‘Một cửa’ ở tòa, dân khỏi tốn công đi lại

TAND TP.HCM là đơn vị đầu tiên trong cả nước áp dụng cơ chế “một cửa, một cửa liên thông” trong việc giải quyết thủ tục hành chính tư pháp. Cơ chế này có gì hay, người dân được hưởng lợi như thế nào?

Bà Ung Thị Xuân Hương (ảnh), Chánh án TAND TP.HCM, cho biết: “Cơ chế này tạo thuận lợi cho người dân, giảm việc đi lại liên hệ với tòa án, đảm bảo việc giải quyết đúng hẹn, công khai, minh bạch”.

Đơn giản, minh bạch

. Phóng viên: Thưa bà, quy trình một cửa có gì mới so với quy trình cũ trước đây?

+ Bà Ung Thị Xuân Hương: Việc áp dụng cơ chế “một cửa, một cửa liên thông” là giải pháp đổi mới hữu hiệu về phương thức làm việc nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan hệ giữa tòa án với cá nhân, cơ quan, tổ chức. Ngoài việc giúp người dân giảm việc đi lại, giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, nó còn tạo cơ chế giám sát, quản lý của nhân dân đối với hoạt động của tòa.

Cơ chế này cũng phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của các bộ phận, cá nhân, tránh chồng chéo trong xử lý công việc, tạo môi trường làm việc khoa học. Điều này góp phần xây dựng nền hành chính tư pháp dân chủ, trong sạch, chuyên nghiệp, hiện đại và hiệu quả.

. Cụ thể, đối với việc khởi kiện dân sự và các thủ tục xóa án tích, hoãn thi hành án, người dân được đơn giản thế nào?

+ Trong việc khởi kiện vụ án, việc dân sự, cá nhân, tổ chức có thể nộp đơn trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hoặc nộp qua đường bưu chính. Công chức tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp, đầy đủ của hồ sơ, nếu hồ sơ không thuộc thẩm quyền tòa thì hướng dẫn cá nhân, tổ chức đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Nếu hồ sơ chưa hợp lệ, chưa đầy đủ thì hướng dẫn nộp hồ sơ đầy đủ theo mẫu tùy loại việc. Nếu hồ sơ đủ điều kiện thì nhập hồ sơ vào phần mềm điện tử, in biên nhận hồ sơ và hẹn ngày trả kết quả. Việc yêu cầu bổ sung hồ sơ chỉ được thực hiện bằng văn bản không quá một lần trước khi quyết định thụ lý các loại việc kiện.

Tòa cũng hướng dẫn khởi kiện cụ thể bằng các biểu mẫu được công bố và niêm yết trên trang thông tin điện tử của TAND TP.HCM (http://www.tand.hochiminhcity.gov.vn) và tại ki-ốt thông tin đặt trong phòng nhận đơn của bộ phận một cửa.

Về thủ tục xóa án tích, hoãn thi hành án, bộ phận một cửa sẽ nhận các hồ sơ, tài liệu của các cơ quan chuyển giao cho bộ phận thi hành án hình sự. Đặc biệt công tác tiếp dân được ghi nhận trực tiếp ý kiến phản ánh của công dân tại phòng tiếp công dân và qua đường dây tiếp nhận phản ánh của người dân về hoạt động của TAND hai cấp TP.HCM. Cạnh đó, tòa cũng cải tiến công tác tiếp nhận thư từ giao dịch, xây dựng hệ thống lưu trữ, công khai lịch làm việc tại tòa.

Người dân nộp đơn khởi kiện tại TAND TP.HCM. Ảnh chụp ngày 7-6. Ảnh: HTD

Chỉ được trễ một lần và phải xin lỗi

. Quá trình thực hiện cơ chế này, TAND TP có thuận lợi và khó khăn gì, thưa bà?

+ TAND TP là đơn vị có lượng án thụ lý và giải quyết hằng năm rất lớn, chiếm khoảng 1/6 lượng án cả nước và tăng đều qua các năm. Việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông sẽ tạo ra cách thức giải quyết công việc hiệu quả, từng bước đổi mới thủ tục hành chính tư pháp tại tòa án theo hướng công khai, đơn giản, thuận tiện để người dân dễ dàng thực hiện quyền khởi kiện.

Tòa cũng công khai hóa thủ tục tiếp cận hồ sơ, cung cấp tài liệu, thông tin, trích lục bản án, quyết định của tòa theo quy định của pháp luật. Trong quy chế thực hiện “một cửa, một cửa liên thông” có quy định rõ: Cá nhân, đơn vị tòa án trễ hạn giải quyết thì phải gửi thư xin lỗi người dân và chỉ được trễ hạn một lần.

. Với cương vị lãnh đạo, bà sẽ giám sát việc cán bộ thực hiện quy trình như thế nào?

+ Bước đầu, để việc thực hiện quy trình hiệu quả, đơn vị đã lựa chọn các cán bộ phụ trách có trách nhiệm, tâm huyết và có năng lực chuyên môn. Nhờ vậy, ngay từ khâu tiếp nhận và xử lý hồ sơ, quy trình này đã được làm tốt.

Tòa cũng thực hiện đồng bộ cải cách thủ tục hành chính với triển khai cơ chế “một cửa”, định kỳ rà soát hệ thống thủ tục, đánh giá mức độ phù hợp nhằm đề ra các thủ tục mới giản tiện, hiệu quả hơn. Tòa cũng lắng nghe và tiếp thu ý kiến góp ý của người dân, các cơ quan, tổ chức để hoàn thiện quy chế thực hiện.

. Người dân có thể phản hồi những vướng mắc về quy trình tại đâu, thế nào?

+ Để tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ và người dân, TAND TP.HCM trang bị đầy đủ trang thiết bị như máy in, máy tính nối mạng Internet, tủ đựng tài liệu, bàn quầy có vách kính ngăn. Trên bàn quầy, bố trí các quầy, có ghi biển hướng dẫn người dân rõ ràng, cụ thể như một quầy tiếp nhận và trả kết quả; quầy xử lý nghiệp vụ, quầy bộ phận một cửa. Trong phòng có bố trí dãy ghế chờ, có phục vụ báo, tạp chí, đồng thời có trang bị ki-ốt về tra cứu các biểu mẫu hướng dẫn để người dân tiện tra cứu, tìm hiểu.

Tòa án thông qua các phương tiện báo đài, website tòa án để phổ biến quy trình một cửa đến người dân. Đồng thời, cán bộ tại bộ phận một cửa cũng cần phổ biến rõ quy trình, thủ tục để người dân hiểu rõ.

Nếu có vướng mắc về quy trình, các cá nhân, tổ chức có thể phản hồi trực tiếp tại các quầy của bộ phận một cửa hoặc thông qua đường dây tiếp nhận phản ánh của TAND TP: 08.3521.8315.

. Xin cám ơn bà.