Lấy tiền con bạc, phạm tội tham ô tài sản

Cả hai rủ Lâm Thanh Sỹ Phú đi theo. Sau khi ập vào nhà, Đại yêu cầu các con bạc bỏ hết tiền ra để kiểm tra. Kế đó, Phú gom số tiền trên rồi bỏ đi. Riêng Đại, vì có quan hệ thân thiết với chủ nhà nên đã không lập biên bản xử lý vụ việc mà cho mọi người giải tán. Số tiền lấy được của con bạc (70 triệu đồng và 100 USD), Thức, Đại và Phú chia nhau… Vụ việc tưởng đơn giản nhưng lại gây tranh cãi là ba bị cáo Thức, Đại, Phú phạm tội cưỡng đoạt hay chiếm giữ trái phép tài sản.

Để xác định ba bị cáo phạm tội gì thì cần xác định số tiền họ “chiếm đoạt” thuộc sở hữu của ai, họ chiếm đoạt bằng hình thức thủ đoạn nào.

Các tình tiết của vụ việc phản ảnh: Sau khi bị bắt, số tiền đánh bạc không thuộc sở hữu của các con bạc nữa mà đã trở thành vật chứng (tang vật) của vụ án. Theo BLTTHS, vật chứng là tiền có giá trị chứng minh hành vi đánh bạc của các con bạc phải được thu thập kịp thời, đầy đủ, được mô tả đúng thực trạng vào biên bản và đưa vào hồ sơ vụ án; phải được bảo quản nguyên vẹn, không để mất mát, lẫn lộn, hư hỏng; phải được giám định ngay sau khi thu thập và chuyển ngay để bảo quản tại ngân hàng...

Như vậy, thay vì phải giao nộp vật chứng do mình quản lý cho cơ quan công an, ba bị cáo lại lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt (Thức, Phú tuy không có chức vụ, quyền hạn nhưng tự nguyện tham gia vào việc bắt vụ đánh bạc nên cũng được coi là người thi hành công vụ). Đây là hành vi tham ô tài sản quy định tại Điều 278 BLHS. Trong thực tiễn xét xử, mọi trường hợp lợi dụng chức vụ, quyền hạn để “biển thủ” tang vật đều bị xử lý hình sự về tội tham ô tài sản, không có vướng mắc.

Ngoài hành vi chiếm đoạt vật chứng của vụ án, các bị cáo còn có hành vi tha người trái pháp luật. Bởi lẽ những con bạc bị bắt quả tang với số tiền đánh bạc 70 triệu đồng và 100 USD đã đủ dấu hiệu cấu thành tội đánh bạc. Lẽ ra phải lập biên bản phạm pháp quả tang rồi áp giải các con bạc về trụ sở công an để tiến hành các thủ tục cần thiết thì các bị cáo lại lợi dụng chức vụ, quyền hạn tha các con bạc. Hành vi này đã đủ dấu hiệu cấu thành tội “tha trái pháp luật người đang bị giữ” theo Điều 302 BLHS.

ĐINH VĂN QUẾ, Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao