Tuy mới là phản ảnh của báo chí Nhật nhưng hiện có nhiều người không tin những cán bộ Việt nào đó hoàn toàn vô can...
Theo bài viết đăng ngày 12-5 trên báo Asahi của Nhật, hãng sản xuất nhựa Tenma (trụ sở tại Tokyo, Nhật Bản) đã chủ động khai báo với nhà chức trách sở tại về việc Tenma ở Khu công nghiệp Quế Võ, Bắc Ninh đã có hành vi sai phạm nêu trên.
Cụ thể, việc đưa hối lộ được Tenma thực hiện trong tháng 6-2017 và tháng 8-2019. Lần đầu là hối lộ 2 tỉ đồng để không bị truy thu 390 tỉ đồng tiền thuế. Lần thứ hai là hối lộ 3 tỉ đồng để được giảm mức thuế bị truy thu từ 17,8 tỉ đồng xuống còn khoảng 570 triệu đồng.
Chưa biết thông tin đúng, sai thế nào thì vẫn phải ghi nhận những động thái xử lý kịp thời, đúng đắn của nhiều cơ quan chức năng. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng kiểm tra, xác định. Đồng thời, từ yêu cầu của Bộ Tài chính, đã có 11 cán bộ thuế, hải quan ở Bắc Ninh bị đình chỉ công việc trong 15 ngày kể từ ngày 27-5.
Trong số đó, cùng với một số đội trưởng, phó phòng thì còn có cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, người ký quyết định thành lập đoàn kiểm tra sau thông quan đối với Tenma. Ngoài ra còn có cựu cục trưởng Cục Thuế tỉnh (mới lên làm vụ trưởng Vụ Dự toán thu thuế, Tổng cục Thuế được một tháng); một cục phó Cục Thuế tỉnh, người ký quyết định kiểm tra thuế với Tenma vào thời điểm xảy ra vụ việc.
Trụ sở Công ty Tenma Việt Nam ở Khu công nghiệp Quế Võ. Ảnh: BPT
Không chỉ có vậy, từ yêu cầu của Bộ Công an, cơ quan điều tra công an tỉnh đang khẩn trương làm việc với Tenma, Cục Thuế tỉnh… để xác minh, làm rõ sự thật…
Thêm thông tin khác vừa được báo chí ghi nhận để có sự đa chiều. Theo giải trình của đoàn kiểm tra Cục Thuế tỉnh thì không có chuyện cán bộ thuế tỉnh nhận tiền để bỏ qua nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp. Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho rằng Tenma đủ điều kiện hưởng ưu đãi thuế nên không việc gì họ phải đưa hối lộ; kế toán trưởng của Tenma đã xác nhận không có các khoản chi sai trái đó.
Về phía Tenma mẹ, trang web của công ty cho biết chủ tịch của công ty sẽ chịu trách nhiệm về vụ việc và sẽ tuyên bố nghỉ việc tại cuộc họp cổ đông trong tháng 6 này.
Cần phải chờ một thời gian nữa mới có đáp án nhưng lùm xùm này gợi nhớ đến một vụ án tham nhũng xuyên quốc gia có nhiều chi tiết ban đầu tương đồng.
Đó là vụ án Huỳnh Ngọc Sĩ (từng là giám đốc Ban quản lý dự án đại lộ Đông - Tây TP.HCM)nhận hối lộ của một công ty tư vấn của Nhật trong việc công ty tham gia vào dự án có nguồn vốn ODA này. Hành vi vi phạm pháp luật hình sự của hai bên cũng đượcphanh phui từ báo chí Nhật và số tiền đưa, nhận hối lộ cũng xấp xỉ 26 triệu yen.
Sau sáu tháng báo chí Nhật đưa tin, phía Việt Nam đã khởi tố vụ án và vào đầu năm 2010 thì khởi tố bị can… Lúc đầu, bị cáo Sĩ phủ nhận nhưng sau đó các tòa đã lật tẩy được tội lỗi của bị cáo và tòa cấp phúc thẩm đã xử phạt bị cáo 20 năm tù.
Khác với Việt Nam, Nhật dùng luật về chống cạnh tranh không lành mạnh để ngăn ngừa, trừng phạt các hành vi tham nhũng. Do thường xuyên thực thi luật nghiêm túc, hiệu quả, Nhật tạo được sự tin tưởng khá cao ở người bản xứ lẫn người nước ngoài về tính trung thực được đặt lên hàng đầu trong làm ăn và trong các quan hệ công, tư.
Ngược lại, ở nước ta đã chưa được như vậy. Từ nhiều nghi vấn về sự giàu có bất minh của nhiều cán bộ lớn, nhỏ; từ những vụ án cho thấy nhiều quan chức đã nhận đút lót số tiền to không tưởng tượng nổi…, hễ có chuyện phát sinh là trong dân có ngay và luôn sự hoài nghi, bức xúc.
Khi ngạn ngữ Mỹ có câu: “Columbus dựa vào lòng tin để phát hiện đại lục mới chứ không dựa vào bản đồ hàng hải”, thử hỏi sẽ có hậu quả khó lường nào nếu để kéo dài sự mất niềm tin như thế?
Ắt là từng cơ quan có nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng cần nỗ lực hành động nhiều hơn nữa để dần lấy lại được lòng tin của xã hội về sự sạch sẽ có thật của nhiều người trong bộ máy công quyền cùng cái kết “chạy trời không khỏi nắng” để những người có chức vụ biết sợ mà ít phạm tội.
Theo đó, ắt phải có việc phát hiện nhanh vi phạm từ các cơ chế quản lý thu nhập phù hợp hoặc từ sự đầu thú của những người liên can; điều tra, xét xử nhanh những người phạm tội như Nhật đã làm rất tốt ở vụ án Huỳnh Ngọc Sĩ và hẳn sẽ làm tốt tương tự trong vụ Tenma.
