Bên cạnh đó, các loại lãi suất cơ bản như lãi suất tái chiết khấu cũng được tăng thêm 1% nữa là 13,0%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng tăng 1% là 14,0%/năm.
Tính đến thời điểm hiện tại thì trần lãi suất huy động 14% chỉ mang tính… minh họa. Bởi hiện nay lãi suất thực tế đã vượt qua với trần lãi suất quy định. Các ngân hàng thương mại đã đẩy lên quá xa, còn lãi suất cho vay có nơi đã lên 27%-28%. Điều đó cho thấy sức chịu đựng của nền kinh tế đã quá tải.
Như vậy, phải chăng việc vượt trần của lãi suất ấy đã vượt ngoài ý muốn của NHNN?
Có nhiều ý kiến cho rằng nếu lãi suất tiền gửi 14% thì nhiều người sẽ không gửi. Nhưng theo PGS-TS Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính và Tiền tệ Quốc gia, lãi suất thấp dân vẫn sẽ gửi. Bởi dân không gửi thì họ sẽ làm gì trong tình hình lạm phát này? Mua thịt cá trữ thật nhiều trong tủ thì chắc chắn ít ai làm. Mua sẵn xăng dầu tích trữ trong nhà thì nguy hiểm vì dễ gặp hỏa hoạn. Mua USD thì hiện nay Nhà nước đã khống chế số lượng nên không thể nếu không có lý do. Kinh doanh vàng thì rủi ro cao, không an toàn, trong khi vàng trong nước hiện nay vẫn thấp hơn rất nhiều so với giá vàng thế giới. Còn nếu tích trữ tiền trong nhà nhiều thì sẽ bị coi là găm giữ, đầu cơ… Vì thế mức 14% đối với lãi suất tiền gửi và 17%-18% với lãi suất cho vay là hợp lý. Chính vì thế “theo tôi, NHNN nên sẵn sàng chấp nhận cho các ngân hàng thương mại với mức lãi suất tiền gửi 14% để đảm bảo thanh khoản cho các ngân hàng” - ông Ngân nói.
Phân tích thêm về vấn đề này, ông Ngân cho biết lãi suất quá cao 19%-20% khiến nhiều người dân thích gửi tiền tiết kiệm hơn là lao động. Điều này tạo cho con người tâm lý ỷ lại, lười biếng, không kích thích lao động sản xuất. Theo luật của nền kinh tế, lãi suất càng cao thì rủi ro càng lớn. Ngân hàng nào đẩy lãi suất lên càng cao thì sự an toàn cho người gửi càng không cao. Đến lúc này khách hàng phải cân nhắc lựa chọn gửi ở đâu thì an toàn. Như vậy thì thị trường sẽ điều phối lãi suất.
YÊN TRANG
