Lao xe ôtô vào cảnh sát, kiểm lâm, thanh tra giao thông: Phạm tội gì?

Cùng hành vi nhưng khác biệt tội danh, bản án

Thời gian qua, xảy ra nhiều vụ tài xế trong quá trình điều khiển ôtô, bị cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông hoặc kiểm lâm ra tín hiệu dừng xe nhưng không chấp hành, mà lái thẳng xe vào người thi hành công vụ, làm chết người. Các vụ án dạng này đều gây rúng động dư luận, cơ quan bảo vệ pháp luật vào cuộc làm rõ, thế nhưng việc áp dụng luật và tuyên các bản án dành cho bị cáo rất khác nhau, gây nhiều phản ứng trái chiều.

Lái xe Ngô Hồng Sơn bị tuyên tử hình và lái xe Lê Hoàng Việt bị tuyên 5 năm tù

Chúng tôi xin viện dẫn ba vụ án điển hình sau đây:

Vụ tài xế lao xe container đụng chết cảnh sát giao thông: Sáng 15/1/2010, Lê Hoàng Việt điều khiển xe container kéo theo rơmooc của Công ty cổ phần Vận tải Thương mại Hai Pha chạy theo hướng Hải Phòng - Hà Nội. Đến Km86+400 quốc lộ 5, thiếu tá cảnh sát giao thông Đỗ Tiến Đức ra tín hiệu dừng xe để kiểm tra nhưng Việt không chấp hành, tiếp tục điều khiển xe container tông thẳng vào người thiếu tá Đức khiến anh Đức bị chấn thương nặng vùng sọ não. Mặc dù được cấp cứu nhưng bốn ngày sau đó, thiếu tá Đỗ Tiến Đức tử vong.      

Vụ tài xế xe tải lao xe đụng chết thanh tra giao thông: Ngày 7/7/2009, anh Phùng Tuấn Anh là đội viên Đội Thanh tra giao thông huyện Thanh Trì, Hà Nội đang làm nhiệm vụ tại khu vực Cầu Tó, quốc lộ 70, Hà Nội phát hiện xe ôtô mang biển số 99K-7360 chở gạch do Trần Danh Tuyên (29 tuổi, trú tại Quế Võ, Bắc Ninh) điều khiển có dấu hiệu vi phạm. Khi thanh tra viên Phùng Tuấn Anh ra tín hiệu dừng xe nhưng Tuyên không chấp hành, tiếp tục lái xe bỏ chạy.

Thanh tra Phùng Tuấn Anh dùng xe máy đuổi theo, vượt lên trước xe ôtô của Tuyên rồi chặn phía trước yêu cầu dừng xe. Tuyên vẫn không dừng xe, cho ôtô tông thẳng vào người anh Tuấn Anh. Mặc dù thanh tra viên đã nhảy sang một bên để tránh nhưng bị kẹp giữa xe của Tuyên và một xe chở container khác đi cùng chiều từ phía sau. Anh Tuấn Anh được đưa đi cấp cứu nhưng do vết thương quá nặng nên đã tử vong.

Vụ lái xe lao ôtô cán chết kiểm lâm: Đêm 15/12/2009, Ngô Hồng Sơn điều khiển xe tải loại nhỏ mang biển số 20L-4912, trên xe chở 1/2 thùng gỗ nghiến xẻ trái phép. Khi đang lưu hành thì gặp tổ công tác của Hạt Kiểm lâm huyện Đại Từ, Thái Nguyên, tổ công tác ra tín hiệu dừng xe kiểm tra. Tuy nhiên, Ngô Hồng Sơn không chấp hành lệnh dừng xe mà tiếp tục điều khiển ôtô tông thẳng vào một cán bộ kiểm lâm làm anh Lê Văn Phượng, cán bộ kiểm lâm huyện Đại Từ tử vong.

Cả ba vụ án lao xe ôtô làm chết người nói trên từng gây rúng động dư luận, cả ba tài xế đều bị khởi tố, bắt giam ngay sau khi gây án. Tuy nhiên, tội danh mà các cấp tố tụng áp dụng đối với các tài xế là khác nhau: Tài xế Lê Hoàng Việt lái xe container đâm chết thiếu tá cảnh sát giao thông Đỗ Tiến Đức bị buộc tội "vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ" (Điều 202 Bộ luật Hình sự). Còn lái xe Trần Danh Tuyên lao xe đụng chết thanh tra viên Phùng Tuấn Anh bị buộc tội "giết người" (Điều 93 Bộ luật Hình sự). Tài xế Ngô Hồng Sơn lao xe đâm chết Kiểm lâm viên Lê Văn Phượng cũng bị buộc tội "giết người".

Trần Danh Tuyên án chung thân

Ba bị cáo lần lượt ra tòa lĩnh án. Kết quả, TAND tỉnh Thái Nguyên tuyên phạt bị cáo Ngô Hồng Sơn mức án cao nhất: tử hình về tội giết người; TAND TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Trần Danh Tuyên mức án tù chung thân tội giết người. Còn bị cáo Lê Hoàng Việt lái xe đụng chết cảnh sát giao thông Đỗ Tiến Đức chỉ bị phạt 5 năm tù về tội vi phạm quy định điều khiển phương tiện giao thông đường bộ.

Cùng một hành vi, tính chất, vì sao có sự khác biệt như trên?

Góc nhìn pháp lý

Để nhìn nhận đầy đủ các vụ án, cần xem xét bốn yếu tố cấu thành tội phạm trong các vụ án lao xe ôtô làm chết người thi hành công vụ nói trên.

Về mặt khách quan, hành vi lao xe ôtô có đủ dấu hiệu của hành vi cố ý giết người. Việc đối tượng ngang nhiên đạp ga, tông thẳng xe vào cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông hay kiểm lâm khi người thừa hành nhiệm vụ đang đứng trước mũi xe, nhiều cơ quan tố tụng coi là hành vi chống người thi hành công vụ hay vi phạm quy định về điều khiển giao thông đường bộ. Thực tế, đây là hành vi rất nguy hiểm, không thuần túy như hành vi trong mặt khách quan cấu thành hai tội danh này.

Theo Đăng Trường (ANTG cuối tháng)