều 253 BLHS (vật phạm pháp có số lượng đặc biệt lớn). Tại phiên xử vừa qua, luật sư đặt lại vấn đề là chưa có hướng dẫn về định lượng trong tội này. Đặc biệt ngày nay, dung lượng một đĩa nén có thể bằng mấy trăm, mấy ngàn băng đĩa thời Hoàng phạm tội nên định lượng theo “kiểu xưa” của VKS gây bất lợi cho bị cáo…

Xử mà băn khoăn

Nhiều thẩm phán cho rằng tòa không thể dựa vào Công văn 988 để xét xử bởi đơn giản là tòa sẽ đi theo ý muốn chủ quan của VKS. Đây không phải là một thông tư liên ngành, không thể mang tính thống nhất chung cho tất cả cơ quan tố tụng.

Một thẩm phán TAND Tối cao nói luật không thể tiên liệu hết được tất cả trường hợp nên việc định lượng phải do thẩm phán tự nhận định. Những nhận định của thẩm phán phải được xem xét một cách cặn kẽ theo tình tiết vụ án để đưa ra một bản án xác đáng.

Nhiều chuyên gia pháp lý lại nói nếu để thẩm phán tự định lượng thì sẽ dẫn đến chuyện xử theo cảm tính, vừa gây tình trạng áp dụng pháp luật lộn xộn, vừa gây ra sự bất công giữa các bị cáo. Lúc đó sẽ có chuyện người chứa 500 file phim, ảnh sex chỉ bị xử theo khoản 1, trong khi có người chỉ chứa 100 file phim, ảnh sex lại bị xử theo khoản 2.

Hướng dẫn thống nhất

Hiện nay USB, ổ đĩa di động có dung lượng lớn gấp bội lần từng băng, đĩa đơn lẻ thời trước. Vì thế, cần sớm có hướng dẫn thống nhất về cách tính vật phạm pháp loại tội này sao cho hợp lý, có thể theo dung lượng hay theo giờ, phút. Có như thế mới đẩy mạnh được việc ngăn chặn, phòng ngừa loại tội đang có xu hướng gia tăng mạnh, gây tác động xấu trong xã hội này.

Thẩm phán Phạm Công Hùng (Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM)

Có tính hệ thống

Đúng là với sự phát triển vũ bão của công nghệ thông tin, việc tính số lượng vật phạm pháp theo kiểu băng, đĩa như trước đối với loại tội này đã không còn phù hợp. Theo tôi, Bộ Văn hóa-Thông tin, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Công an, VKSND Tối cao, TAND Tối cao… cần ngồi lại với nhau để có sự thống nhất trong định lượng sao cho phù hợp.

Ngoài ra, việc hướng dẫn cần phải mang tính hệ thống theo nhóm khách thể xâm phạm… nhằm tạo sự thuận lợi cho việc giải quyết án. Bởi lẽ hiện ngoài tội này, còn rất nhiều tội trong luật chưa có hướng dẫn cụ thể, làm các quan tố tụng lúng túng.

Kiểm sát viên cao cấp Nguyễn Thanh Sơn, (Viện Phúc thẩm 3)

Để tránh bất công

Nếu cứ định lượng theo Công văn 988, những bị cáo phạm tội tính chuyên nghiệp, sử dụng công nghệ cao có thể có mức án nhẹ hơn kẻ đi bán băng đĩa dạo ngoài đường. Trong khi đó rõ ràng một ổ đĩa cứng, một USB có dung lượng lớn gấp bội lần so với một băng video, một đĩa VCD. Dù khi xử lý, chúng tôi thường xem xét thêm nhiều tình tiết khác của vụ án để “tự lượng” nhưng nhiều lúc cũng không thể tránh khỏi có sự nặng nhẹ bất nhất vì thiếu hướng dẫn cụ thể.

Lãnh đạo VKS một quận ở TP.HCM

HOÀNG YẾN

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

bài test

bài testLongform

(PLO)- Trải qua 124 ngày giãn cách xã hội với nhiều lần thay đổi cấp độ, biện pháp chống dịch, TP.HCM đã đạt được những kết quả tích cực, từng bước bước vào giai đoạn bình thường mới và dần thích nghi với việc sống chung cùng COVID-19.
[Infographic] Top 10 xe ô tô bán chạy tháng 6/2020 - Test bài

[Infographic] Top 10 xe ô tô bán chạy tháng 6/2020 - Test bàiInfographic

(PLO)- Mùa dịch vẫn chưa đi qua hẳn nhưng doanh số bán xe ô tô có hướng tăng trở lại đối với một số dòng xe. Vẫn là những chiếc xe phân khúc giá tiền dễ tiếp cận nằm đầu top, đối với tháng 6 vừa qua thì doanh số đầu bảng thuộc về Honda City, vượt doanh số của Vios hơn 300 chiếc xe.
Tôi ghét những cánh tay giơ lên

Tôi ghét những cánh tay giơ lên

Ngày nay chuyện bốn phương tám hướng gì cũng loan truyền chóng mặt. Ngoài một rừng cơ quan báo chí chuyên nghiệp thì giới đưa tin dạo còn nhiều gấp vạn lần.
Vinh danh kỳ 29: Bảng vàng về với Đắk Lắk

Vinh danh kỳ 29: Bảng vàng về với Đắk Lắk

(PL)- Số lượng bạn đọc ở Đắk Lắk đã từng được trúng giải À Ra Thế khá nhiều, tuy nhiên đây là lần đầu tiên bảng vàng xướng tên một bạn đọc ở địa phương này, đồng thời Bình Phước vẫn luôn giữ “áp đảo” các vị trí còn lại.
Dù vé số trúng thưởng cũng chỉ phạt hành chính

Dù vé số trúng thưởng cũng chỉ phạt hành chính

(PL)- Nếu tình huống chỉ dừng lại ở số tiền 300.000 đồng, chắc hầu hết bạn đọc đều có đáp án cho tình huống này. Nhưng cùng với hai tờ vé số trúng thưởng được 6 triệu đồng, nhiều bạn đọc đã “vội vã” kết luận A phải bị xử lý hình sự.