Đề xuất giảm phạt tử hình, truy cứu trách nhiệm pháp nhân

Theo đề xuất của Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính, các nội dung cần sửa đổi lần này sẽ động chạm đến những vấn đề có tính chất cốt lõi của BLHS.

Về các quy định thuộc Phần chung, Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính kiến nghị sửa đổi, bổ sung tám vấn đề. Đáng chú ý là việc hoàn thiện khái niệm tội phạm và cơ sở của trách nhiệm hình sự; hoàn thiện hệ thống hình phạt theo hướng mở rộng điều kiện và phạm vi áp dụng các hình phạt không giam giữ; hoàn thiện các quy định liên quan đến các trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn trách nhiệm hình sự, miễn, giảm hình phạt.

Đặc biệt là sửa đổi, bổ sung theo hướng hạn chế phạm vi áp dụng hình phạt tử hình. Để thực hiện chủ trương này thì cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Điều 35 BLHS, xác định rõ các tiêu chí áp dụng hình phạt tử hình theo hướng hình phạt này chỉ được áp dụng đối với người phạm một số ít các tội đặc biệt nghiêm trọng có tính chất dã man, tàn bạo, mất nhân tính hoặc việc phạm tội cũng như người phạm tội là mối đe dọa nghiêm trọng cho an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Mặt khác, trong BLHS hiện nay tội phạm được xác định chỉ là hành vi nguy hiểm cho xã hội do cá nhân thực hiện mà chưa bao quát được trường hợp một pháp nhân thực hiện các hành vi nguy hiểm cho xã hội nên cần bổ sung mới vấn đề trách nhiệm hình sự của pháp nhân.

Cạnh đó, việc phân chia tội phạm thành quá nhiều mức độ nguy hiểm khác nhau cũng làm cho thực tiễn hướng dẫn và áp dụng các quy định của BLHS gặp nhiều khó khăn, nhất là việc xác định các tình tiết có tính chất định lượng như gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng... nên cũng cần nghiên cứu sửa đổi.

Phần các tội phạm cụ thể, nhóm biên tập kiến nghị bổ sung theo hướng hoặc mở rộng phạm vi các tội tham nhũng đến cả lĩnh vực tư hoặc bổ sung thêm một số tội phạm mới có tính chất tham nhũng để áp dụng trong lĩnh vực tư, đồng thời mở rộng khái niệm “của hối lộ” bao gồm cả các lợi ích phi vật chất.

ĐỨC MINH