Ngày 26-7, UBND TP.HCM có buổi làm việc với các cơ quan liên quan đến việc chống buôn lậu.
Thủ tục quá dễ
Báo cáo của Cục Hải quan TP cho rằng việc thành lập doanh nghiệp (DN) quá dễ dàng, không có địa chỉ, không xác minh năng lực khiến DN dễ lợi dụng nhập lậu rồi bỏ trốn, lập DN khác buôn lậu tiếp. Ngoài ra, quy định về thủ tục hải quan điện tử không có biện pháp phát hiện, cảnh báo, ngăn chặn những tờ khai trùng. DN lợi dụng điểm này, làm trùng nhiều tờ khai cho cùng một lô hàng và chọn tờ khai được xếp vào luồng miễn kiểm tra để in ra, đem tờ khai đi nhận hàng.
Nhập khẩu máy quay phim ẩn trong chai dầu gội có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng. Ảnh: Quỳnh Như
Mặt khác, nhiều quy định chưa chặt chẽ. Ông Vũ Hồng Nam, Trưởng phòng PC46 - Công an TP.HCM, cho biết để xử tội buôn lậu cần xác định hàng có qua biên giới nhưng cực khó vì ta không xác định biên giới ở cửa khẩu. Tại cửa khẩu có cảng và phải làm xong thủ tục thông quan mới được xem là “qua biên giới”. Ngay việc xử lý vàng miếng nhập lậu cũng khó vì hiện không có định nghĩa nào rõ ràng về vàng miếng nhập lậu. Những người buôn vàng luôn chặt nhỏ miếng vàng thành năm, sáu cục nhỏ, khò mất số sêri, nếu đưa về trót lọt thì họ hàn những cục này lại thành vàng miếng y như nguyên trạng. Làm kiểu này thì vàng là vàng cục, được xem là hàng hóa chứ không phải “vàng miếng”. Lực lượng đi kiểm tra, bắt khá nhiều, nhất là ở khu vực Châu Đốc, có vụ bắt hàng chục ký vàng nhưng không xử được.
Máy móc, thiết bị chưa tương xứng
Ông Lê Kiên Trung, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục An ninh II, cho biết việc tạo điều kiện thông thoáng cho việc nhập khẩu là việc cần làm, tuy nhiên ở các nước có khả năng trang bị máy móc, thiết bị hỗ trợ được việc kiểm tra thì mới cho thông thoáng tương ứng. Còn ở ta, cứ đòi thông thoáng nhưng trang thiết bị vừa thiếu lại vừa yếu. Như hiện nay sân bay Tân Sơn Nhất đã được nâng cấp, có máy soi hẳn hoi nhưng không sử dụng được do công tác phối hợp không tốt.
Ông cũng đề nghị xem lại hiệu quả của các biện pháp nghiệp vụ. Hiện chúng ta rất tốn tiền cho việc nuôi, huấn luyện, sử dụng chó để phát hiện heroin. Thế nhưng từ trước đến giờ chó chưa phát hiện vụ heroin nào. “Bánh bao thì đánh hơi rối rít, bánh heroin thì im lìm”. Ông cho rằng đừng để tốn kém mà không hiệu quả. Nếu cần phải đưa chó đi nước ngoài “du học” để có hiệu quả hơn thì nên đi.
Để tăng cường hiệu quả chống buôn lậu, nhiều cơ quan liên quan đến chống buôn lậu đều đề nghị tăng cường máy móc, thiết bị. Thế nhưng cơ bản như máy soi, ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục phó Tổng cục Hải quan, cho biết để trang bị một máy soi container di động công suất lớn thì cần khoảng 1,6 triệu USD. Vì vậy không thể nhanh chóng trang bị thêm cho các lực lượng chống buôn lậu.
Chính vì vậy, ông Lê Kiên Trung cho rằng phải có nhiều máy móc, thiết bị hơn bằng cách kêu gọi xã hội hóa, kêu gọi DN đầu tư container hiện đại và máy soi, cho phép nhà đầu tư thu phí. DN nhập khẩu muốn được kiểm tra nhanh, thông quan nhanh thì đóng phí để sử dụng các dịch vụ xã hội hóa, còn thông quan thông thường thì khỏi đóng thêm phí.
Ông Lê Hoàng Quân, Chủ tịch UBND TP, chỉ đạo các cơ quan tăng cường chống buôn lậu, nhất là các loại hàng ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an ninh quốc phòng như heroin, máy quay phim lén, máy nghe lén, máy phá sóng…
QUỲNH NHƯ
