Giấy đỏ ghi sai: Dân khổ, tòa nhức đầu!

Tại một hội thảo về công tác thanh tra, xử lý vi phạm về đất đai gần đây, Phó Chánh án TAND Tối cao Từ Văn Nhũ đã phân tích nhiều thiếu sót trong việc cấp giấy đỏ cho người dân lộ ra qua thực tiễn giải quyết tranh chấp đất đai của ngành tòa án...

Chuyện nội dung giấy đỏ ghi không chuẩn vừa làm phát sinh nhiều tranh chấp phức tạp, vừa gây khó khăn cho tòa khi xét xử.

Giấy ghi không chuẩn: Tòa khó xử

Cụ thể, một số trường hợp cơ quan chức năng cấp giấy đỏ nhưng không ghi rõ là cấp cho chủ thể nào: Cấp cho hộ gia đình, cho cá nhân hay cho vợ chồng. Có cơ quan thì ghi cấp cho “hộ ông...” hoặc cấp cho “ông” dù thực tế thửa đất thuộc quyền sử dụng của vợ chồng hoặc của tất cả thành viên trong gia đình.

Việc ghi không đúng tên chủ sử dụng trong giấy đỏ đã nảy sinh nhiều tranh chấp phức tạp. Ví dụ: Cơ quan cấp giấy chỉ ghi tên một người là ông Nguyễn Văn A vào giấy đỏ mà không ghi đầy đủ tên của những người có quyền sử dụng đất. Ông A đem giấy đỏ đi thế chấp vay vốn tại ngân hàng. Căn cứ vào giấy đỏ, các bên lập hợp đồng tín dụng chỉ ghi ông A đứng tên vay vốn. Khi xảy ra tranh chấp, tổ chức tín dụng khởi kiện và phát mại tài sản là quyền sử dụng đất thì sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các đồng sử dụng đất khác.

Tương tự, các giấy đỏ được cấp theo Luật Đất đai năm 1993 không ghi rõ trong giấy là cấp cho hộ gia đình mà ghi giống như cấp cho cá nhân. Vì vậy, khi giải quyết tranh chấp, tòa đều phải có văn bản đề nghị UBND cấp có thẩm quyền xác định thực chất đất đó được cấp cho hộ gia đình hay cấp cho cá nhân nhưng chưa được trả lời nhất quán và có căn cứ pháp luật.

Giấy đỏ ghi không rõ chủ sử dụng đất đã dẫn đến hệ lụy là ngành tòa án gặp khó khăn khi giải quyết tranh chấp. Tòa xử xong, dù có căn cứ cũng vẫn thường xuyên bị các đương sự khiếu nại. Vì thế, Phó Chánh án TAND Tối cao Từ Văn Nhũ đã đề xuất cần quy định rõ trường hợp cấp giấy đỏ cho hộ gia đình thì phải ghi rõ, đầy đủ họ tên của tất cả thành viên có quyền sử dụng đất theo hộ gia đình.

Không sửa sai cũng không sao?

Theo ông Nhũ, ở một số địa phương có hiện tượng cấp giấy đỏ không đúng quy định về thủ tục. Chẳng hạn, cơ quan chức năng tổ chức đo đạc không ghi rõ ranh giới thửa đất, không đo đạc diện tích cụ thể từng thửa đất hoặc chỉ dựa trên bản đồ không ảnh. Một số trường hợp khi cấp giấy không xác minh, thẩm định lại hồ sơ...

Hậu quả là diện tích, ranh giới trên giấy đỏ không đúng với diện tích, ranh giới thực tế, dễ xảy ra chuyện cấp giấy sai đối tượng, cấp trùng, cấp nhầm thửa. Thậm chí có trường hợp cấp giấy đỏ có số thửa, số tờ bản đồ hẳn hoi nhưng khi kiểm tra bản đồ địa chính thì không tìm được số thửa đó nằm ở đâu và trên thực địa cũng không xác định được vị trí.

Đây là một nguyên nhân làm phát sinh nhiều tranh chấp, nhất là đối với những người sử dụng đất liền kề nhau hoặc đất được bán đi bán lại nhiều lần. Ngoài ra, qua thực tiễn xét xử, ngành tòa án thấy nổi lên một bất cập là pháp luật hiện hành chưa có quy định chế tài những trường hợp đã phát hiện có sai lầm, có kiến nghị của tòa án hay của cơ quan chức năng nhưng cơ quan có thẩm quyền vẫn không thu hồi, chỉnh sửa giấy đỏ. Điều này làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dân.

HOÀNG VÂN