Tuy nhiên, từ đây cũng đặt ra thử thách phải làm sao cố gắng bình ổn thị trường lương thực trong những tháng cuối năm. Đó là thông tin quan trọng được nêu ra ở cuộc họp báo cáo tình hình xuất khẩu gạo chín tháng đầu năm 2010 và những tháng cuối năm do Hiệp hội Lương thực VN (VFA) tổ chức ngày 8-10 tại TP.HCM.
Chủ tịch VFA Trương Thanh Phong cho biết điều đáng chú ý trong chín tháng đầu năm 2010 là trong khi những nước xuất khẩu gạo lớn như Thái Lan, Mỹ… đều giảm thì lượng xuất khẩu gạo của VN tăng về số lượng và giá trị. Chính vì vậy đến thời điểm này, về cơ bản doanh nghiệp đã tiêu thụ hết lúa gạo của nông dân. VFA tính toán giá lúa trung bình chín tháng mà doanh nghiệp mua vào là 4.180 đồng/kg, từ đây đến cuối năm có thể cao hơn. Theo ông Phong, mức giá này đảm bảo người trồng lúa lãi 30% theo chủ trương của Chính phủ.
Theo VFA, trên bình diện chung thế giới, tình hình lương thực vẫn đảm bảo nhưng xét cục bộ từng khu vực thì vấn đề lương thực đang có dấu hiệu căng thẳng. Đến thời điểm này có thể thấy rõ một số nước có nhu cầu nhập khẩu gạo nhiều, tiêu biểu như Indonesia, Philippines, Bangladesh, các nước châu Phi… Vừa qua VN trúng thầu 200.000 tấn tại Cuba, 300.000 tấn tại Indonesia. VFA cũng đang chuẩn bị lực lượng đẩy mạnh tiêu thụ gạo tại một số thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, Nhật Bản.
Trước tình hình biến động như vậy, ông Phong nhận định giá gạo xuất khẩu cuối năm 2010 và đầu năm 2011 phức tạp và khó dự đoán. Từ đó, ông Phong khuyến cáo doanh nghiệp từ đây đến cuối năm không nên xuất khẩu thêm tấm, gạo cấp thấp, nếu có xuất phải đảm bảo lượng tồn kho. Trong cuộc họp này, VFA đã điều chỉnh giá sàn xuất khẩu gạo 15% tấm tăng thêm 10 USD, từ 435 USD lên 445 USD/tấn. Giá gạo 5% tấm vẫn giữ ở mức 475 USD/tấn. Tuy nhiên, giá xuất khẩu có thể điều chỉnh linh hoạt khi doanh nghiệp gặp khó khăn.
Từ đây đến cuối năm, ngoài việc tiếp tục mua lúa của nông dân để giữ giá thì doanh nghiệp gạo phải chủ động can thiệp, bình ổn giá nếu thị trường lương thực có biến động.
Theo VFA, dự kiến xuất khẩu gạo năm 2010 khoảng 6,5-6,6 triệu tấn. Chín tháng đầu năm 2010, doanh nghiệp xuất khẩu gần 5,4 triệu tấn gạo các loại, đạt trị giá 2,28 tỉ USD, tăng 8,5% số lượng và gần 13% về giá trị so với năm trước. Giá bình quân xuất khẩu đạt 422 USD/tấn.
TRUNG HIẾU
