Loay hoay chuyện tiếp vốn cho ngân hàng

“Việc kêu gọi kéo lãi suất xuống là mong muốn bất khả thi. Lãi suất huy động vốn nhàn rỗi từ trong nhân dân của các ngân hàng thương mại (NHTM) đang ở mức quá cao nhưng dù có đẩy lãi suất lên cao nữa thì cũng không thể cung ứng vốn đủ cho nền kinh tế. Bởi lẽ vốn nhàn rỗi trong dân là hạn chế, đồng thời đây cũng không phải là vốn chủ lực để có thể cấp đủ vốn cho nền kinh tế phát triển bền vững” - ông Bùi Kiến Thành, chuyên gia kinh tế, nhận định.

Nên dùng hóa đơn để thế chấp vay vốn

. Theo ông thì chúng ta phải có giải pháp gì để kéo lãi suất xuống?

+ Trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là phải cung ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế phát triển bền vững. Có nhiều giải pháp để cấp đủ số tiền trong trường hợp NHTM thiếu tiền để cho doanh nghiệp vay. Thứ nhất, nhà nước yêu cầu NHNN dùng công cụ cấp vốn cho các NHTM vay rồi cho doanh nghiệp vay lại. Nghĩa là thông qua các hồ sơ vay vốn của doanh nghiệp, NHNN cho NHTM vay với lãi suất 3%-4%/năm để NHTM cho doanh nghiệp vay lại với lãi suất 7%-8%/năm.

Hoặc NHTM cho các doanh nghiệp vay bằng cách mua các giấy tờ có giá trị hoặc mua các giấy nợ để doanh nghiệp có tiền kinh doanh. Cụ thể là các doanh nghiệp mang những tờ giấy nợ đó đến NHTM để cầm cố. Sau đó, NHTM lại mang những giấy tờ mà doanh nghiệp cầm cố để cầm cố lại qua NHNN để lấy tiền về cho doanh nghiệp vay tiếp.

Vốn nhàn rỗi trong dân là hạn chế, đồng thời cũng không phải là vốn chủ lực để có thể cấp đủ vốn cho nền kinh tế phát triển bền vững. Trong ảnh: Người dân gửi tiết kiệm tại một ngân hàng. Ảnh: HTD

Ở Việt Nam chưa có việc tạo ra những giấy tờ có giá trị, ví dụ như hóa đơn lớn. Doanh nghiệp A bán hàng cho Siêu thị Big C có giá trị hóa đơn là 20 tỉ đồng với thời hạn 60 ngày thanh toán. Để có vốn tiếp tục kinh doanh, doanh nghiệp này có thể mang hóa đơn đến NHTM cầm cố. Sau khi chiết khấu lãi suất 12%/năm, với hóa đơn 20 tỉ đồng thì NHTM đưa cho doanh nghiệp 19,5 tỉ đồng. Còn lãi suất chiết khấu giữa NHNN với NHTM chỉ 8%/năm. Nói chung là có nhiều cách làm chỉ miễn là NHNN xem xét việc làm của NHTM đúng với quy định là cho vay vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động. Chứ không thể NHTM đẩy lãi suất cao thiếu vốn như kiểu ruộng khô lúa cháy như bây giờ.

Nền kinh tế thiếu thanh khoản

. Nếu kéo dài tình trạng này sẽ có những khó khăn gì cho nền kinh tế nói chung, thưa ông?

+ Nếu NHNN không khẩn trương thực hiện ngay những giải pháp cung ứng vốn NHTM thì nền kinh tế thiếu thanh khoản là điều dễ hiểu. Còn việc dựa vào vốn nhàn rỗi trong dân để kéo lãi suất xuống là mong muốn bất khả thi.

Khi NHNN cho NHTM vay thì chỉ ngày một ngày hai, lãi suất huy động sẽ giảm vì lúc đó không có cuộc đua lãi suất giữa các NHTM nữa. Đương nhiên, NHTM đủ vốn thì không tội gì phải vay vốn với lãi suất cao trong dân, mặt bằng lãi suất sẽ hạ. Phải đặt lợi ích chung của xã hội lên hàng đầu.

. Vừa rồi NHNN đã cho các NHTM vay 65.000 tỉ đồng rồi, thưa ông?

+ Nhưng ngần đó chắc là chưa đủ nên mới có chuyện các NHTM đang đẩy lãi suất huy động lên cao kèm theo cả quà tặng nhằm hút vốn nhàn rỗi trong dân. Vậy làm sao xác định được lượng vốn mà nền kinh tế đang cần? Chỉ cần NHNN yêu cầu các NHTM báo cáo tình hình huy động vốn và cho vay vốn, hiện có bao nhiêu hợp đồng vay đang nằm chờ vốn là nắm được ngay.

Tôi muốn lưu ý các hợp đồng vay vốn cần phải được phân loại xem là nếu có vốn thì tập trung đầu tư vào đâu, có tạo ra tài sản cho quốc gia hay không. Nói tóm lại là muốn tạo ra tài sản thì phải có đầu tư, như thế mới có thể phát triển kinh tế được. Hơn nữa, tiền đầu tư không phải do nhân dân thắt lưng buộc bụng có được vì tài sản của nhân dân có hạn. Các nước trên thế giới như Mỹ chẳng hạn, phát triển mạnh như thế nhưng họ vẫn dựa vào ngân hàng trung ương để tạo ra các nguồn tiền mới phục vụ nền kinh tế. Vì vậy, Cục Dự trữ liên bang Mỹ mới ra quyết định hạ lãi suất tái cấp vốn ngân hàng là 0%-0,25%/năm để NHTM có thanh khoản để cho doanh nghiệp vay.

. NHNN cho biết tăng trưởng tín dụng năm tháng đầu năm đạt mức 8%. Liệu con số này có nói lên việc các NHTM đang thiếu thanh khoản không, thưa ông?

+ Tăng trưởng tín dụng cả năm đặt ra chỉ tiêu là 25% nhưng theo tôi, con số này có thể đạt được hay không nếu như NHTM cạn vốn như hiện nay. Nếu theo đà này, năm tháng đầu năm mới tăng được 8% thì cả năm tăng trưởng tín dụng chỉ đạt được 18%-20%. Nếu như thế thì nền kinh tế phát triển sẽ rất chật vật.

. Xin cảm ơn ông.

LÊ THANH thực hiện