TAND TP.HCM vừa xử phúc thẩm vụ Công ty CP Tập đoàn Yên Khánh (Công ty Yên Khánh) kiện Tổng Công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng Cửu Long (Công ty Cửu Long, thuộc Bộ GTVT), liên quan đến quyền thu phí trên đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương.
Sơ thẩm: Bên mua thắng
Theo đó, cuối năm 2013, hai công ty ký hợp đồng mua bán quyền thu phí sử dụng đường bộ cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Hợp đồng xác định bên mua là Công ty Yên Khánh phải thanh toán cho bên bán là Công ty Cửu Long 2.004 tỉ đồng chia làm ba đợt để được quyền thu phí bốn trạm trên toàn tuyến đường từ năm 2014 đến 2019.
Công ty Yên Khánh cho rằng đây là hợp đồng trọn gói nên công ty không phải trả thêm chi phí nào khác. Tuy nhiên, từ năm 2017, phát sinh việc thu thuế giá trị gia tăng phải nộp tại Cục Thuế tỉnh Long An. Đây không là trách nhiệm của Công ty Yên Khánh mà là của Công ty Cửu Long. Thực tế Công ty Cửu Long cũng có yêu cầu Công ty Yên Khánh nộp thay sau sẽ khấu trừ lại nhưng cuối cùng không hoàn trả.
Từ đó Công ty Yên Khánh khởi kiện yêu cầu Công ty Cửu Long phải trả cho mình số tiền thuế trên gần 118 tỉ đồng kèm tiền lãi phát sinh mà công ty phải vay để đóng hộ khoản thuế là hơn 6,8 tỉ đồng. Nguyên đơn còn yêu cầu số tiền thiệt hại do thi công hệ thống giao thông thông minh (ITS) ảnh hưởng đến doanh thu trong 1.420 ngày là hơn 850 triệu đồng. Tổng cộng các khoản yêu cầu là 127 tỉ đồng.
Ngược lại, Công ty Cửu Long chỉ đồng ý thanh toán cho bên khởi kiện 2,4 tỉ đồng tiền thiệt hại do ảnh hưởng của việc thi công lắp đặt hệ thống ITS. Ngoài ra, công ty này còn yêu cầu Công ty Yên Khánh phải trả 485 tỉ đồng tiền phạt do vi phạm nghĩa vụ thanh toán hợp đồng cùng lãi phạt…
Xử sơ thẩm cuối năm 2018, TAND quận Bình Thạnh, TP.HCM chấp nhận toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, buộc Công ty Cửu Long phải thanh toán 127 tỉ đồng cho Công ty Yên Khánh. Về yêu cầu phản tố của bị đơn, HĐXX buộc Công ty Yên Khánh thanh toán cho Công ty Cửu Long tiền phạt do vi phạm nghĩa vụ thanh toán là 8% trên hợp đồng tương đương 160 tỉ đồng. Tòa còn dành quyền khởi kiện cho Công ty Cửu Long một vụ án khác đòi số tiền lãi chậm thanh toán.
Trạm thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Ảnh: HTD
Phúc thẩm: Phải trả thêm 262 tỉ đồng
Xử phúc thẩm, TAND TP.HCM đã có nhận định khác và tuyên sửa bản án sơ thẩm trên. Theo đó, HĐXX chỉ chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện, buộc Công ty Cửu Long thanh toán cho Công ty Yên Khánh gần 2,4 tỉ đồng số tiền bù đắp các thiệt hại do ảnh hưởng của việc thi công lắp đặt hệ thống ITS trên tuyến cao tốc.
HĐXX chấp nhận yêu cầu của bị đơn, buộc Công ty Yên Khánh phải thanh toán cho bị đơn gần 265 tỉ đồng số tiền lãi do chậm thanh toán theo hợp đồng. Sau khi bù trừ hai khoản trên, phía nguyên đơn còn phải thanh toán cho bị đơn hơn 262 tỉ đồng. Ngoài ra, một chi nhánh ngân hàng phải liên đới thanh toán hơn 100 tỉ đồng cho Công ty Cửu Long một phần số tiền trong phạm vi của chứng thư bảo lãnh.
HĐXX cho rằng quan hệ pháp luật về thu, nộp thuế, khấu trừ và hoàn thuế giá trị gia tăng trên số tiền phí mà Công ty Yên Khánh đã thu là quan hệ hành chính trong lĩnh vực thuế giữa công ty với cơ quan thuế. Quan hệ chuyển giao quyền thu phí giữa Công ty Cửu Long và Công ty Yên Khánh là quan hệ dân sự theo hợp đồng đã ký. Giữa hai bên không có thỏa thuận và pháp luật cũng không có quy định việc Công ty Cửu Long phải trả lại tiền cho Công ty Yên Khánh. Việc cấp sơ thẩm chấp nhận cho nguyên đơn đòi bị đơn phải thanh toán tiền thuế giá trị gia tăng mà nguyên đơn đã nộp là không có căn cứ pháp lý.
Đồng thời việc triển khai thi công hệ thống ITS là của Bộ GTVT, không phải là hành vi của Công ty Cửu Long. Giữa hai công ty cũng không có thỏa thuận về việc Công ty Cửu Long phải có trách nhiệm bồi thường cho Công ty Yên Khánh các thiệt hại phát sinh do các chủ thể khác gây ra trong quá trình thu phí. Do đó cấp sơ thẩm chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn về vấn đề này, buộc Công ty Cửu Long phải thanh toán gần 2,4 tỉ đồng và lãi phát sinh là không có căn cứ pháp lý. Tuy nhiên, tại phiên sơ và phúc thẩm, Công ty Cửu Long đã tự nguyện thanh toán cho đối tác số tiền này nên tòa ghi nhận.
| Hết hạn thu phí, phải bàn giao lại bốn trạm Theo tòa phúc thẩm, yêu cầu của Công ty Cửu Long đòi Công ty Yên Khánh thanh toán số tiền lãi chậm thanh toán 265 tỉ đồng là có căn cứ nhưng sơ thẩm chỉ chấp nhận số tiền tính bằng 8% giá trị hợp đồng là chưa đúng, cần phải sửa án. Ngoài ra, thời hạn thu phí theo hợp đồng đã hết, Công ty Yên Khánh phải bàn giao cho Công ty Cửu Long quyền thu phí tại bốn trạm trên đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương. |
