Ngăn chặn việc lạm quyền

Tại hội nghị, Phó Viện trưởng thường trực VKSND Tối cao Nguyễn Hải Phong cho biết năm 2015, cơ quan chức năng đã khởi tố 70.872 vụ án (giảm 8,5% so với năm 2014). Tuy nhiên, tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp, mức độ phạm tội ngày càng nghiêm trọng hơn, quy mô tổ chức chặt chẽ, gây thiệt hại lớn cho xã hội.

Nhiều trọng án giết người dã man, côn đồ

Theo ông Phong, năm qua đã xảy ra nhiều vụ trọng án giết người dã man, côn đồ, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy có tổ chức, hoạt động đa dạng trên các tuyến, địa bàn trọng điểm. Cơ quan chức năng phát hiện nhiều vụ phạm tội trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng gây thiệt hại đặc biệt lớn.

Cạnh đó, tội phạm công nghệ cao có xu hướng gia tăng. Đã xảy ra nhiều vụ vi phạm quy định về an toàn lao động, an toàn giao thông gây thiệt hại về người và tài sản. Tranh chấp về dân sự tiếp tục gia tăng. Khiếu kiện hành chính giảm nhưng xảy ra nhiều vụ phức tạp...

Trước tình hình trên, ngành kiểm sát đã có nhiều cố gắng để đạt được nhiều kết quả nổi bật. Chẳng hạn tỉ lệ giải quyết tố giác, tin báo tội phạm đạt 92,4% (tăng 0,35% so với năm trước); tỉ lệ bắt giữ, chuyển xử lý hình sự đạt 98,5% (tăng 0,32%); tiến độ giải quyết án trong giai đoạn điều tra đạt 83,5% số vụ (tăng 1%), giai đoạn truy tố đạt 98,7% (tăng 0,1%); tỉ lệ truy tố đúng thời hạn và đúng tội danh đều đạt 99,9%...

Đáng chú ý, VKS các cấp đã triển khai, thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ chống oan sai, giải quyết dứt điểm, nghiêm minh một số vụ án có dấu hiệu oan sai, vụ án có đơn khiếu nại, bức xúc kéo dài, được dư luận quan tâm... Hoạt động của CQĐT VKSND Tối cao tiếp tục được tăng cường, đã phát hiện, khởi tố, điều tra một số vụ án xâm phạm hoạt động tư pháp, trong đó chủ yếu là các tội về tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp...

Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời phỏng vấn sáng 25-12. Ảnh: Phan Anh

Sai phạm chủ yếu do năng lực cán bộ

Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành kiểm sát còn một số hạn chế, thiếu sót: Một số vụ án còn để kéo dài thời hạn giải quyết. Hoạt động tranh tụng của kiểm sát viên tại một số phiên tòa chưa đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp. Có địa phương còn xảy ra oan, sai. Một số đơn vị chưa kịp thời phát hiện vi phạm pháp luật trong hoạt động tư pháp để kháng nghị, kiến nghị và yêu cầu khắc phục...

Theo đánh giá của VKSND Tối cao, nguyên nhân chủ yếu do năng lực, trình độ và ý thức trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, kiểm sát viên chưa đáp ứng yêu cầu. Trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý, chỉ đạo điều hành ở một số VKS địa phương còn hạn chế. Cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, chính sách, chế độ đãi ngộ đối với ngành kiểm sát còn bất cập nên đã ảnh hưởng nhất định đến chất lượng, hiệu quả công tác.

Phát biểu chỉ đạo ngành, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã nêu ra năm nhóm nhiệm vụ trọng tâm lớn. Trong đó, Chủ tịch nước nhấn mạnh việc tiếp tục cải cách tư pháp, đặc biệt cần đề cao trách nhiệm, nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. “Tăng cường, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là đối với một số loại tội phạm đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, đặc biệt là tội tham nhũng” - Chủ tịch nước nêu rõ.

Chủ tịch nước cũng yêu cầu ngành kiểm sát phải phát hiện, chấn chỉnh kịp thời các vi phạm trong điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, không để xảy ra quá hạn tạm giữ, đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án do không phạm tội. “Phải truy tố đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, ngăn chặn trường hợp lạm quyền, xâm phạm các quyền của công dân, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội, khắc phục tình trạng để án tồn đọng kéo dài” - Chủ tịch nước nhấn mạnh.

P.LOAN - L.TRINH